«Κακές κριτικές που είχαν νόημα, με έχουν βοηθήσει κάποιες φορές πάρα πολύ. Ήταν σαν να μου άνοιξαν έναν ολόκληρο κόσμο. Κι αυτό διότι βρέθηκε κάποιος και μου είπε “αυτό το τραγούδι δεν λέγεται έτσι” εξηγώντας το γιατί. Εκτιμώ, λοιπόν, πολύ τους ανθρώπους που ήταν ειλικρινείς απέναντί μου γιατί αυτό με έχει βοηθήσει». Η Σαβίνα Γιαννάτου από τις ερμηνείες της σε τραγούδια της Μεσογείου μέχρι του Μάνου Χατζιδάκι, άλλοτε με “πειραγμένες” μουσικές προσεγγίσεις κι άλλοτε με κλασικές, έχει ένα μοναδικό τρόπο να ταξιδεύει το κοινό στη μαγεία της τέχνης της.
M ια τέχνη που θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν σύντομα οι Χανιώτες στις δύο συναυλίες που θα δώσει η σπουδαία αυτή ερμηνεύτρια, μαζί με την πιανίστα Ευγενία Καρλαύτη, στις 24 – 25 Απριλίου στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων, παρουσιάζοντας τραγούδια της Πλάτωνος και του Χατζιδάκι, αλλά και παραδοσιακά τραγούδια από όλο τον κόσμο διασκευασμένα για πιάνο.
Παράλληλα, την Τετάρτη, 23 Απριλίου, οι δύο καλλιτέχνες θα συμμετέχουν, σχολιάζοντας μουσικά, στην παρουσίαση της νέας ποιητικής συλλογής του Λεωνίδα Κακάρογλου “Μνήμη σχεδόν πλήρης”.
Είσαι από τους καλλιτέχνες, Σαβίνα, που χαρακτηρίζεται για την αυτοσχεδιαστική διάθεση και τον πειραματισμό. Μια προσέγγιση που μοιάζει να περιέχει τόσο το στοιχείο της έρευνας όσο και του παιχνιδιού. Τι τροφοδοτεί αυτή την αναζήτηση από μέρους σου;
Οταν ξεκίνησα να αυτοσχεδιάζω το ’91 – ’92 σίγουρα είχα πολύ περισσότερο την αίσθηση του ψαξίματος των ορίων μου. Από ένα σημείο και μετά όμως δεν είναι τόσο το ψάξιμο, καθώς έχει συγκεντρωθεί ένα ηχητικό υλικό κι έχει φτιαχτεί ένας κώδικας που χαρακτηρίζει αυτόν που αυτοσχεδιάζει. Αυτό το υλικό περιέχει τα χρώματα και τα υλικά σου και αυτό σημαίνει ότι από κάποια στιγμή και μετά χρησιμοποιείς αυτά τα υλικά για να φτιάξεις καινούργια πράγματα. Σαν να χτίζεις έναν κόσμο με υλικά που έχεις προηγουμένως φτιάξει. Για να το πω διαφορετικά, είναι σαν μια γλώσσα. Μπορεί να ξεκινήσεις από το μηδέν για να πεις μια ιστορία αλλά τη γλώσσα την έχεις. Τώρα λοιπόν για εμένα η γλώσσα έχει φτιαχτεί, διαλέγω από τις λέξεις που μπορεί να μην είναι καινούργιες αλλά οι ιστορίες που λέω είναι καινούργιες.
Σ’ όλη αυτή την αναζήτηση δεν υπάρχει κι ένα είδος ρίσκου; Σε ρωτάω γι’ αυτό, διότι αντίθετα με εσένα πολλοί συνάδελφοί σου προτιμούν να μένουν στα σίγουρα, σε μια μανιέρα που τους εξασφαλίζει την επιτυχία και την αποδοχή.
Μανιέρες έχουμε όλοι. Ίσως εγώ να έχω περισσότερες μανιέρες αλλά πάντως έχω μανιέρες, όπως και τρόπους, δρόμους και πράγματα που με βολεύουν. Δεν γίνεται αλλιώς. Και όσο μεγαλώνεις “καλουπώνεσαι” με κάποιο τρόπο και οι άλλοι το αποδέχονται, το περιμένουν από εσένα, οπότε κι εσύ το συνεχίζεις. Πάντα βέβαια με μια διάθεση δημιουργική.
Χωρίς να αποφεύγεις δηλαδή τους “κόντρα” ρόλους;
Τα τραγούδια όντως τα βλέπω σαν ρόλους. Για παράδειγμα κάναμε ένα καινούργιο δίσκο με τραγούδια που αφορούν τη Θεσσαλονίκη και θα βγει το Φθινόπωρο όπου ο παραγωγός ξαφνιάστηκε κάποια στιγμή με έναν ήχο φωνής καθώς δεν με αναγνώριζε. Εγώ δεν είχα συναίσθηση ότι αυτό ήταν κάπως διαφορετικό. Μου αρέσει όμως αυτό και το θεωρώ αυτονόητο ότι θα μπω σε έναν άλλο ρόλο.
Σαν ερμηνεύτρια θα δέχεσαι υλικό και τραγούδια από δημιουργούς που θέλουν να τους χαρίσεις τη φωνή σου. Ποιο είναι το κριτήριο για να διαλέξεις ή να απορρίψεις κάτι;
Θα σου πω κάτι που δεν είναι καθόλου καλό. Δεν ακούω σχεδόν τίποτα. Έχω όλη την καλή διάθεση αλλά τελικά ακούω ελάχιστα πράγματα κι αφού κάποιος έχει επιμείνει πολύ. Δεν ξέρω γιατί. Σίγουρα πάντως είναι λάθος, διότι πολλές φορές μπορεί να υπάρχουν αριστουργήματα κι εγώ να μην τα ακούσω. Αν παρατηρήσεις δε, τα τελευταία χρόνια λέω παλαιότερα πράγματα. Από εκεί και πέρα με κάποιους δημιουργούς όπως ο Μαμαγκάκης δεν υπήρχε θέμα να διαλέξω, ό,τι και να έγραφε θα το έλεγα. Φυσικά αν κάτι δεν μου άρεσε το έλεγα όπως κάνω πάντα. Γενικά όμως με τους συνθέτες που ήδη γνωρίζεις, ξέρεις πού βαδίζεις και δεν μπαίνει θέμα να διαλέξεις υλικό. Ξέρεις αν σου κάνει κάποιος ή δεν σου κάνει.
Υπάρχουν και ρόλοι – τραγούδια που δεν θέλεις να μπεις αν και μπορείς;
Βεβαίως. Είχα μια συζήτηση πρόσφατα για κάποια ποπ τραγούδια. Ήταν ωραία για ποπ τραγούδια και πες ότι τα λέω και τα λέω και ωραία. Πώς όμως θα τα υποστηρίξω; Τι θα κάνω; Θα αλλάξω πορεία; Οταν δηλαδή καταλαβαίνεις ότι δεν μπορείς να υποστηρίξεις κάτι δεν το κάνεις παρά μόνο αν πεις ότι αλλάζω δρόμο…
Αυτό που λέμε καλή ερμηνεία τι προϋποθέτει για εσένα; Να μπορείς να υπερασπιστείς ένα τραγούδι όπως είπες και πριν;
Να το υπερασπιστείς όχι μόνο τεχνικά αλλά και το ύφος του τραγουδιού. Από εκεί και πέρα μπορεί να έχω ένα τραγούδι με μια πολύ ωραία μελωδία αλλά ο στίχος να με πετάει έξω, να με κάνει να ντρέπομαι.
Στίχους που κάποιοι τους θεωρούν θαυμάσιους, περιγράφουν με ένα τέτοιο τρόπο τα πράγματα, που εμένα με κάνουν να αισθάνομαι ότι εκτίθεμαι. Χρειάζεται λοιπόν να ταυτίζεσαι με τον στίχο. Να μην έχεις θέματα να λύσεις. Να μπορείς να το υποστηρίξεις ολόκληρο το τραγούδι και τη μελωδία αλλά και το περιεχόμενο. Μπορώ βέβαια να πω και κάτι που δεν αναγνωρίζω τον εαυτό μου μέσα, αλλά δεν θα βγω να το πω έξω στον κόσμο. Πέρα από τον στίχο πάντως είναι η αρμονία και η μελωδία που παίζουν μεγάλο ρόλο. Είναι σημαντικό να μην αισθάνομαι ότι επαναλαμβάνουν μια συνταγή.
Κι αυτό που λέμε καταξίωση για ένα τραγουδιστή; Τι είναι; Η απήχηση που μπορεί να προσδώσει σε ένα τραγούδι ή πρέπει να περιμένουμε να μιλήσει και ο χρόνος γι’ αυτό;
Πέρα από τον χρόνο είναι να αισθάνεσαι την αποδοχή του κόσμου. Αυτό είναι κάτι που το βλέπεις και το νιώθεις. Είναι ο τρόπος που σε αντιμετωπίζει ο άλλος, είτε είναι ένας είτε είναι εκατό. Περνώντας δηλαδή σιγά-σιγά ο χρόνος νιώθεις ότι αυτό που έχεις κάνει σημαίνει κάτι για τον άλλο.
Και η αναγνώριση των συναδέλφων;
Είναι και τα δύο. Καμία φορά για εμένα ήταν πιο σημαντική η αποδοχή των συναδέλφων. Δεδομένου βέβαια ότι καταλαβαίνεις πότε κάποιος σου κάνει αυστηρή ή κακή κριτική αλλά με καλή πρόθεση και πότε το κάνει αυτό από ιδιοτέλεια. Πάντως κακές κριτικές που είχαν νόημα με έχουν βοηθήσει κάποιες φορές πάρα πολύ. Ηταν σαν να μου άνοιξαν έναν ολόκληρο κόσμο. Κι αυτό διότι βρέθηκε κάποιος και μου είπε «αυτό το τραγούδι δεν λέγεται έτσι» εξηγώντας το γιατί. Εκτιμώ, λοιπόν, πολύ τους ανθρώπους που ήταν ειλικρινείς απέναντί μου γιατί αυτό με έχει βοηθήσει.
Σε έχουμε δει αρκετές φορές να τραγουδάς για κάποιο κοινωνικό σκοπό. Αισθάνεσαι την ανάγκη στις μέρες που ζούμε να γίνεις πιο παρεμβατική απέναντι στα πράγματα;
Κατ’ αρχήν προσωπικά κρίνω ότι δεν το έχω κάνει πολλές φορές αυτό. Θωρώ ότι θα μπορούσα πολύ περισσότερες. Ωστόσο, από παλιά θεωρούσα ότι δεν είμαι πολιτικοποιημένη και ότι έχω την τάση να αποφεύγω αυτά τα θέματα. Εχουν λοιπόν υπάρξει φορές που έχω μείνει εκτός. Κι αυτό γιατί αισθάνομαι ότι τα πράγματα έχουν πολλών ειδών ερμηνείες. Είναι δηλαδή φορές που δεν καταλαβαίνω απόλυτα τα πράγματα, υπάρχει ένα “ναι μεν αλλά”. Τότε δεν μπορώ να μπω σε κάτι. Από εκεί και πέρα νιώθω ότι όσο είμαι μέσα στα πράγματα είμαι. Δεν μπορώ να κάνω κάτι άλλο.
ΣΤΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΧΑΝΙΩΝ
Ποίηση, θέατρο και μουσική
Με παράλληλες εκδηλώσεις ποίησης, θεάτρου και μουσικής συνεχίζεται η έκθεση του Δημήτρη Ανδρεδάκη: “Ανθρωπομετρίες” στη Δημοτική Πινακοθήκη.
Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, η Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων και ο Σύλλογος Φίλων της Πινακοθήκης, στο πλαίσιο της έκθεσης, οργανώνει σειρά εκδηλώσεων όπου η τέχνη της ζωγραφικής συναντά την τέχνη της ποίησης, του τραγουδιού, της μουσικής και του θεάτρου.
Συγκεκριμένα:
• Την Τετάρτη 23 Απριλίου, στις 8 το βράδυ ο ποιητής Λεωνίδας Κακάρογλου παρουσιάζει την τελευταία ποιητική συλλογή του με τίτλο “Μνήμη σχεδόν πλήρης”, με ομιλητές τον Ηλία Καφάογλου (συγγραφέας) και τον Παναγιώτη Ορφανίδη (δημοσιογράφος). Θα διαβάσουν η Γιώτα Φέστα (ηθοποιός) και ο Μιχάλης Βιρβιδάκης (ηθοποιός). Επίσης θα τραγουδίσει η Σαβίνα Γιαννάτου και θα παίξει πιάνο η Ευγενία Καρλαύτη.
• Την Πέμπτη 24 και την Παρασκευή 25 Απριλίου στις8:30μ.μ. θα γίνει συναυλία με την Σαβίνα Γιαννάτου να τραγουδάει και την Ευγενία Καρλαύτη να παίζει πιάνο.
• Το Σάββατο 26 και την Κυριακή 27 Απριλίου στις 8:30μ.μ. θα παιχτεί το θεατρικό μονόπρακτο του Ακη Δήμου “Η αναγνώριση” με την ηθοποιό Γιώτα Φέστα.
