» Ανοικτή επιστολή προς εισαγγελικούς, δικαστικούς και αρµόδιους λειτουργούς απόδοσης δικαιοσύνης
Κύριε διευθυντά,
περιγράφω βιωµατική εµπειρία επί δεκαετία στις αίθουσες δικαστηρίων σε υπόθεση διαθήκης ηλικιωµένης κυρίας όπου ενώ σε πρότερη διαθήκη της, που συνέταξε εντός γηροκοµείου µε πλήρη διαύγεια µυαλού παρουσία συµβολαιογράφου και µαρτύρων αυτή κατέλειπε πέντε (5) κτίρια και αγροτεµάχια σε αντίστοιχα (5) συγκεκριµένα κοινωφελή ιδρύµατα και φορείς εκπροσώπησης των πολιτών, εν τούτοις, µετά τον θάνατο της παρουσιάστηκε µία διαθήκη «από το πουθενά» από µια µακρινή συγγενή της µε την οποία η διαθέτιδα όχι µόνο δεν είχε καλές σχέσεις αλλά είχε οδηγηθεί σε αναγκαία κατάθεση µήνυσης και αγωγής εναντίον της για σειρά έκνοµων ενεργειών, πιέσεων για αλλαγή της διαθήκης της και ακούσιας µεταφοράς σε ψυχιατρική κλινική επί δύο φορές ώστε να την καταστήσει ανίκανη βούλησης µε στόχο την εκµηδένιση της προσωπικότητας της.
Η παρουσιασθείσα δεύτερη διαθήκη είχε συνταχθεί σε θάλαµο νοσηλείας νοσοκοµείου όπου η ηλικιωµένη (95χρονη) κυρία ήταν σε πλήρη καταστολή µε φαρµακευτική αγωγή και ανίκανη πνευµατικά για δικαιοπραξία διαθήκης.
∆ύο µήνες δε αργότερα απεβίωσε µε το πιστοποιητικό θανάτου της να αναφέρει «άνοια» και «αφυδάτωση». Ιατρικά και επιστηµονικά είναι γνωστό ότι η «άνοια» δεν αποκτιέται σε διάστηµα δύο µηνών, πόσο µάλλον που ο αρµόδιος διευθυντής της ψυχιατρικής κλινικής του Νοσοκοµείου ήταν στους θεράποντες ιατρούς και µε γνωµάτευση και γνωµοδότηση του επιβεβαίωνε µε έγγραφη κατάθεση του στα δικαστήρια την πλήρη αδυναµία διαύγειας της νοσηλευόµενης για σύνταξη διαθήκης.
Σηµειωτέον ότι η διαθήκη δεν έφερε την υπογραφή της, ούτε υπήρχε η ταυτότητα της στην διαδικασία σύνταξης της διαθήκης. Απλά οι τρεις µάρτυρες είχαν επιβεβαιώσει ότι την γνώριζαν και ότι δεν µπορούσε να υπογράψει µε τρεµάµενα χέρια!
Σηµειωτέον επίσης ότι ο συµβολαιογράφος ∆ΕΝ ΖΗΤΗΣΕ την άδεια/έγκριση των θεραπόντων ιατρών για να επιβεβαιώσουν ή να απορρίψουν τη δυνατότητα της νοσηλευόµενης για δικαιοπρακτική ικανότητα.
Επισηµαίνω ακόµα ότι:
Στο γηροκοµείο που διαβιούσε η ηλικιωµένη είχε ζητήσει η ίδια εγγράφως και µε επίδοση στον διευθυντή, διά χειρός δικηγόρου, ο οποίος παρέλαβε την εντολή-δήλωση, συγγράφοντας έκθεση παραλαβής και η ίδια η διαθέτιδα ανέφερε τα παρακάτω:
«∆ΗΛΩΣΗ _ ∆ηλώνω ότι δεν θέλω να ανακατεύεται η …. (ονοµατεπώνυµο) σε ό,τι αφορά στην ζωή µου. ∆εν την αναγνωρίζω, διότι είναι επικίνδυνη. ∆εν µου έχει προσφέρει τίποτα ποτέ. Ονοµατεπώνυµο, υπογραφή, ηµεροµηνία». Συνηµµένη επίσης στην εντολή της ήταν η ιδιόγραφη αίτηση – εντολή:
«ΕΝΤΟΛΗ _ Εγώ η …… …… δίνω εντολή στη δικηγόρο την οποία έχω ορίσει πληρεξούσια για τη µήνυσή µου κατά του ζεύγους των συγγενών µου να παραδώσει στον διευθυντή του Γηροκοµείου την παρούσα εντολή και να µην επιτρέπει η διεύθυνση να µε επισκέπτεται το ζεύγος, αφού τους έχω κάνει µήνυση και είναι επικίνδυνοι και θέλουν να µου πάρουν την περιουσία µου. Καταθέτω και παλαιότερο σηµείωµα µου που έχω καταθέσει στην αστυνοµία. Αυτό να δοθεί και στην αστυνοµία. Η εντολέας. Ονοµατεπώνυµο. Υπογραφή. Ηµεροµηνία.»!
Ο χρόνος περνούσε στο γηροκοµείο και η κατάσταση µε τις πιέσεις των «µακρινών συγγενών», όπως η ίδια τους ονόµαζε, δεν άλλαζε, ώσπου έφτασαν στο νοσοκοµείο και στο διάστηµα των έξι ηµερών νοσηλείας (λίγο διάστηµα πριν τον θάνατο της) κατόρθωσαν να έχουν συγγράψει µια διαθήκη µε την αγαστή συνεργασία τριών µαρτύρων!
Αξιοσηµείωτο είναι επίσης ότι υπήρχαν δεκάδες προσωπικές πράξεις της διαθέτιδας, όπως, συµβολαιογραφικά πληρεξούσια, χειρόγραφες εντολές και οι εξουσιοδοτήσεις στα φιλικά της πρόσωπα που διαχρονικά συνέτασσε η ίδια και µέσω δικηγόρων και συµβολαιογράφων παρέδιδε στους έµπιστους της όπως έλεγε και έγραφε.
Αντίθετα ουδένα προγενέστερο έγγραφο, εντολή, σηµείωση ή πληρεξούσιο προς το ζεύγος των συγγενών αντιδίκων της υπήρχε σε όλα τα προηγούµενα χρόνια.
Κατά συνέπεια είναι µέγιστο το ερώτηµα πως η φερόµενη «τελευταία διαθήκη» βρέθηκε να αναφέρεται στο όνοµα τους!
Τα κοινωφελή ιδρύµατα και οι φορείς εκπροσώπησης προσέφυγαν στα δικαστήρια προσβάλλοντας την εµφανιζόµενη (από το πουθενά) νέα διαθήκη που ακύρωνε νοµικά την προηγούµενη που η δωρήτρια κατέλειπε κτήρια και αγροκτήµατά της, εν πλήρη διαύγεια µυαλού, σε πέντε κοινωφελή ιδρύµατα και φορείς!
Οι δικάσιµοι κράτησαν χρόνια ενώ η ηλικιωµένη είχε ήδη αποβιώσει.
Οι αποφάσεις των πρωτοβάθµιων, δευτεροβάθµιων δικαστηρίων καθώς και ο Α.Π. «δικαίωναν» τους τελευταίους αποδέκτες µιας διαθήκης που ένας θεός γνωρίζει πώς γράφτηκε, πού γράφτηκε, µε ποιους «αξιόπιστους» µάρτυρες!
Οι διεκδικητές φορείς και κοινωφελή ιδρύµατα έκαναν φιλότιµες δικαστικές προσπάθειες να αναγνωριστεί η κυριότητα των κληροδοτηµάτων υπέρ αυτών, αφού ήταν η διακαής επιθυµία χρόνων ζωής της διαθέτιδας.
Μάλιστα στη γνήσια διαθήκη της που συνέταξε και κατάθεσε στη συµβολαιογράφο στο γηροκοµείο είχε γράψει και τον όρο και εντολή: «…Επειδή έχουν παρουσιαστεί διάφοροι συγγενείς και διεκδικούν µε πλαστές διαθήκες µέρη και ακίνητα της αδελφής µου (όνοµα ……), αναθέτω στους κληρονόµους που ορίζω (εννοεί τα ιδρύµατα και φορείς εκπροσώπησης πολιτών) µε την παρούσα διαθήκη µου να διενεργήσουν ό,τι ο νόµος ορίζει και να διεκδικήσουν τα ακίνητα αυτά που ορίζω να παραλάβουν κατά πλήρη κυριότητα»!!
Οι δίκες συνεχίζονται σε βάθος χρόνου και ουδείς γνωρίζει την κατάληξη τους.
Οι αναχρονιστικοί νόµοι του κράτους και τα τερτίπια συµβολαιογράφων και δικηγόρων επέτρεψαν να διασύρεται η µνήµη της δωρήτριας στις αίθουσες των δικαστηρίων και όχι µόνο εκεί.
Το σίγουρο είναι ότι µε τόσα στοιχεία και ακόµα περισσότερα οι δικαστές δεν αξιολόγησαν τα συντριπτικά στοιχεία υπέρ της δωρήτριας και τα ανύπαρκτα της άλλης πλευράς!
Οι δικαστές, σε ανώτερα δικαστήρια, δεν µπήκαν στην ΟΥΣΙΑ της υπόθεσης, µε τα πλήρη στοιχεία υπέρ της διαθέτιδας, αλλά δέχτηκαν προγενέστερες δικαστικές αποφάσεις συναδέλφων τους χωρίς να διατάξουν πραγµατογνωµοσύνη για την πραγµατική κλινική κατάσταση της υγείας της διαθέτιδας όσο αυτή νοσηλευόταν στον θάλαµο του Νοσοκοµείου σε πλήρη καταστολή!
Χαρακτηριστική είναι η ιατρική – κλινική εικόνα της νοσηλευόµενης όπου στην γνωµάτευση – γνωµοδότηση του ο θεράπων ιατρός ψυχίατρος έγραφε:
«…Καθ’ όλη τη διάρκεια της νοσηλείας της η ασθενής παρουσίαζε διαταραχές του επιπέδου συνειδήσεως κυµαινόµενες µεταξύ ληθαργικής βυθιότητας -απάθειας και νοητικής συγχύσεως µε ψυχοκινητική διέγερση… Η παρουσία διαταραχών του επιπέδου συνειδήσεως έχει ως συνέπεια, µεταξύ άλλων, την αποδιοργάνωση της σκέψης, της µνήµης, του προσανατολισµού, της κρίσης της δυνατότητας λήψης αποφάσεων καθώς και της κατανόησης του λόγου (προφορικού και γραπτού) µε δυσχέρεια στην εν γένει επικοινωνία…»!
Μείζον θέµα ερωτηµατικών δηµιουργεί και το γεγονός ότι ετελέσθη µια συµβολαιογραφική πράξη µέσα στην κλινική ενός δηµόσιου νοσοκοµείου χωρίς να έχουν ερωτηθεί ή ενηµερωθεί οι θεράποντες ιατροί! Xωρίς να έχει γνώση η κοινωνική υπηρεσία! Και χωρίς σχετική γνωµοδότηση των Νοµικών συµβούλων του Νοσοκοµείου!
Εν τέλει για τη δυνατότητα δικαιοπραξίας ουδείς των παραπάνω αρµοδίων είχαν ερωτηθεί και την «γνωµάτευση» περί της υγείας της νοσηλευόµενης, έκριναν τρεις µάρτυρες, ένας συµβολαιογράφος και ένας ιδιώτης ψυχίατρος µε ψυχιατρική γνωµάτευση γραµµένη… τρία (3) έτη µετέπειτα της φερόµενης δικαιοπραξίας!
Μειονέκτηµα σοβαρό θα πρέπει να θεωρηθεί που στις Αγωγές δεν προβλέπεται η ακροαµατική διαδικασία µαρτύρων, παρ’ ότι από την πολιτική Αγωγή ζητείται κατά την διαδικασία συζήτησης.
Θέλω να πιστεύω ότι κάθε δικαστής θα έχει την δυνατότητα/ευχέρεια να εξετάσει µάρτυρες σε αστικές υποθέσεις, όπως επίσης οι δικαστές θα έχουν την ευχέρεια να προτείνουν στην Πολιτεία βελτιώσεις στην υπάρχουσα νοµοθεσία, όπου αυτοί εντοπίζουν ασάφειες ή παραλείψεις, βοηθώντας έτσι τους νοµοθέτες, ακόµα και στο κληρονοµικό δίκαιο µε την αυστηροποίηση των διαδικασιών στις δικαιοπραξίες. Ο δικαστής είναι και νοµοθέτης. Θωρακίζοντας τούς κανόνες δικαίου εξασφαλίζεται Η ∆ΙΚΑΙΗ ∆ΙΚΗ.
Η αρµόδια Επιτροπή, που έχει αναλάβει πριν από µήνες την αναµόρφωση του Κληρονοµικού ∆ικαίου, θα παραδώσει την εργασία της στο τέλος Ιουνίου και είναι µοναδική ευκαιρία να συµπεριλάβει τροπολογία που θα διασφαλίζει το αδιάβλητο στις δικαιοπραξίες που αφορούν ηλικιωµένους.
Υ.Γ. Είµαι στη διάθεση Εισαγγελικών Αρχών για περαιτέρω διευκρινήσεις και κατάθεση στοιχείων.
Ευχαριστώ για τη φιλοξενία
Ιωάννης Γαβριάς
