Νέες δυνατότητες στην αντιμετώπιση δύσκολων χειρουργείων προσφέρει στην ιατρική η ρομποτική χειρουργική που ολοένα και περισσότερο κερδίζει έδαφος διεθνώς, ανοίγοντας συγχρόνως ένα παράθυρο σε μεθόδους και πρακτικές που θα κυριαρχούν στην ιατρική του μέλλοντος.
Γι’ αυτές τις καινοτόμες μεθόδους και πρακτικές μίλησε στα “Χ.ν.” ο Χανιώτης χειρουργός – ουρολόγος Παύλος Παυλάκης, ο οποίος εργάζεται ως διευθυντής τμήματος ρομποτικής κυστεκτομής στο Mid South Εssex University Hospital – TRUST Southend University Hospital στην Αγγλία. Μετά από σπουδές ιατρικής στην Ιταλία, μεταπτυχιακό στη Γαλλία, εκπαίδευση στη ρομποτική χειρουργική στη Σουηδία και στην επιδιορθωτική ουρολογία στις ΗΠΑ και με πλούσια εργασιακή εμπειρία από την Αγγλία και το Βέλγιο, ο Χανιώτης γιατρός εξήγησε τα πλεονεκτήματα της συγκεκριμένης μεθόδου, μίλησε για το “φιλότιμο” του Ελλήνων γιατρών που αποτελεί το “αντίδοτο” στην έλλειψη μέσων, ενώ δεν έκρυψε την επιθυμία του να επιστρέψει κάποια στιγμή στην Κρήτη και τα Χανιά, εφόσον όπως διευκρίνισε υπάρξουν οι κατάλληλες επαγγελματικές προϋποθέσεις.
• Τι δυνατότητες μάς δίνει η ρομποτική χειρουργική;
Η ρομποτική είναι μια χειρουργική τεχνική που μας δίνει τη δυνατότητα να κάνουμε πολύ μικρές τομές. Μέσα από τα ρομποτικά συστήματα κατευθύνουμε τα εργαλεία κι αυτό μας προσφέρει μικρότερο τραύμα, πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια και μπαίνουμε με κάμερες σε σημεία που δεν μπορούσαμε να δούμε προηγουμένως. Επίσης, μέχρι πριν νιώθαμε μόνο με το χέρι. Πλέον δεν υπάρχει η αίσθηση της αφής. Τηλεκατευθύνεις τα εργαλεία και εκπαιδεύεται το μάτι ό,τι ακουμπούν τα εργαλεία να μπορείς να διακρίνεις αν είναι μαλακό ή σκληρό, σε τι κατάσταση βρίσκεται κ.λπ. Αυτό προϋποθέτει μεγάλη εμπειρία. Υπολογίζεται ότι χρειάζονται περίπου 200 με 250 χειρουργεία. Επιπλέον η μέθοδος αυτή μάς δίνει τη δυνατότητα ακόμα και να είσαι σε άλλο νοσοκομείο και να χειρουργήσεις εξ’ αποστάσεως. Αυτό είναι βέβαια κάτι που δεν συνηθίζεται.
• Είναι διαδεδομένη αυτή η χειρουργική μέθοδος, δηλαδή η χρήση ρομποτικής;
Στον πλανήτη υπάρχουν αυτή τη στιγμή 4 με 5 χιλιάδες ρομπότ που κάνουν ρομποτική προστατεκτομή. Μιλάμε για μια αρκετά διαδεδομένη μέθοδο. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη γειτονική μας Ιταλία υπάρχουν γύρω στα 120 τέτοια ρομποτικά συστήματα για διάφορες ειδικότητες. Να διευκρινίσουμε εδώ ότι τα ρομπότ αυτά ξεκίνησαν το 2002 και προορίζονταν για να χειρουργούν κυρίως την καρδία. Τελικά όμως αυτή η μέθοδος βρήκε πολύ καλή εφαρμογή στον τομέα της ουρολογίας.
• Μοιάζει όλο αυτό να μάς δείχνει ποιο είναι το μέλλον της ιατρικής. Είναι έτσι;
Αυτή είναι η εξέλιξη. Μάλιστα σε χειρουργεία προχωρημένων καρκίνων της πυέλου, καρκίνων που επηρεάζουν όχι μόνο τα ουροποιητικά όργανα αλλά και τα γυναικολογικά ή και το εντερικό σύστημα, και τα οποία μέχρι σήμερα είναι εξαιρετικά δύσκολα χειρουργεία και γίνονται από εξειδικευμένους χειρουργούς με μεγάλες τομές και δύσκολες αναρρώσεις, πλέον γίνονται και ρομποτικά.
• Εσείς με τι χειρουργεία ασχολείστε;
Ασχολούμαι περισσότερο με τον καρκίνο του προστάτη και τον καρκίνο της ουροδόχου κύστεως. Είναι δύο όργανα που είναι κοντά και έχουν άμεση σχέση, η διάγνωση καρκίνου σε αυτά είναι πολύ συχνή και το ρομπότ σε αυτά τα χειρουργεία μάς βοηθάνε να τα κάνουμε ελαφριά χειρουργεία. Αυτό σημαίνει ότι ο ασθενής μπορεί να μείνει λιγότερες μέρες στο νοσοκομείο, να μην χρειάζεται αντιβιοτικά και παυσίπονα κ.λπ. Ο ασθενής έρχεται ενημερώνεται αναλυτικά από τον γιατρό για το τι ακριβώς θα γίνει. Αφού δε τελειώσει το χειρουργείο ο ασθενής ξυπνάει, μπορεί να πιει νερό, το βράδυ μπορεί να φάει και να περπατήσει. Την επόμενη ημέρα ίσως πάει σπίτι του αν πρόκειται για προστάτη και μετά από τρεις μέρες αν πρόκειται για την ουροδόχο κύστη. Κάτι που πριν ήταν 14 ημέρες, 12 ημέρες κλπ.
• Πόσο διαδεδομένες είναι οι μορφές αυτές καρκίνου;
Περίπου 1 στους 8 έχει μεγάλη πιθανότητα να διαγνωσθεί με καρκίνο του προστάτη. Τα ποσοστά της διάγνωσης έχουν αυξηθεί γιατί μας το επιτρέπουν η εξέλιξη της έρευνας, πλέον με μια εξέταση αίματος μπορούμε να δούμε σε τι κατάσταση βρίσκεται ο προστάτης, και δεύτερον η ειδικότητα της ουρολογίας έχει τεράστια εξέλιξη και οι άνθρωποι επισκέπτονται τους ουρολόγους σε ετήσια βάση ειδικά στον ευρωπαϊκό νότο. Σε ό,τι αφορά τον καρκίνο της κύστεως, έναν πολύ επιθετικό καρκίνο, το θετικό είναι ότι φαίνεται ότι μπορούμε σήμερα να τον διαγνώσουμε πιο γρήγορα από ό,τι στο παρελθόν.
• Έχοντας σπουδάσει και εργαστεί σε πολλές διαφορετικές χώρες, πώς βλέπετε το ελληνικό σύστημα υγείας;
Λείπω από την Ελλάδα πολλά χρόνια και δεν ξέρω αν έχω την καλύτερη εικόνα για το πως είναι σήμερα η κατάσταση. Γενικά θα έλεγα πάντως ότι οι Έλληνες γιατροί διακρίνονται για τη γρήγορη σκέψη και την ευελιξία τους στην προσπάθειά τους να βρουν τη βέλτιστη λύση κάθε φορά. Αυτό είναι ένα γνώρισμα της Μεσογείου γενικά. Υπάρχει και στην Ιταλία και στη νότια Γαλλία κ.λπ. Ο Έλληνας γιατρός που βρίσκεται στο εξωτερικό έχει στη διάθεσή του όλα τα μέσα που τού είναι απαραίτητα. Αν έχει αγάπη γι’ αυτό που κάνει μπορεί να μεγαλουργήσει. Στην Ελλάδα δυστυχώς δεν του παρέχονται όλα τα μέσα που χρειάζεται. Ωστόσο, αυτή η έλλειψη καμουφλάρεται και ξεπερνιέται πολλές φορές από άλλους παράγοντες. Από θετικά δηλαδή στοιχεία που έχουμε, όπως το φιλότιμο, η ανθρωπιά, η αγάπη για τον συνάνθρωπο και η κατανόηση χωρίς τυπικότητες.
• Εχοντας λείψει πολλά χρόνια από τα Χανιά υπάρχει στη σκέψη σας καθόλου η προοπτική της επιστροφής;
Φυσικά, η Ελλάδα είναι η χώρα μου. Είναι η χώρα που η καρδιά μου βρίσκεται ηρεμία. Τα χρόνια βέβαια της ενηλικίωσής μου τα έζησα στην Ιταλία και συνεπώς την αισθάνομαι σαν δεύτερη πατρίδα. Ωστόσο, υπάρχουν πολλοί παράγοντες που παίζουν ρόλο για το ενδεχόμενο της επιστροφής. Είναι κάτι που το σκέφτομαι συχνά, πολλά χρόνια, όμως αν γίνει αυτό θα στερηθώ αυτό που κάνω σήμερα στην Αγγλία. Κι αυτό γιατί στην Κρήτη δεν έχουμε ρομποτικό σύστημα. Είναι βέβαια κάτι που είμαι σε επαφή με τοπικούς φορείς από τον χώρο της υγείας να εξετάσουμε αν μπορεί να γίνει καθώς τα στατιστικά δεδομένα δείχνουν ότι μπορεί να υποστηριχθεί η προοπτική της παρουσίας ενός ρομποτικού συστήματος.
Μέσα από τη στήλη “Χανιώτες του εξωτερικού” τα “Χ.ν.” παρουσιάζουν ιστορίες συμπολιτών μας που έφυγαν από τα Χανιά και διακρίνονται σε διάφορους τομείς στο εξωτερικό.
