Γράφει ο αρχιμανδρίτης ΙΓΝΑΤΙΟΣ Θ. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ*
Είναι γνωστά τα παρακάτω λόγια του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου και Βαπτιστού από το κήρυγμά του προς τους Φαρισαίους και τους Σαδδουκαίους, που ήρχοντο προς αυτόν: ´Ηδη δε η αξίνη προς την ρίζαν των δένδρων κείται. Παν ουν δένδρον μη ποιούν καρπόν καλόν επικόπτεται και εις πυρ βάλλεται´ (Ματθ. 3, 10 και Λουκ. 3, 9), κάτι που μας θυμίζει και την καταρασθείσα συκήν υπό του Χριστού (Ματθ. 21, 19).
Αναφέραμε τα παραπάνω θέλοντας να τονίσουμε ότι το δέντρο της απιστίας, που έφθασε σε δυσθεώρητα ύψη και που η καρποφορία του είναι τεράστια, δεν θα κοπεί μόνο με τα κτυπήματα, την ´αξίνη´ της απολογητικής, του φανατισμού και των αφορισμών.
Πιστεύουμε απόλυτα ότι το δέντρο αυτό θα κοπεί ειδικά με τα χτυπήματα που θα του καταφέρει το ορθόδοξο βίωμα και η ορθόδοξη έκφραση. Ενα δε μέρος από το φύλλωμά του και τους καρπούς του πέφτει μέσα στον νοητό χώρο της ευσεβείας.
Η Εκκλησία πολεμά το πνεύμα του κακού και έξω από τα τείχη της, στο πρόσωπο της απροκάλυπτης αθεΐας και μέσα στα τείχη της στο πρόσωπο της φωτοειδούς πλάνης. Η πλάνη αυτή ξεκινά από τις απλές νεωτεριστικές ροπές και φθάνει έως την αίρεση.
Πιστεύουμε, επίσης, ότι στο βάθος των νεωτεριστικών τάσεων υπάρχει πάντα αφανές και ύπουλο το αίτιο της απιστίας. Σε πολλές περιπτώσεις η αμαρτία απεργάζεται την πνευματική καταστροφή του ανθρώπου, χωρίς ο ίδιος να το καταλαβαίνει, διατηρώντας την ιδέα ότι ευρίσκεται σε κατάσταση θρησκευτικής υγείας.
Η αξίνα, λοιπόν, πρέπει να πέσει στη ρίζα των έστω και ελαφρά ανορθοδόξων φανερωμάτων που σημειώνονται στη σκέψη και στο αίσθημα του νεοελληνικού χριστιανισμού. Και η ρίζα αυτή είναι η υποσυνείδητη απιστία.
Μέχρι σήμερα διεξάγεται ένας ένδοξος αγώνας εναντίον της αρνήσεως στη χώρα μας. Ενας αγώνας έξω από τα τείχη με αντίπαλο χειροπιαστό. Τώρα είναι καιρός να ενταθεί η μάχη εναντίον της ευσεβόσχημης πλάνης. Ο πόλεμος αυτός είναι βέβαια αιώνιος. Αλλά σήμερα, έπειτα από κάποια αναντίρρητη ύφεση, πρέπει να συγκεντρώσει ξανά το ενδιαφέρον όλων μας και να δει στο πεδίον του περισσότερους στρατιώτες.
Κάθοδος στον αγώνα που διεξάγεται εντός των τειχών, δηλαδή μέσα στα τείχη της Εκκλησίας, με το σύνθημα ´ας υπερασπισθούμε την παράδοση´.
Ενα τέτοιο σύνθημα μονάχα χαλασμένες πνευματικές καρδιές και καθηλωμένα μυαλά θα το θεωρήσουν σημαία υψωμένη από φανατική ιδιοτροπία. Γιατί, αντίθετα, είναι λάβαρο φτιαγμένο από τον φλογερό πόθο που κατακαίει κάθε ορθόδοξη ελληνική ψυχή.
Ποιος θα τολμούσε να πει ότι υπάρχει σοβαρότερο και πλέον επείγον μέλημα από αυτό; Ποιος θα επρότεινε άλλο μέσον από το ξαναβάπτισμά μας μέσα στα ζωηφόρα και καθαρότατα νάματα της παραδόσεως για να ξαναπάρει η ευσέβεια του λαού μας την αρχαία της ευρωστία;
Και, όμως, και μάλιστα σήμερα, με τον σίφουνα της παγκοσμιοποίησης, υπάρχουν τόσες και τόσες ψυχές που έχουν πάθει αγκύλωση μπροστά στην παράδοση και στέκονται μακριά απ’ αυτήν ή και την πολεμούν ακόμη. Φοβούνται κι ας μην το λένε ότι εκεί μέσα είναι το σαβάνωμα της σκέψεως και το πνευματικό τέλμα.
Η αξιολύπητη αυτή κατάστασις που, επαναλαμβάνουμε, οφείλεται σε βαθύτερη απιστία, σε κούραση μπροστά στον αληθινό Χριστό, από την οποία προέρχονται φυγάδες της παραδόσεως, πρέπει να αντιμετωπισθεί, από όσους πονούμε την Εκκλησία, με αυστηρότητα και χωρίς συμβιβασμούς, γιατί η διάκριση και η αβρή μεταχείριση δεν ωφελούν σε παρόμοιες περιστάσεις.
Αλλά και αυτή η αυστηρότητα θα ήταν ανώφελη και απλό ξέσπασμα ιερής αγανακτήσεως, αν δεν συνοδευόταν από διεξοδική κατατόπιση. Από μια εμπεριστατωμένη προσφορά δειγμάτων πειστικών από την πρωτοχριστιανική ζωή της Εκκλησίας.
Η εγκόσμια άποψη της ορθοδόξου παραδόσεως είναι ακριβώς αυτή: Ευλογία και αγιασμός της κτίσεως μέσω της Εκκλησίας και η διαρκής επιβολή και αποτύπωση του Αγίου Πνεύματος πάνω στην κτίση, όπως και στον άνθρωπο. Η διαπότισή της από το Αγιο Πνεύμα και η κατανίκηση της φυσικής αντιστάσεως από αυτό.
Μέσα, λοιπόν, στον κόσμο, νοούμενο σαν κτίση του Θεού, η Εκκλησία επιτελεί τον προορισμό της, απελευθερώνοντας, μαζί με τον άνθρωπο και την κτίση από την κατάρα της πτώσεως. Οπως το λέγει και το τροπάριο του Ευαγγελισμού: «Ελευθέρα η κτίσις λογίζεται, υιοί δε φωτός οι πριν εσκοτισμένοι».
*θεολόγος –
τ. λυκειάρχης
– ακαδημαϊκός
