» Εντυπώσεις από το ετήσιο συνέδριο του 112 και από το Ελσίνκι, την πρωτεύουσα της Φινλανδίας
Είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω το ετήσιο συνέδριο της Ένωσης του Ευρωπαϊκού Αριθµού Επειγόντων (EENA) έγινε την δεύτερη εβδοµάδα του Απριλίου στο Ελσίνκι. Εκτός από τους Έλληνες που εργάζονται για την ΕΕΝΑ στο συνέδριο, δυστυχώς, δεν συµµετείχε κανένας εκπρόσωπος ούτε από τις ελληνικές υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης ούτε από το αρµόδιο υπουργείο.
Καλύτερη στόχευση των µηνυµάτων του 112. Οι προειδοποιήσεις έκτακτης ανάγκης του 112 αποστέλλονται σε όλα τα κινητά τηλέφωνα που είναι συνδεδεµένα µε τις συγκεκριµένες κεραίες κινητής τηλεφωνίας οι οποίες βρίσκονται στην περιοχή της επερχόµενης ή εξελισσόµενης καταστροφής (π.χ. πυρκαγιά, πληµµύρα). Ωστόσο, η περιοχή (κυψέλη) που καλύπτει κάθε κεραία, ιδίως αν είναι αστική, ίσως να είναι πολύ µεγαλύτερη από την περιοχή που θα επηρεαστεί από την καταστροφή, µε αποτέλεσµα να λαµβάνουν την προειδοποίηση .
Η εθνική Ολλανδική υπηρεσία προειδοποιήσεων έκτακτης ανάγκης (NL-Alert) παρουσίασε µια τεχνική γεω-καθορισµού περιµέτρων (geofencing) που συνδυάζεται µε την υπάρχουσα τεχνολογία έγκαιρης προειδοποίησης έτσι ώστε να ενεργοποιούνται µόνο τα κινητά τηλέφωνα που βρίσκονται µέσα στη συγκεκριµένη περίµετρο. Η νέα τεχνική που έχει ήδη δοκιµαστεί πειραµατικά θα περάσει µέσα στους επόµενους µήνες σε δοκιµαστική χρήση ευρείας κλίµακας πριν περάσει σε παραγωγή.
Παρουσιάστηκαν επίσης α) η ετήσια ανασκόπηση των βέλτιστων πρακτικών και των προβληµάτων χρήσης των δηµόσιων συστηµάτων έγκαιρης προειδοποίησης στην Ευρώπη και β) µια ενδελεχής ανάλυση του πως αντιλαµβάνονται οι πολίτες τις πηγές πληροφόρησης όσον αφορά την έγκαιρη προειδοποίηση.
∆ιαβίβαση εικόνων και βίντεο στο 112. Οι υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης της Ισλανδίας και η πυροσβεστική υπηρεσία της νότιας περιοχής του Ντένβερ (στο Κολοράντο των ΗΠΑ) παρουσίασαν τις εµπειρίες τους από τη µετάδοση φωτογραφιών και βίντεο στο πλαίσιο της διαχείρισης συµβάντων. Σε κάθε περίπτωση η διαβίβαση γίνεται σε ειδικό λογαριασµό και κατά προτίµηση από το ίδιο το προσωπικό των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης ή µετά από επικύρωση του συµβάντος από πιστοποιηµένο διασώστη.
Η εικόνα µπορεί να δείξει ότι δεν πρόκειται για κάτι σοβαρό, όταν ο πανικόβλητος καλών το µεγαλοποιεί. Ή αντίθετα να κινητοποιήσει εξαιρετικά µέσα (π.χ. ελικόπτερο) όταν ο καλών δείχνει καθησυχαστικός ενώ πρόκειται για σοβαρό περιστατικό (π.χ. σοβαρό τραυµατισµό).
Παραπληροφόρηση και καταστροφές. Ένα σοβαρό πρόβληµα που αναφέρθηκε στο συνέδριο ήταν και η «κακόβουλη παραπληροφόρηση» σχετικά µε τη διαχείριση µιας καταστροφής. Σε αντίθεση µε την «κακή πληροφόρηση» (misinformation) που είναι η ψευδής πληροφορία την οποία διαδίδει κάποιος πιστεύοντας ότι είναι αληθινή και την «παραπληροφόρηση» (disinformation) που είναι η ψευδής πληροφορία την οποία διαδίδει κάποιος γνωρίζοντας ότι είναι ψευδής, η «κακόβουλη παραπληροφόρηση» (malinformation) είναι πληροφορίες που βασίζονται εν µέρει στην πραγµατικότητα, αλλά χρησιµοποιούνται για να προκαλέσουν ζηµιά σε ένα άτοµο, έναν οργανισµό ή µια χώρα.
Κλασσικό παράδειγµα κακόβουλης παραπληροφόρησης αποτελούν οι ψευδείς ειδήσεις που κυκλοφόρησαν σχετικά µε την Οµοσπονδιακή Υπηρεσία ∆ιαχείρισης Εκτάκτων Καταστάσεων (FEMA) µετά τον τυφώνα Έλεν ο οποίος κτύπησε τη Φλόριντα από τις 24 έως 29 Σεπτεµβρίου 2024 προκαλώντας 219 θανάτους και ζηµιές 79,6 δις δολάρια. α) η FEMA προχωρεί σε κατάσχεση των εισφορών των πολιτών (η υπηρεσία δεν δέχεται εισφορές από πολίτες), β) η χρηµατοδότηση της υπηρεσίας δεν πηγαίνει στους πληγέντες αλλά στην υποστήριξη µεταναστών (οι πόροι του ειδικού ταµείου για τις καταστροφές δεν µπορούν να χρησιµοποιηθούν για άλλο σκοπό), και γ) η υπηρεσία χορηγεί µόνο 750 δολάρια στους πληγέντες (αυτό είναι το ποσό της άµεσης βοήθειας, ακολουθεί περισσότερη βοήθεια µετά από αίτηση και καταγραφή των αναγκών).
Οι υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης συχνά κατακλύζονται από τέτοιες ψευδείς ειδήσεις που διαδίδονται για να αποπροσανατολίσουν την κοινή γνώµη και να αυξήσουν την πίεση και το άγχος του προσωπικού που είναι επιφορτισµένο µε την αντιµετώπιση της έκτακτης ανάγκης. Στόχος είναι η πτώση του ηθικού των δυνάµεων επέµβασης και η τροφοδότηση πολιτικής αντιπαλότητας. Τα όποια λάθη στη διαχείριση της έκτακτης ανάγκης θα πρέπει να αναλύονται στο πλαίσιο ειδικής δράσης για την εξαγωγή των διδαγµάτων ΜΕΤΑ την λήξη της επέµβασης, µε στόχο όχι µόνο τον καταλογισµό ευθυνών, αλλά κυρίως τη βελτίωση των διαδικασιών και πρωτοκόλλων για την αντιµετώπιση µελλοντικών παρόµοιων καταστάσεων.
Εντυπώσεις από το Ελσίνκι. Καθαρότατη πόλη – παρακολουθήσαµε πως καθαρίζουν δρόµους και πεζοδρόµια (µε 4-5 ειδικά µηχανήµατα χωρίς οδοκαθαριστές). Τα σχολεία δεν έχουν κάγκελα – ένα χαµηλό σκαλοπάτι µόνο όταν βρίσκονται δίπλα σε δρόµο για να µην πεταχτούν τα παιδιά έξω. Όταν θελήσαµε να φωτογραφήσουµε ένα σχολείο αµέσως ήλθαν µερικοί µαθητές να µας ρωτήσουν γιατί το κάνουµε.
Υπάρχουν τεράστιοι υπόγειοι χώροι στάθµευσης και υπόγεια εµπορικά κέντρα σµιλεµένα µέσα στον γρανίτη που αποτελεί το υπέδαφος της πόλης, καθώς και µετρό κατασκευασµένο σε πολύ µεγάλο βάθος – είναι όλα καταφύγια στα οποία θα καταφύγει ο κόσµος σε περίπτωση πολέµου. Όλα τα σπίτια λέγεται ότι έχουν σάουνα, όπως και τα ξενοδοχεία, ακόµη και µερικά εστιατόρια – όπως πάµε εµείς στην παραλία, οι Φινλανδοί πάνε στη σάουνα …
Στην ηλεκτρονική ανάρτηση του άρθρου στο ιστολόγιό µου ενσωµατώνονται συστηµατικά υπερσύνδεσµοι προς τις πηγές που χρησιµοποιούνται.
*O Παναγιώτης Αλεβαντής είναι φυσικός,
τέως στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιροπής.
Οι απόψεις είναι προσωπικές και δεν εκφράζουν κατ’ ανάγκη την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
