Μικρή περιήγηση σ’ ένα σπουδαίο τόπο
Με ιστορία που ανάγεται στους ένδοξους Μινωικούς χρόνους, απαράμιλλη φυσική ομορφιά και αξεπέραστη θέα από τον μοναδικό Αη Γιώργη, η διάσχιση του φαραγγιού της Κατσούνας είναι μία εμπειρία ζωής.
Το φαράγγι της Κατσούνας βρίσκεται στις Βρύσες Κυδωνίας, ένα χωριό 16 χλμ δυτικά από τα Χανιά. Το μήκος του είναι περίπου 1.200 μέτρα και η είσοδος του βρίσκεται λίγο πριν από την πλατεία του χωριού. Η ηλικία του υπολογίζεται ότι είναι 1.000.000 έτη βάσει των γεωλογικών σχηματισμών που εντοπίζονται στο εσωτερικό του. Μάλιστα, οι ειδικοί εικάζουν, ότι πρόγονοι μας διέσχιζαν το φαράγγι αυτό ήδη από την Λίθινη εποχή καθώς έχουν εντοπιστεί στο εσωτερικό του πήλινα αγγεία εστίασης της συγκεκριμένης περιόδου αλλά και απομεινάρια φωτιάς.
Θέση Δρυγιάδες
Το βασικό τμήμα του φαραγγιού καταλήγει στην θέση «Δρυγιάδες», όπως είναι γνωστή στην περιοχή, θέση που πήρε το όνομά της από την συστοιχία των δρυών που υπάρχουν εδώ. Οι πανέμορφες δρύες, αιωνόβιες πια, χαρίζουν απλόχερη σκιά και προσφέρουν ένα εξαίσιο σημείο για στάση, ξεκούραση αλλά και ένα τοπίο το οποίο είναι η χαρά του φωτογράφου.
Από την θέση αυτή, για να φτάσετε στο μονοπάτι που οδηγεί στον Άγιο Γεώργιο μπορείτε είτε να ακολουθήσετε τον αγροτικό δρόμο είτε να αναζητήσετε την είσοδο του «κρυφού», αρχαίου μονοπατιού. Το μονοπάτι αυτό αναπτύσσεται στην ρίζα πελώριων βράχων και ο περιπατητής, αντικρίζοντας το φυσικό τοπίο και αναλογιζόμενος την ιστορία του τόπου, θα αισθανθεί δέος για την ταπεινότητα του ατόμου αλλά και μεγαλείο για το ανθρώπινο είδος.
Ιστορία
Το φαράγγι της Κατσούνας εδράζεται στη βάση ενός δίκορφου λόφου. Η μια κορφή είναι γνωστή ως Άγιος Γεώργιος, από το εκκλησάκι που υπάρχει εκεί και το οποίο έχει κτιστεί πάνω στα ερείπια αρχαίου ιερού κορυφής, ενώ η δεύτερη είναι γνωστή ως «Κάστελος» και εδώ έχουν εντοπιστεί ευρήματα αρχαίας πόλης. Ορισμένοι ερευνητές θεωρούν ότι εδώ βρισκόταν η αρχαία Πολίχνη. Όμως, η πλέον διαδεδομένη άποψη είναι ότι εδώ υπήρχε πόλη με την ονομασία Πέργαμος, εξού και η ονομασία της παλιάς κοινότητας ως «Κοινότης Βρυσών Κυδωνίας Παλαιά Πέργαμος».
Η μοναδική ανασκαφική έρευνα στο σημείο πραγματοποιήθηκε το 1974, από τον Αντώνη Ζώη, και μάλιστα οι δαπάνες της καλύφθηκαν με ιδιωτική πρωτοβουλία, από τον αείμνηστο Γεώργιο Παπαδογιωργάκη. Η ανασκαφή αποκάλυψε τμήμα μινωικού σπιτιού με 6 τουλάχιστον χώρους ενώ έχει θεωρηθεί πιθανόν ότι υπήρχε και 2ος όροφος. Στο σημείο εντοπίστηκαν ειδώλια ένθρονων και υδριαφόρων γυναικείων μορφών, ειδώλια ζώων, κέρνοι και υδρίες. Πέρα από τα ίχνη της αρχαίας πόλης, έχει βρεθεί τάφος υστερομινωικών χρόνων, όπου εντοπίστηκαν: χάλκινα αντικείμενα, βελόνη, τεμάχια κοσμήματος, διπλοί πέλεκεις, στεφάνη με σταυρό, ψήφοι περιλαίμιου κ.α. Η Αρχαιολογική Υπηρεσία μας έχει μεταφέρει ότι υπάρχει σχεδιασμός να εκτεθούν τα ευρήματα στο Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων.
Πρέπει επομένως, ο σημερινός περιπατητής του φαραγγιού της Κατσούνας να έχει υπόψη του ότι διασχίζει έναν αρχαίο δρόμο, έναν δρόμο τον οποίο ακολουθούσαν οι πρόγονοί μας πριν από εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια για να φτάσουν στην αρχαία πόλη που υπήρχε στον Κάστελο και στο Ιερό Κορυφής του σημερινού Αγίου Γεωργίου.
Aγιος Γεώργιος
Υπάρχει μια ειδική κατηγορία βιωμάτων τα οποία υπερβαίνουν την περιγραφική μας ικανότητα˙ τα λόγια, δηλαδή, δεν επαρκούν για να αποτυπώσουν την εμπειρία. Μία τέτοια περίπτωση είναι και η επίσκεψη στον Άγιο Γεώργιο Βρυσών Κυδωνίας*. Με κορφή η οποία προσφέρει απρόσκοπτη θέα περιμετρικά της εκκλησίας σ’ όλα τα Χανιά, από τις Μαδάρες στον κόλπο της Σούδας, τα Θοδωρού και ολάκερο το κρητικό πέλαγος μέχρι το Κολυμπάρι και πέρα από αυτό και με ισχυρές ενδείξεις ότι ο τόπος αυτός ήταν λατρευτικό μνημείο σε όλες τις εποχές της ανθρωπότητας, η επίσκεψη στον Άη Γιώργη θα γίνει μια ονομαστή και αξιομνημόνευτη εμπειρία.
Για περισσότερες πληροφορίες: facebook/Πολιτιστικός και Αναπτυξιακός Σύλλογος Βρυσών «Πέργαμος»
*Ο Άη Γιώργης είναι η φυσική κατάληξη του φαραγγιού. Μπορείτε ωστόσο να τον επισκεφτείτε και ανεξάρτητα αυτού, ακολουθώντας τον αγροτικό δρόμο μέχρι την είσοδο του μονοπατιού.
Πηγές:
Το Ελληνικό Ιερό Α στον Κάστελο, Χρ. Μόρτζος, Αθήνα 1985
Αρχαίοι τόποι και μνημεία – Επιμέλεια: Μαρία Ανδρεαδάκη – Βλαζάκη, Βάννα Νινιού – Κινδελή, Νομός Χανίων, 2006.
