Μνημείο Πεσόντων Ευελπίδων στη Μάχη της Κρήτης το 1941 βρίσκεται στο Κολυμπάρι και συγκεκριμένα σε λόφο αριστερά του δρόμου από Κολυμπάρι προς Αφράτα, λίγο μετά την Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης.
Το Μνημείο ανεγέρθη στη μνήμη των Ευελπίδων που έπεσαν μαχόμενοι, ενάντια στους κατακτητές στη Μάχη της Κρήτης. Σε αυτό κάθε χρόνο πραγματοποιούνται επετειακές εκδηλώσεις.
Στην είσοδο του χώρου του μνημείου αναγράφεται το ιστορικό συμμετοχής της Σχολής Ευελπίδων στη Μάχη της Κρήτης:
«Οταν στις 23 Απριλίου 1941, υπογράφηκε η σύμβαση συνθηκολόγησης μεταξύ της κυβέρνησης της Ελλάδος και των Γερμανών, δόθηκε η διαταγή από την Ανωτέρα Στρατιωτική Διοίκηση σύμφωνα με την οποία, οι Ευέλπιδες να εκτελέσουν αστυνομικά καθήκοντα για την τήρηση της τάξεως κατά την είσοδο των Γερμανών στην Αθήνα. Οι Ευέλπιδες δεν δέχτηκαν να εκτελέσουν αυτή τη διαταγή και πήραν την απόφαση να συνεχίσουν τον αγώνα εναντίον των κατακτητών στην Κρήτη. Την ίδια ημέρα πρωτοετείς και δευτεροετείς Ευέλπιδες μαζί με αξιωματικούς της σχολής παρέλαβαν τη σημαία της σχολής μαζί με τον οπλισμό τους (τυφέκια Μάουζερ με 30-50 φυσίγγια για κάθε Εύελπι, ένα βαρύ πολυβόλο και πέντε ελαφριά πολυβόλα) και μετά από περιπετειώδη κάθοδο έφτασαν το πρωί της 29ης Απριλίου, στην Ιερά Μονή Γωνιάς στο Κολυμβάρι Χανίων. Κατά το διάστημα, από 23 Απριλίου μέχρι 20 Μαίου, η σχολή ετοιμάστηκε για την άμυνα κατά των Γερμανών. Η εκπαίδευση για την υλοποίηση του σχεδίου της άμυνας υπήρξε εντατική και οι Ευέλπιδες οχυρώνουν όλη την περιοχή» (στο σημείο που έχει ανεφερθεί το μνημείο).
Στη συνέχεια του ιστορικού γίνεται αναφορά στην επίθεση των Γερμανών την 20η Μαίου 1941, στις σοβαρές απώλειες που τους προξένησαν οι Ευέλπιδες και στους νεκρούς της Σχολής Ευελπίδων κατά τις μάχες.
«Το απόγευμα της 22ας Μαίου καταλαμβάνεται το Α/Δ του Μάλεμε, ο κύριος αντικειμενικός σκοπός των Γερμανών. Τη νύχτα 27 προς 28 Μαίου, η Σχολή είχε φτάσει περί τα 25 χιλιόμετρα από τα Σφακιά. Εκεί, ο διοικητής της Σχολής διέταξε “τους ζυγούς λύσατε” διαλύοντας τη ΣΣΕ. Από το σύνολο των Ευελπιδων, οι 100 περίπου συνελήφθησαν από τους Γερμανούς, ως αιχμάλωτοι. Ενας μικρός αριθμός, περίπου 15, διέφυγε στη Μέση Ανατολή και οι υπόλοιποι, φιλοξενούμενοι από κατοίκους της περιοχής, κατάφεραν να επιστρέψουν στην ηπειρωτική Ελλάδα και να συνεχίσουν τον αγώνα εναντίον του κατακτητή».
