Ενα θαυμαστό σύγγραμμα του δρ Ιστορίας Μανώλη Πεπονάκη, που σαν παράρτημα 5 των εκδόσεων “Νέα Χριστιανική Κρήτη, 254 σελίδων, της Ιεράς Μητροπόλεως Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου, είχα την χαρά να μου αποσταλεί από τον Σεβ. Μητροπολίτη κ.κ. Ευγένιο.
Μια εργασία, του εξαιρετικού ιστορικού με λεπτομερή αναφορά στον ξενιτεμό και δεινοπαθήματα 40-60.000 Κρητικών, την περιγραφόμενη περίοδο, στα νησιά του Αιγαίου και σε άλλους τόπους, όπως Μάνη, Αργος, Μονεμβασιά, Κορώνη κ.λπ.
Εργο μεγάλης προσπάθειας ετών, όπως φαίνεται και από την πολύ μεγάλη βιβλιογραφία. Αξίζουν συγχαρητήρια στον επιφανή συγγραφέα και την εκδώσασα Μητρόπολη Ρεθύμνης (2018). Επίσης το εφετινό ημερολόγιο 250 σελίδων της Μητρόπολης είναι στο μεγαλύτερο μέρος του, αφιερωμένο στον Αγιο νεομάρτυρα Ματθαίο από το Γερακάρι Ρεθύμνης (αρχές 18 ου αιώνα).