Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Διαβάζοντας τις ετικέτες των τροφίμων

Οι έρευνες που -μέχρι σήμερα- έχουν πραγματοποιηθεί για τη σήμανση των τροφίμων στις ετικέτες τους, δείχνουν ότι οι Ελληνες καταναλωτές ούτε διαβάζουν, ούτε κατανοούν τις ετικέτες των τροφίμων, μόνο παρατηρούν την τιμή των τροφίμων και την ημερομηνία λήξης τους.

Oμως, οι έρευνες αυτές επίσης δείχνουν ότι οι καταναλωτές ζητούν πιο σαφή, εκλαϊκευμένη και βελτιωμένη αναγραφή των διατροφικών επισημάνσεων στις ετικέτες.
Αλλά και πολλές ευρωπαϊκές – κοινοτικές οργανώσεις καταναλωτών ζητούν οι πληροφορίες των ετικετών να απεικονίζονται με ένα σύντομο χρωματικό κώδικα επισήμανσης των θρεπτικών συστατικών των τροφίμων, δηλαδή την ενέργεια, τις πρωτεΐνες, τους υδατάνθρακες, τη ζάχαρη, τα λίπη (κορεσμένα και μη) και το αλάτι, που αναφέρεται ως νάτριο, στις ετικέτες.
Δεν είναι δυνατόν όμως να χρειάζονται ειδικές γνώσεις διατροφολογίας ια να επιλέξει ο καταναλωτής τα τρόφιμα που επιθυμεί να αγοράσει. Γιατί π.χ. σε συσκευασία αλευριού, διαβάζουμε ότι περιέχει σαν διογκωτική ύλη, όξινο ανθρακικό νάτριο, δισόξινο πυροφωσφορικό νάτριο και δισόξινο φωσφορικό ασβέστιο.
Επίσης σε κονσέρβα ζαμπόν αναγράφεται ότι χρησιμοποιείται σαν συντηρητικό νιτρώδες νάτριο, σαν αντι-οξειδωτικό χρησιμοποιείται ασκορβικό νάτριο, σαν σταθεροποιητής πολυφωσφορικά άλατα του νατρίου και σαν ενισχυτικό γεύσης γλουταμινικό μονονάτριο.
Βέβαια, καλό είναι να υπάρχουν τέτοιες πληροφορίες για συσκευασμένα και προπαρασκευασμένα τρόφιμα, αλλά να μην μπερδεύουν όμως τους καταναλωτές, για να μπορούν -αυτοί- να κατανοούν τη σημασία και το ρόλο των συστατικών, στις συσκευασίες τους.
Ωστόσο, οι καταναλωτές, από τα συστατικά των τροφίμων, συνήθως, διαβάζουν για να πληροφορηθούν τα λιπαρά, τα συντηρητικά και χρωστικά “Ε”, την πιθανή ύπαρξη γενετικά τροποποιημένων, δηλαδή μεταλλαγμένων, συστατικών και τις θερμίδες.
Όλα αυτά δείχνουν τη σπουδαιότητα της ανάγνωσης και κατανόησης της τροφικής σήμανσης, καθώς και τη βοήθεια που αυτή προσφέρει στην προαγωγή της διατροφικής αγωγής και υγείας.
Και τούτο γιατί οι αναγραφόμενες διατροφικές πληροφορίες στις ετικέτες των τροφίμων, επιπρόσθετα, συντελούν και στην αποφυγή ορισμένων τροφίμων, με συστατικά που οδηγούν σε καρδιακές παθήσεις, όπως π.χ. τα κορεσμένα λίπη, τα οποία μπορούν να αυξήσουν τη χοληστερίνη αίματος ή το υπερβολικό νάτριο που μπορεί να προκαλέσει υψηλή αρτηριακή πίεση.
Τώρα, ως προς τη διατροφική αξία και σημασία των συστατικών, ενέργεια παρέχουν οι πρωτεΐνες, οι υδατάνθρακες και η ζάχαρη, τα λίπη και το αλκοόλ, ενώ οι σύνθετοι υδατάνθρακες, όπως το άμυλο, αποτελούν τη βάση μιας ισορροπημένης διατροφής.
Τώρα, οι πρωτεΐνες αποτελούν το κύριο δομικό συστατικό των κυττάρων και είναι απαραίτητες για την κίνηση και διατήρηση των μυών του σώματος.
Τα λίπη διακρίνονται σε μονοακόρεστα, σε πολυακόρεστα (στα οποία περιλαμβάνονται τα Ω3 και Ω6) και σε κορεσμένα και υδρογονωμένα ή Trans λίπη που αυξάνουν τη χοληστερίνη και μπορεί να οδηγήσουν σε καρδιακές παθήσεις.
Επίσης οι φυτικές ίνες χωρίζονται σε αδιάλυτες που ενισχύουν την καλή λειτουργία του εντέρου και τη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα και σε διαλυτές φυτικές ίνες που βοηθούν στη μείωση της χοληστερίνης.
Απεναντίας, το αλάτι, αναγραφόμενο ως νάτριο στις ετικέτες, σε υπερβολική ποσότητα, μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη αρτηριακή πίεση.
Όσον αφορά τα light τρόφιμα μπορεί να περιέχουν χαμηλά λιπαρά ή λιγότερες θερμίδες ή λιγότερο νάτριο, και γι’αυτό διαφημίζονται, αλλά όμως μπορεί να περιέχουν και υψηλές ποσότητες σακχάρων ή και άλλα ακαθόριστα συστατικά.
Όλα αυτά σημαίνουν ότι η σήμανση τροφίμων στις ετικέτες βοηθά τον καταναλωτή να κάνει περισσότερο υγιείς επιλογές, αυξάνοντας έτσι και τη διατροφική του γνώση.
Οι υγιείς όμως τροφές κυρίως αντλούνται από την παραδοσιακή μεσογειακή διατροφή, με τροφές φυτικής προέλευσης και χαμηλής κατανάλωσης (κόκκινων) κυρίως κρεάτων.
Η μεσογειακή αυτή διατροφή, από αρχαιοτάτων χρόνων, συνιστά την πιο ισορροπημένη διατροφή υγιεινής διαβίωσης και χαρακτηρίζεται:
• Από υψηλή αναλογία μονοακόρεστων προς πολυακόρεστα οξέα.
• Από υψηλή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, καθώς και φυτικών ινών, οσπρίων και δημητριακών.
• Μέτρια κατανάλωση κρέατος (όχι κόκκινου).
• Μέτρια κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων και αλκοόλ.
• Κατανάλωση ελαιολάδου, ως κύριο συστατικό της μεσογειακής διατροφής.
Ο συνδυασμός των πρώτων αυτών υλών της μεσογειακής διατροφής, με επίκεντρο το ελαιόλαδο, διαμορφώνει ένα υγιές διαιτολόγιο επιβίωσης, ικανό να αποφύγει τις αιτίες και συνθήκες πρόκλησης των καρδιαγγειακών επεισοδίων και παθήσεων.
Πέρα όμως από την αναγκαιότητα θεμελίωσης των συνθηκών υγιεινής διατροφικής διαβίωσης, απαραίτητη είναι όχι μόνο η απλή πληροφόρηση, αλλά και η συστηματική εκπαίδευση των καταναλωτών για τις ετικέτες στα τρόφιμα, για να μπορούν αυτοί να διαβάζουν, να κατανοούν, να επιλέγουν και να αγοράζουν τρόφιμα που στηρίζουν την υγεία τους και την ποιότητα της ζωής τους.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ
1. Αθανασάκης Α., Αγωγή Υγείας για Εκπαιδευτικούς, Μαράσλειο Διδασκαλείο Πανεπιστημίου Αθηνών, Αθήνα 2010.
2. Αθανασάκης Α. – Ευσταθίου Ν., Διατροφική Αγωγή Υγείας, ΧΡ. ΔΑΡΔΑΝΟΣ, Αθήνα 2013.
3. W.H.O., Τροφή – Περιβάλλον και Υγεία, Οδηγός για τον Εκπαιδευτικό, ΒΗΤΑ, Αθήνα 2004.
4. Πολυχρονόπουλος Ε. Μεθοδολογία Διατροφικής Αγωγής, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Αθήνα 2009.
5. Τριχοπούλου Α., Μεσογειακή Διατροφή: Εισήγηση στο Μαράσλειο Διδασκαλείο Πανεπιστημίου Αθηνών, Αθήνα 2008.


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα