Παραφράζοντας την Joan Rose, βραβείο Stockholm Water Prize Laureate 2016, θα έλεγα ότι: Aν το νερό είναι συνώνυμο της Zωής, η ποιότητα των υπηρεσιών Ύδρευσης και Αποχέτευσης είναι συνώνυμο της Yγείας.
Oι ΔΕΥΑ της χώρας και οι δυο αδελφές τους εταιρείες, ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ, παρέχουν στους καταναλωτές πολύ καλής ποιότητας νερό, απόλυτα υγιεινό, που υπερπληροί τα κριτήρια της οδηγίας 98/83/EC για το πόσιμο νερό αλλά και με ευχάριστη γεύση. Αυτά επιτυγχάνονται επειδή:
(α) Διαθέτουν εξειδικευμένο και έμπειρο προσωπικό.
(β) Οι πηγές υδροδότησης (επιφανειακές ή υπόγειες) επιλέγονται με περίσσεια μελέτη και έρευνα και διαθέτουν καλής ποιότητας νερό. Και
(γ) Γίνεται ενδελεχής έλεγχος της ποιότητας του νερού κατά την επεξεργασία και διανομή του στους καταναλωτές.
Παράλληλα με τις χημικές και μικροβιολογικές παραμέτρους ποιότητας, η γεύση, η οσμή και το χρώμα είναι εξίσου σημαντικές ποιοτικές παράμετροι ποιότητας του πόσιμου νερού. Προβλήματα γεύσης και οσμής μπορούν να οφείλονται σε διαφορετικά αίτια. Για παράδειγμα, τα επιφανειακά νερά μπορεί να περιέχουν σημαντικές ποσότητες αλγών (algal blooms) και τα υπόγεια ύδατα διαλυμένα ανόργανα ιόντα, όπως είναι τα ιόντα σιδήρου και μαγγανίου. Επίσης, υποπροϊόντα των σκευασμάτων απολύμανσης μπορούν να προσδώσουν μη επιθυμητή γεύση και οσμή στο νερό. Ακόμη, η αλατότητα μπορεί να προκαλέσει προβλήματα γεύσης, ενώ η ανάμιξη του νερού με φαινόλες μπορεί να προσδώσει μια ιδιαίτερη “ιατροφαρμακευτική” γεύση. Τέλος, το αφαλατωμένο νερό μπορεί να έχει μια γεύση, που συχνά περιγράφεται ως “μεταλλική”, εάν δεν είναι επαρκώς σταθεροποιημένο μέσω της προσθήκης σκληρυντικών.
Δύο γνωστές οργανικές ενώσεις, που επηρεάζουν αρνητικά τη γεύση και την οσμή του πόσιμου νερού είναι η γεοσμίνη και η μεθυλ-ισοβορνενόλη (MIB). Αυτές οι ενώσεις απαντώνται κυρίως σε λίμνες και φράγματα και προκαλούν γήινη οσμή και γεύση στο νερό. Πάντως, προβλήματα γεύσης και οσμής, που συχνά προκαλούν παράπονα των καταναλωτών σε καμία περίπτωση δεν σχετίζονται με αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία.
Το χρώμα στο νερό μπορεί να οφείλεται σε ίχνη οργανικών ή ανόργανων συστατικών όπως είναι τα μέταλλα. Η χρήση ενεργού άνθρακα είναι μια αρκετά αποτελεσματική μέθοδος απομάκρυνσης των αιτιών, που προκαλούν προβλήματα γεύσης, οσμής ή χρώματος στο πόσιμο νερό, ενώ η συνδυασμένη χρήση όζοντος και ενεργού άνθρακα δίδει πολύ καλά αποτελέσματα.
Η Συνομοσπονδία των Υπηρεσιών Ύδρευσης και Αποχέτευσης της Ευρώπης (EurEau) σε συνεργασία με τη Γενική Δ/νση Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΕ) οργάνωσαν την 22α Μαρτίου (Παγκόσμια Ημέρα για το Νερό) του 2002, εκδήλωση για την γεύση και το χρώμα του πόσιμου νερού. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο κτίριο Charlemagne της ΕΕ υπό την αιγίδα και την ενεργή συμμετοχή της τότε Επιτρόπου Περιβάλλοντος Margot Wallström. Στην εκδήλωση αυτή δοκιμάστηκαν από ειδικούς Γευσιγνώστες νερού δείγματα πόσιμου νερού από όλα τα κράτη μέλη της τότε ΕΕ και φυσικά από τις ΔΕΥΑ της χώρας . Οι γλωσσικές θέσεις των τεσσάρων βασικών αισθητηρίων γεύσεων φαίνονται στην Εικόνα 1. Εκείνο που πρέπει να τονισθεί είναι ότι τα Ελληνικά δείγματα διακρίθηκαν για την ποιότητά τους.
Μετά από δυο χρόνια, παρόμοια εκδήλωση διοργανώθηκε από την Ένωση των ΔΕΥΑ σε επίπεδο χώρας, στη Λάρισα (Εικ. 2) την 14η Σεπτεμβρίου 2004 με μεγάλη επιτυχία. Σε αυτή διακρίθηκαν τα Κρητικά δείγματα με την επισήμανση της ελαφράς γεύσης χλωρίου εξαιτίας της κάπως αυξημένης δόσης χλωρίου, που χρησιμοποιείται, για πλήρη προστασία της ανθρώπινης υγείας από πιθανή επαναδραστηριοποίηση παθογόνων βακτηριδίων σε δίκτυα, όπου η ροής νερού είναι μη συνεχής (διακοπτόμενη).