Τρίτη, 15 Οκτωβρίου, 2024

Ημέρα της Γης σε έναν πλανήτη που αυτοκαταστρέφεται

Στις 22 Απριλίου “Παγκόσμια Ημέρα της Γης”, το μεσημέρι, “παρακολούθησα” από την COSMOTE TV1 το ντοκιμαντέρ: Bhopal (Μποπάλ): Μια προσευχή για τη βροχή, για την ασφάλεια των βιομηχανικών συγκροτημάτων που παρασκευάζουν “παρασιτοκτόνα (MIC)”.

H συγκλονιστική αυτή ταινία θίγει το θέμα της Αμερικάνικης πολυεθνικής εταιρείας Union Carbide, η οποία, στη δεκαετία του ’80, παρασκεύαζε στην Ινδία, το παρασιτοκτόνο MIC, με αποτέλεσμα να σημειωθεί διαρροή θανατηφόρου ισοκυανικού μεθυλενίου. Το εργοστάσιο αυτό βρισκόταν σε μια φτωχή περιοχή της Μποπάλ κοντά σε σχολεία και εμπορικά κέντρα.
Γι’ αυτό θεωρώ ότι για την επέτειο της “Ημέρας της Γης” αξίζει να αναφερθεί ένα κείμενο του διδακτικού βιβλίου του γράφοντος “ΑΡΧΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ” της Β’ τάξης Ενιαίου Λυκείου, Ο.ΕΔ.Β., που περιγράφει με ακρίβεια το δυστύχημα της Μποπάλ, ένα από τα σοβαρότερα επεισόδια βιασμού του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος από την “ανασφαλή” βιομηχανική δραστηριότητα. Η δραστηριότητα αυτή θέτει καυτά ερωτηματικά στις συνειδήσεις των λαών για την υποκριτική αναπτυξιακή πολιτική που εξυπηρετεί τη μεγιστοποίηση των κερδών των μονοπωλιακών βιομηχανικών συγκροτημάτων. Στην περίπτωση αυτή της Union Carbide, αξιόπιστες πληροφορίες -στη διάρκεια της διερευνητικής εξέτασης του συμβάντος- ανέφεραν την ανεπάρκεια των μέτρων ασφαλείας του εργοστασίου για την αποφυγή της θανατηφόρου διαρροής, παρόλο που ήταν γνωστοί οι “κίνδυνοι” που απειλούσαν τον ντόπιο πληθυσμό από την απουσία ή την αναποτελεσματικότητα των προληπτικών μέτρων.
Το κείμενο αυτό στο περιεχόμενο του βιβλίου, που ακολουθεί, κλείνοντας την αναφορά μου στην “Παγκόσμια Ημέρα της Γης”, αποτελεί έναυσμα κρίσης, προβληματισμού και συζήτησης για τους μαθητές του Λυκείου, αξιολογώντας το ζήτημα των ανθρωπογενών επιδράσεων, συνεπειών και αιτίων της βιομηχανικής ρύπανσης.

Μποπάλ

Έμοιαζε με εφιαλτική ταινία επι­στημονικής φαντασίας. Εκατοντάδες άνθρωποι έτρεχαν στους δρόμους με μάτια δακρυσμένα και κατακόκκινα. Προσπαθούσαν μάταια να αναπνεύ­σουν ελεύθερα, σκόνταφταν ο ένας πάνω στον άλλο, μέσα στο σκοτάδι, έ­πεφταν κάτω και ξανασηκώνονταν, ή έμεναν εκεί και ξεψυχούσαν, παίρνο­ντας παράξενες στάσεις, σαν πουλιά που έπεσαν από τον ουρανό χτυπη­μένα από σκάγια κυνηγού. Έμοιαζε με εφιαλτική ταινία, αλλά ήταν πραγματι­κότητα. Η πραγματικότητα του βασα­νιστικού και άδικου θανάτου, που έ­πιασε στον ύπνο τους κατοίκους των εξαθλιωμένων συνοικιών, στις ακραί­ες περιοχές της ινδικής βιομηχανικής πόλης Μποπάλ, εκείνη τη Δεκεμβριάτικη παγερή, ξάστερη νύχτα.
Η αρχή του κακού έγινε όταν από έλλειψη ε­παρκών μέτρων ασφαλείας, σημειώ­θηκε απότομη αύξηση της πίεσης σε μια δεξαμενή του τοπικού εργοστασί­ου παραγωγής εντομοκτόνων, της α­μερικανικής βιομηχανικής εταιρίας «Γιούνιον Καρμπάιντ».
Σε διάστημα μιας ώρας, μέσα α­πό μια ελαττωματική βαλβίδα, 45 τό­νοι ισοκυανικού μεθυλενίου, μιας πολύ επικίνδυνης δηλητηριώδους ουσίας, ξεχύθηκαν στην ατμόσφαιρα και σχη­μάτισαν ένα τεράστιο, πυκνό σύννε­φο, που πήρε κατεύθυνση προς τη Μποπάλ και τις γύρω κωμοπόλεις.

Στο ύπουλο και αθόρυβο πέρασμά του, τύλιξε τις αχυροκαλύβες στο Τζαϊπρακάς και την Τσόλα, θανατώνο­ντας εκατοντάδες κοιμισμένους Ινδούς. Προχώρησε στην περιοχή του σιδηροδρομικού σταθμού Μποπάλ και έδωσε τέλος στα βάσανα του μπουλουκιού των ζητιάνων, που συγκε­ντρώνονταν εκεί τις νύχτες προσπα­θώντας να φυλαχτούν από την παγω­νιά, κολλημένοι ο ένας δίπλα στον άλ­λο. Απλώθηκε σε δρόμους και λίμνες, τεμένη και καταστήματα και καθώς η υγρασία, η παγωνιά και η σχε-δόν α­πόλυτη άπνοια εμπόδιζαν τη διάλυσή του, κατέλαβε έκταση 25 τετραγωνι­κών μιλίων, συνέχισε το απαίσιο έργο του και προκάλεσε τη μεγαλύτερη ως τώρα τραγωδία από βιομηχανικό ατύ­χημα που έχει γνωρίσει ο κόσμος.
Ώρα με την ώρα και μέρα με τη μέρα, ο αριθμός των νεκρών πολλα­πλασιαζόταν.
Πριν συμπληρωθεί μια βδομάδα, έφτασε τους 2.500. Τουλάχιστον άλλοι χίλιοι υπολογίζεται ότι θα πεθάνουν τις επόμενες μέρες. Μερικές χιλιάδες θα μείνουν τυφλοί. Καθώς το αέριο προσβάλλει το αναπνευστικό σύστη­μα, τα περισσότερα θύματα είναι παι­διά και ηλικιωμένοι, που οι πνεύμονές τους ήταν πολύ μικροί ή εξασθενημέ­νοι για να αντέξουν το δηλητήριο, γράφει το “Τάιμ” στο σχετικό πολυσέ­λιδο ρεπορτάζ του. Συνολικά 150 χιλιάδες άτομα οδηγήθηκαν στα νοσο­κομεία της Μποπάλ και των γειτονι­κών πόλεων.
Τα πτώματα ανθρώπων και ζώ­ων (χιλιάδες και από αυτά ξεκληρί­στηκαν) έμειναν εκτεθειμένα στους δρόμους, ολόκληρες μέρες και γίνο­νταν βορά των όρνιων, των σκύλων και των ποντικών. Μπροστά στον κίν­δυνο της χολέρας και της πανούκλας που υφίσταται ακόμη, ο στρατός χρη­σιμοποίησε γερανούς για να τα συ­γκεντρώσει και να τα μεταφέρει στους ομαδικούς τάφους και στις νε­κρικές πυρές.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 14.8.1984


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα