Οι Eλληνες στη Γαλλόφωνη Ελβετία

Βλέποντας την μετανάστευση Ελλήνων στην Ελβετία μετά την οικονομική κρίση θυμούμαι την δεκαετία του ’60 που ήμουν φοιτητής στη Γενεύη και την κατάσταση του Ελληνισμού τότε στη γαλλόφωνη Ελβετία (βλ. «Γενεύη 1961-69» στο Χρίστου Α. Θεοδούλου, Θέσεις, από τη Διεθνή και Κυπριακή Πολιτική ζωή (1957-1970), Λευκωσία, Εκδόσεις “Χέλκα”, 1971, σελ. 59-60).
Θυμούμαι στις αρχές του ’60, που ήμουν φοιτητής στη Γενεύη, υπήρχαν ορισμένοι φοιτητές από την Ελλάδα και τη Κύπρο στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της πόλης. Από την εποχή μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη Μικρασιατική καταστροφή με την επακολουθήσασα Συνθήκη της Λωζάννης του 1923 πολλοί έλληνες σπούδαζαν στη Λωζάννη και το ρεύμα αυτό συνέχισε μέχρι και το ’60. Μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ορισμένοι Κύπριοι σπούδασαν στη Λωζάννη. Υπάρχουν βέβαια πάντοτε από την Ελλάδα και τη Κύπρο φοιτητές που σπουδάζουν ξενοδοχειακά στην Ελβετία.
Από το ’60 και μετά όμως Έλληνες και Κύπριοι προτιμούσαν περισσότερο τη Γενεύη από τη Λωζάννη κα σταδιακά υπήρχαν περισσότεροι Έλληνες και Κύπριοι φοιτητές στη Γενεύη παρά στη Λωζάννη. Όταν πήγα στο πανεπιστήμιο της Γενεύης στην αρχή της δεκαετίας του ’60 υπήρχαν κοπέλες που σπούδαζαν στη γνωστή «Ecole d’interpretes»  (σχολή των μεταφραστών) της Γενεύης. Εκεί δίδασκε και ο γνωστός φιλέλληνας καθηγητής των ελληνικών Bouvier. Επίσης, υπήρχαν ορισμένοι έλληνες φοιτητές πολλοί από οικογένειες εφοπλιστών στις Πανεπιστημιακές σχολές της Γενεύης και στο γνωστό Ινστιτούτο Ανωτέρων Διεθνών Σπουδών της Γενεύης, όπου φοίτησαν πολλοί διπλωμάτες, πολιτικοί και διεθνείς δημόσιοι υπάλληλοι από όλο τον κόσμο. Οι κύπριοι ήσαν πολύ λίγοι, στην Ecole d’ interpretes, στην ιατρική σχολή, στο πανεπιστήμιο της Γενεύης και δυο στο Ινστιτούτο Ανωτέρων Διεθνών Σπουδών της Γενεύης, εκ των οποίων ο ένας ήταν ο υποφαινόμενος.
Υπήρχε ένας κύκλος για τους έλληνες της Γενεύης οι οποίοι συναντιόντουσαν συχνά και βρίσκονταν επίσης σε κοινωνικές εκδηλώσεις. Στην εποχή εκείνη εποχιακοί εργάτες στη Γενεύη ήσαν Ιταλοί και αργότερα Ισπανοί και Πορτογάλοι .
Υπήρχε όμως πάντα φιλελληνισμός και στη Γενεύη και στη Λωζάννη, υπήρχε πάντα όπως και υπάρχει μέχρι σήμερα η παράδοση του φιλέλληνα Γενοβέζου τραπεζίτη Ζιάν-Γκάμπριελ Ενάρ, καθώς και του Καποδίστρια. Στη δεκαετία του ’60 υπήρχε βέβαια ο Bouvier και ο καθηγητής Μπώ Μπωβύ που και οι δυο μιλούσαν άπταιστα τα ελληνικά και αγαπούσαν των ελληνισμό και την ιστορία μας. Οι έλληνες φοιτητές σύχναζαν τότε στο εστιατόριο Movenpick που ήταν στη Fusterie, στο Squale στη Rive, που δεν υπάρχουν πλέον, και επίσης στο Dorian και στο Landolt που άλλαξε σήμερα όνομα και βρίσκονται και τα δύο κοντά στο πανεπιστήμιο.
Μετά τη κρίση του 2013 πολλοί έλληνες μετανάστευσαν στην Γαλλόφωνη Ελβετία και στην Ελβετία γενικά. Οι μετανάστες στη πλειοψηφία ήταν εξειδικευμένοι επαγγελματίες που δεν έβλεπαν μέλλον στη χώρα τους (βλ. Cecile Collet, «Une vague grecque sur les vires de Leman», 24 heures, 15 Μαρτίου, 2018, σελ. 3). Μαζί με τους επιστήμονες, όπως ψυχίατροι, παιδίατροι και άλλοι μετανάστευσαν στην Γαλλόφωνη Ελβετία και εξειδικευμένοι εργάτες. Στη Λωζάννη υπάρχει ελληνική Ορθόδοξη εκκλησία και βλέπει κάποιος φοιτητές, εργάτες και εφοπλιστές αναμεμειγμένους στο ναό του Θεού.
Στη Λωζάννη βρίσκεις το άγαλμα του Καποδίστρια, στη Γενεύη του Ζιάν-Γκάμπριελ Ενάρ, ελληνικούς φοιτητικούς συνδέσμους, τόσο στη Λωζάννη όσο και στη Γενεύη. Το ελληνικό στοιχείο που υπάρχει σ΄όλες σχεδόν τις χώρες του κόσμου το βρίσκεις και στη Γαλλόφωνη Ελβετία, που τους υποδέχτηκε. Δεν ξεχνούν όμως τη χώρα τους και όταν πας το Πάσχα στο Chambesy, το ελληνορθόδοξο κέντρο κοντά στη Γενεύη, βλέπεις όλους τους ξενιτεμένους μαζί με ορισμένους επισκέπτες να προσεύχονται όπως στην ίδια τους τη χώρα, διατηρώντας τα ήθη και τα έθιμά τους.