Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Βαριά η παρακαταθήκη του Π. Πρεβελάκη

Το πολυσχιδές όσο και επίκαιρο έργο του Ρεθυμνιώτη πεζογράφου, ποιητή, μεταφραστή και δραματουργού Παντελή Πρεβελάκη βρέθηκε στο επίκεντρο του Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου με θέμα “Ο Παντελής Πρεβελάκης και η ελληνική πνευματική παράδοση” που διοργάνωσε η Εταιρεία Κρητικών Σπουδών – Iδρυμα Καψωμένου σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ν. Χανίων.
Το συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στην έδρα του Ιδρύματος Καψωμένου στον Πύργο Αλικιανού, φιλοξένησε εισηγητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό που φώτισαν διαφορετικές πτυχές της πλούσιας προσφοράς του κρητικού δημιουργού.
Για τη “συνταρακτική επικαιρότητα” του έργου του Πρεβελάκη μίλησε ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Ερατοσθένης Καψωμένος καθώς όπως τόνισε ο συγγραφέας της “Κεφαλής της Μέδουσας” ήταν από τους πρώτους που διέβλεψε, πολύ πρώιμα, την επερχόμενη κρίση σε όλε ςτις διαστάσεις της, κοινωνικές, ιδεολογικές, πολιτισμικές, και την έκανε προνομιακό θέμα του μυθιστορηματικού, θεατρικού και δοκιμιακού του έργου.  “Στην αφετηρία της κρίσης βλέπει τη σύγκρουση των πολιτισμών: την απόπειρα του κυρίαρχου δυτικοκεντρικού συστήματος να επιβληθεί στους άλλους λαούς και τα έθνη, ως ο μόνος θεμιτός πολιτισμός. Καταγράφει τις διαβρωτικές συνέπειες του φαινομένου, την προϊούσα αλλοτρίωση των ανθρώπων, την σταδιακή εξαφάνιση των εθνικών και τοπικών πολιτισμών, την απώλεια του συστήματος των αξιών που έδινε άλλοτε νόημα και σκοπό στην ανθρώπινη ύπαρξη”, τόνισε, μεταξύ άλλων, ο κ. Καψωμένος.
Η ομότιμη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Χώρας των Βάσκων και πρόεδρος της Ισπανικής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών στην Ισπανία Olga Omatos Saenz αναφέρθηκε στο πρώτο ποίημα του Π. Πρεβελάκη με τίτλο “Στρατιώτες” το οποίο και ο κρητικός, μόλις 19χρονος τότε, ποιητής, είχε στείλει στον φημισμένο Ισπανό διανοούμενο και καθηγητή της αρχαίας ελληνικής γλώσσας στο Πανεπιστήμιο της Σαλαμάνγκα Ουναμούνο, συνοδευόμενο από μια πολύ τρυφερή αφιέρωση.
Ο φιλόλογος και συγγραφέας Γιώργος Φρυγανάκης εστίασε στα πρώτα λογοτεχνικά κείμενα του Πρεβελάκη που δημοσιεύτηκαν το 1923 στο νεανικό περιοδικό “Αθηνά” του Ρεθύμνου και τα οποία υπέγραφε ο 17χρονος τότε κρητικός συγγραφέας με το ψευδώνυμο “Αποσπερίτης”. Κείμενα στα οποία ο αναγνώστης και ο μελετητής μπορούν να ανιχνεύσουν σπέρματα του πληθωρικού και πολύπλευρου έργου του Πρεβελάκη, που τον ανέδειξε αργότερα ως τον πιο σημαντικό Ρεθυμνιώτη λογοτέχνη μετά τον Χορτάτζη.
Για τις ηθογραφικές εικόνες που πλημμυρίζουν το έργο του Πρεβελάκη μίλησε ο διδάκτωρ Ιστορίας και σχολικός σύμβουλος Φιλολόγων Χανίων Παναγιώτης Παρασκευάς εστιάζοντας κυρίως στο “Χρονικό μιας πολιτείας” και το “Παντέρμη Κρήτη”.
Στη σχέση Πρεβελάκη – Καζαντζάκη αναφέρθηκε ο πανεπιστημιακός – διδάκτωρ του ΑΠΘ Αντώνης Σανουδάκης: “Ο Πρεβελάκης θεωρούσε τον εαυτό του ως μαθητή του Καζαντζάκη και είναι γεγονός ότι ωφελήθηκε από την πνευματική αυτή σχέση.
Και ο Καζαντζάκης όμως βοηθήθηκε αντιστοίχως από τη φιλία του με τον Πρεβελάκη”, τόνισε, μεταξύ άλλων, ο κ. Σανουδάκης.
Στις δυνατότητες αξιοποίησης του έργου του κρητικού συγγραφέα στο πλαίσιο της παιδαγωγικής διαδικασίας αναφέρθηκαν οι εκπαιδευτικοί – DEA Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Ειρήνη Βογιατζή και Καλλιόπη Κωτσάκη όπως και η σχολική σύμβουλος Φιλολόγων της Π.Δ.Ε. Κρήτης Ιωάννα Ραμουτσάκη.
Διαφορετικές όψεις του έργου του μεγάλου κρητικού λογοτέχνη φώτισαν η υποψήφια διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών Αργυρώ Μουντάκη, η ομότιμη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Κρήτης Ελπινίκη Νικολουδάκη, η τακτική καθηγήτρια Ιστορίας της Νεότερης Ευρωπαϊκής Τέχνης στο Πανεπιστήμιο του Σαλέντο Χρύσα Δαμιανάκη, ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης Νίκος Παπαδογιαννάκης και η Αργυρώ Λουλαδάκη.

“Παρών” σε σημαντικές πρωτοβουλίες
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασε η εισήγηση του διδάκτωρ Θεολογίας και τ. Γενικού Διευθυντή της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης Αλέξανδρου Παπαδερού ο οποίος περιέγραψε περιστατικά από την αναστροφή του με τον Π. Πρεβελάκη.
Στο πλαίσιο αυτό αναφέρθηκε στη σχέση του Πρεβελάκη με τον Καζαντζάκη και την οικογένεια Κακριδή και την ιδιότυπη συμφωνία μεταξύ Καζαντζάκη και Ιωάννη Κακριδή που προέβλεπε ότι όπου διαφωνούσαν σχετικά με τη μετάφραση του Ομήρου τη λύση θα έδινε ο Πρεβελάκης.
Επίσης, μίλησε για τη συμβολή του Πρεβελάκη στην πρωτοβουλία που είχε λάβει το 1966 ο Χρήστος Λαμπράκης για τη δημιουργία 1000 βιβλιοθηκών στην ελληνική περιφέρεια προκειμένου να στηριχθεί η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. “Δυστυχώς προλάβαμε να κάνουμε μόνο τη βιβλιοθήκη του Βάμου γιατί ήρθε η δικτατορία”, σημείωσε ο κ. Παπαδερός που είχε τότε πρωτοστατήσει στην προοδευτική αυτή προσπάθεια ως υπεύθυνος του νεοσύστατου Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.
Αναφέρθηκε ακόμα στην ανακήρυξη του Π. Πρεβελάκη ως εταίρου της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης και την αμέριστη υποστήριξή του στην προσπάθεια δημιουργίας της Εταιρείας Θεάτρου Κρήτης. Ο κ. Παπαδερός δεν παρέλειψε πάντως να αναφερθεί και στην κηδεία του Π. Πρεβελάκη στην Αθήνα στις 18 Μαρτίου το 1986. “Τότε είχα λάβει εντολή από τον Οικουμενικό Πατριάρχη να μιλήσω στην κηδεία επειδή είχε τιμηθεί από το Πατριαρχείο ως άρχοντας διδάσκαλος του γένους. Μέχρι και σήμερα με στεναχωρεί το γεγονός ότι δεν βρέθηκε κανένας κρητικός στην κηδεία του να πει δυο λόγια εκ μέρους της Κρήτης. Είναι ντροπή μας. Το ίδιο είχε γίνει και με τον Μινωτή και θυμάμαι πάντα σε αυτές τις περιπτώσεις το ριζίτικο που λέει “Παρακαλώ σε μοίρα μου, να μη με ξενιτέψεις / Πάλι κι αν ξενιτέψείς με, στα ξένα μην ποθάνω / Γιατί είδα πως τους θαύτουνε στην ξενιτιά τους ξένους”, σχολίασε  ο κ. Παπαδερός κλείνοντας την ομιλία του.


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα