Υπάρχουν τόποι που κουβαλούν στις πέτρες τους ιστορίες. Και υπάρχουν γεύσεις που κλείνουν µέσα τους µνήµες αιώνων. Σε έναν τέτοιο τόπο, στην παραλιακή Σίδη της Τουρκίας, άνοιξε ένα παράθυρο στον χρόνο.
Για τρεις ηµέρες, από τις 24 έως τις 26 Απριλίου 2025, το φεστιβάλ ‘‘Από την Κρήτη στη Σίδη’’ ένωσε ανθρώπους, µυρωδιές, µουσικές και συναισθήµατα.
Η διοργάνωση, µε πρωτοβουλία του ∆ήµου Μανάβγκατ, είχε στόχο να αναδείξει το κρητικό στοιχείο που διατηρείται ζωντανό στην περιοχή από την εποχή της ανταλλαγής πληθυσµών, προσφέροντας στους επισκέπτες µια σπάνια εµπειρία γευσιγνωσίας, τέχνης και πολιτιστικής αναβίωσης.
Το φεστιβάλ ξεκίνησε εντυπωσιακά µε ποµπή που διέσχισε την παλιά πόλη της Σίδης, ξεκινώντας από το σηµείο ‘‘9 Βρύσες’’ και καταλήγοντας στον Ναό του Απόλλωνα, κάτω από τον απογευµατινό ήλιο που φώτιζε τα αρχαία µνηµεία. Οι ήχοι από την λύρα και το λαούτο και τα παραδοσιακά κρητικά τραγούδια αντήχησαν στον Ναό, σηµατοδοτώντας την έναρξη ενός διαφορετικού ταξιδιού.
Στο παλιό λιµάνι στήθηκε αγορά παραδοσιακών προϊόντων: ρόδι, µέλι, ταχίνι, ελιές και ελαιόλαδο έδιναν στους επισκέπτες τη δυνατότητα να γευτούν αυθεντικές τοπικές γεύσεις. Η σύνδεση µε την κρητική κουλτούρα ήταν παντού παρούσα – τόσο στα εδέσµατα όσο και στη ζωντάνια των εκδηλώσεων.
ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ ∆ΙΑ… ΧΕΙΡΟΣ ΕΚΜΕΤΣΙΟΓΛΟΥ
Η γαστρονοµική πτυχή του φεστιβάλ έφερε την υπογραφή της καταξιωµένης και ιδιαίτερα αγαπητής σεφ Μαρίας Εκµεκτσίογλου, η οποία συνέβαλε στο σχεδιασµό και την διοργάνωση του φεστιβάλ. Με σεβασµό στην παράδοση αλλά και δηµιουργικό πνεύµα, η Μαρία Εκµεκτσίογλου συντόνισε εργαστήρια µαγειρικής στα οποία συµµετείχαν κορυφαίοι σεφ από την Ελλάδα, την Τουρκία και την Ιταλία, όπως οι Ιωάννης Κούφος, Πασκουάλε Λέµπο, και Αποστόλης Αλτάνης.
Μαζί µε τοπικές µαγείρισσες, οι σεφ παρουσίασαν στο κοινό πιάτα όπως τα σιουφιχτά και τα καλτσούνια, δίνοντας έµφαση στις τεχνικές και τις παραδοσιακές πρώτες ύλες. Η Μαρία Εκµεκτσίογλου, µε τη µοναδική της ικανότητα να γεφυρώνει πολιτισµούς µέσα από τη γεύση, αποτέλεσε την ψυχή του φεστιβάλ, µετατρέποντας κάθε παρουσίαση σε ταξίδι µνήµης.
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΧΩΡΙΣ ΣΥΝΟΡΑ
Οι πολιτιστικές εκδηλώσεις περιλάµβαναν συναυλίες στον Ναό του Απόλλωνα, σε ένα σκηνικό όπου η ιστορία συναντούσε την τέχνη. Η Σοφία Βόσσου, µε το χαρακτηριστικό της πάθος, η Χρυσούλα Στεφανάκη µε την παραδοσιακή φωνή της, και το τουρκικό συγκρότηµα ‘‘Necati ve Saykolar’’ ένωσαν τις φωνές τους σε ένα πρόγραµµα που κινήθηκε από το ελληνικό λαϊκό τραγούδι µέχρι σύγχρονες ροκ αποδόσεις.
Παράλληλα, πραγµατοποιήθηκε προβολή της ταινίας ‘‘Ζορµπάς’’ στο Πολιτιστικό Κέντρο της Σίδης, δίνοντας στους επισκέπτες την ευκαιρία να γνωρίσουν τον µύθο του Νίκου Καζαντζάκη µέσα από το βλέµµα της έβδοµης τέχνης.
Το φεστιβάλ περιλάµβανε και επιστηµονικά πάνελ για την πολιτιστική κληρονοµιά της Κρήτης, µε συµµετοχή διακεκριµένων Τούρκων καθηγητών και ιστορικών. Οι παρουσιάσεις επικεντρώθηκαν στην αρχιτεκτονική κληρονοµιά της Κρήτης, στη σύνδεση µε τη Μικρά Ασία και στη σηµασία της διατήρησης αυτών των δεσµών µέσα από τη σύγχρονη πολιτιστική δραστηριότητα.
Την Κρήτη εκπροσώπησαν ο αντιδήµαρχος πολιτισµού Γιάννης Γιαννακάκης, ο οποίος δήλωσε χαρακτηριστικά: «Η πρόσκληση από τον ∆ήµο του Manavgat προς τον ∆ήµο Χανίων για να εκπροσωπήσουµε την Κρήτη στην πρώτη αυτή διοργάνωση ήταν µία µεγάλη τιµή και ευθύνη για µας. Η φιλοξενία ήταν εξαιρετική και η ανθρώπινες ιστορίες που ακούσαµε µένουν βαθιά χαραγµένες στην µνήµη µας. Είναι βέβαιο πως οι δύο λαοί έχουµε πολλά κοινά (πολιτιστικά, γαστρονοµικά, λαογραφικά) και στο µέλλον θα επιδιώξουµε να διατηρήσουµε αυτόν τον ιδιαίτερο δεσµό που δηµιουργήθηκε στο Φεστιβάλ Κρητικής παράδοσης στη Σίδη της Τουρκίας».
Από τη µεριά της η αντιδήµαρχος Κοινωνικής Πολιτικής Ελένη Ζερβουδάκη υπογράµµισε: «Γαστρονοµία και Πολιτισµός πήραν σάρκα και οστά σε έναν τόπο που µαρτυρά τις κοινές ρίζες. Μέσα από τη δράση στη Σίδη της Τουρκίας αναδείχτηκαν τα κοινά χαρακτηριστικά των 2 τόπων, µε ιδιαίτερη συγκίνηση. Ένα µεγάλο ευχαριστώ στην κα Εκµετσίογλου για την πρωτοβουλία του φεστιβάλ».
Στην αποστολή συµµετείχε και ο Χανιώτης σεφ Ιωάννης Κούφος ο οποίος ανέφερε: «Είµαι πολύ χαρούµενος και περήφανος που συµµετείχα σε αυτό το festival κρητικής κουλτούρας που πραγµατοποιήθηκε στο Side της Τουρκίας µαζί µε όλη την Ελληνική αποστολή. Με τον Χανιώτη µάγειρα και βοηθό µου, Αργύρη Κοντάκη, φτιάξαµε χανιώτικες κρεατόπιτες, αλλά και που συµπράξαµε και µαγειρέψαµε µαζί µε Τούρκους συναδέλφους κρητική κουζίνα, στo πλαίσιο της µεταξύ µας ενίσχυσης της γαστρονοµικής κουλτούρας µιας και συναντάµε πολλά κοινά στοιχεία σε γεύσης αρώµατα αλλά και πρώτες ύλες».
Κρητική παραδοσιακή µουσική και χοροί γέµισαν το λιµάνι από τον Χορευτικό Όµιλο Χανίων ‘‘Ο Ψηλορείτης’’ και τους Εµµανουήλ Νταουντάκη και Γεώργιο Σκουνάκη, Ο Αδάµ Μπούτζουκας δήλωσε: «Είµαστε πολύ περήφανοι που συµµετείχαµε σε αυτή την αποστολή. Ταξιδέψαµε µέχρι την Σίδη της Τουρκίας και µεταφέραµε λίγο από το χρώµα, την παράδοση και την µουσική του νησιού µας»
Ένα Μήνυµα Συµφιλίωσης
Το φεστιβάλ ‘‘Από την Κρήτη στη Σίδη’’ δεν ήταν µόνο µια γιορτή γεύσεων και µουσικής. Ήταν µια υπενθύµιση ότι οι πολιτισµοί που µοιράζονται κοινές ρίζες µπορούν να οικοδοµήσουν γέφυρες συνεννόησης και συνεργασίας, ακόµα και µέσα σε δύσκολες εποχές.
Από τις µαγειρικές µυρωδιές µέχρι τις µουσικές νότες και τις ιστορικές αναφορές, το φεστιβάλ επιβεβαίωσε ότι η πολιτιστική κληρονοµιά είναι µια πολύτιµη παρακαταθήκη που µπορεί να µας ενώσει όλους.
Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε και ο ∆ήµαρχος Μανάβγκατ, ∆ρ. Niyazi Nefi Kara:
«Η γαστρονοµία, η µουσική και η ιστορία είναι τα θεµέλια πάνω στα οποία µπορούµε να οικοδοµήσουµε την ειρήνη και την αλληλεγγύη».
Σε µια εποχή που οι πολιτισµοί συχνά συγκρούονται, φεστιβάλ όπως αυτό µας θυµίζουν ότι η παράδοση, η γεύση και η µουσική µπορούν να ενώσουν ανθρώπους πέρα από σύνορα και διαφορές.
