Περιληπτικά οι βιταµίνες είναι οργανικές χηµικές ενώσεις και διακρίνονται σε υδροδιαλυτές (C,B), οι οποίες αποβάλλονται από τον οργανισµό και σε λιποδιαλυτές (A,D,E,K,H), οι οποίες αποθηκεύονται σε αυτόν.
Η βιολογική σηµασία τους είναι τεράστια, γιατί διασφαλίζουν την καλή υγεία του ανθρωπίνου γένους σε συνεργασία µε τα µεταλλικά στοιχεία, όπως Κ,Na,Ca , Zη , Se κ.λ.π
Ξεχωριστή θέση κατέχει η βιταµίνη C, η οποία σύµφωνα µε έρευνες συµβάλλει στην θεραπεία σε πλήθος ασθενειών από έλκος στοµάχου µέχρι ψυχικές διαταραχές
Οι βιταµίνες εν συντοµία βοηθούν στην πρόληψη κατά του καρκίνου , έχουν ιδιαίτερα ικανοποιητικά αποτελέσµατα στην αισθητική και σε διάφορες παθολογικές καταστάσεις
Οι λιποδιαλυτές βιταµίνες πρέπει να λαµβάνονται µε την φυσική διατροφή, µιας και η απορρόφηση τους γίνεται µε µεγαλύτερη ασφάλεια. Προσοχή στην ταυτόχρονη λήψη µεταλλικών αλάτων π.χ ασβεστίου και φαρµάκων,γιατί µπορεί να προκαλέσει προβλήµατα της δράσης και απορρόφησης των λιποδιαλυτών βιταµινών
Οι βιταµίνες είναι εξαιρετικά ευαίσθητα συστατικά, καταστρέφονται από τη θερµότητα, το φως, το οξυγόνο της ατµόσφαιρας , ιδιαίτερα η βιταµίνη C.
Συνιστάται οι φρέσκοι φυσικοί χυµοί που προέρχονται άµεσα από φρούτα,να καταναλώνονται άµεσα, χωρίς χρονική καθυστέρηση, οι δε καπνιστές στο ηµερήσιο διατροφικό τους πρόγραµµα, θα πρέπει να καταναλώνουν µεγαλύτερες ποσότητες βιταµίνης C.
Η κατανάλωση αλκοόλ και καπνού επηρεάζουν τη δράση των βιταµινών που λαµβάνουµε
Το καλοκαίρι χρειαζόµαστε περισσότερες βιταµίνες, γιατί η αντιοξειδωτική δράση των βιταµινών µειώνει την επιβλαβή ζηµιά που προκαλείται από τον ήλιο
Συµβουλευτικά θα λέγαµε ότι θα πρέπει να λαµβάνουµε βιταµίνες µέσω των τροφών(φρούτα,λαχανικά,οσπρίων,κ.λ.π) προληπτικά καθηµερινά, για να µην είµαστε επιρρεπείς σε διάφορες παθολογικές ασθένειες.
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ∆ΙΑΤΡΟΦΗΣ
Τα συµπληρώµατα διατροφής νοµοθετικά ορίζονται όπως παρακάτω
Σύµφωνα µε τον Ε.Ο.Φ(άρθρο 2 της ΚΥΑΥ1/127962/03 )
<< Ως συµπληρώµατα διατροφής νοούνται τα διατροφικά προϊόντα αρµοδιότητας Ε.Ο.Φ (Ελληνικός Οργανισµός Φαρµάκων), µε σκοπό τη συµπλήρωση της συνήθους δίαιτας, τα οποία αποτελούν συµπυκνωµένες πηγές θρεπτικών συστατικών (βιταµίνες και ιχνοστοιχεία) ή άλλων ουσιών µε θρεπτικές ή φυσιολογικές επιδράσεις (π.χ βρώσιµα εκχυλίσµατα φυτών και άλλα συστατικά φυσικής προέλευσης µε θρεπτικά συστατικά όπως βιταµινούχα, µέταλλα, αµινοξέα, πρωτεΐνες, αντιοξειδωτικές ουσίες κ.τ.λ ) µεµονωµένων ή σε συνδυασµό και τα οποία διατίθενται στο εµπόριο σε δοσοµετρικές µορφές (κάψουλες, δισκία, φακελάκια σκόνης, φύσιγγες υγρού προϊόντος, φιαλίδια µε σταγονόµετρο κ.λ. π) που προορίζονται να ληφθούν σε προµετρηµένες µικρές µοναδιαίες ποσότητες >>
Ποια είναι τα πιο συνηθισµένα συµπληρώµατα διατροφής
•Συµπληρώµατα σιδήρου
Απευθύνονται σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, γυναίκες µε µεγάλη απώλεια αίµατος κατά την έµµηνο ρύση, άτοµα που νοιώθουν συχνά κόπωση, λόγω έλλειψης σιδήρου
•Συµπληρώµατα ασβεστίου και βιταµίνης D
∆ίδονται συχνά σε άτοµα µε οστεοπενία για να δυναµώσουν τα οστά των όπως σε παιδιά, βρέφη λόγω αυξηµένων αναγκών σε ασβέστιο, σε αυστηρά χορτοφάγους (vegan) που δεν καταναλώνουν καµία πηγή ασβεστίου και βιταµίνης D
•Συµπληρώµατα Ω-3 λιπαρών οξέων ή ιχθυελαίου
Είναι γνωστή η βιολογική σηµασία των Ω-3 λιπαρών οξέων , στα παιδιά , τους ηλικιωµένους, την πρόληψη της άνοιας,Altzhaimer κλπ
•Συµπληρώµατα βιταµίνης B12
Συµβάλλει στη καλή λειτουργία του νευρικού συστήµατος
Σηµειώνουµε ότι η πώληση και διαφήµιση συµπληρωµάτων διατροφής διέπεται από αυστηρούς κανονισµούς, που ορίζονται από τον Ε.Ο.Φ και σε εναρµόνιση µε την ΕFSA την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίµων (όσον αφορά τους ισχυρισµούς υγείας που τα συνοδεύουν )
Θα µπορούσαµε να αναφέρουµε µερικούς κανονισµούς:
•Τα συµπληρώµατα διατροφής δεν θα πρέπει να φέρουν θεραπευτικές ή προληπτικές ενδείξεις αντιµετώπισης νόσου, όπως αυτές που αναγράφονται σε φάρµακα, καθώς ο ρόλος τους είναι µόνο συµπληρωµατικός σε µια ισορροπηµένη διατροφή
•Θα πρέπει να καθίσταται σαφές στον καταναλωτή ότι το διαφηµιζόµενο προϊόν δεν υποκαθιστά τη <<συνήθη δίαιτα>>, αλλά τη συµπληρώνει και θα πρέπει να επισηµαίνεται στη συσκευασία µε ευκρινή γράµµατα
•Στα συµπληρώµατα διατροφής ασκείται µόνο κατασταλτικός έλεγχος
Προσοχή Στα συµπληρώµατα διατροφής δεν περιλαµβάνονται τα προϊόντα Ειδικής ∆ιατροφής που αποτελούν προϊόντα για αθλητές,δίαιτες µειωµένων θερµίδων για απώλεια βάρους, ειδικών ιατρικών σκοπών
Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια µε το άνοιγµα της αγοράς και τη δυνατότητα διάθεσης συµπληρωµάτων διατροφής σε όλα τα καταστήµατα µε τυποποιηµένα προϊόντα τροφίµων, εκτός από τα φαρµακεία όπου παραδοσιακά πωλούνταν, έχει επεκταθεί η κατανάλωση κατέχοντας το 2017 τη 2η θέση παγκοσµίως, όσον αφορά το ρυθµό αύξησης κατανάλωσης των.
Είναι προτιµότερο να λαµβάνουµε την απαραίτητη για τον οργανισµό ποσότητα βιταµινών από την τροφή και όχι από συµπληρώµατα και φαρµακευτικά σκευάσµατα
∆ηλαδή το ερώτηµα που προβάλει είναι εάν πρέπει να καταναλώνουµε καθηµερινά φυσικές υγιεινές κατάλληλες τροφές που περιέχουν βιταµίνες , µεταλλικά στοιχεία ή να τις προτιµούµε µε συµπληρώµατα διατροφής.
Η αλήθεια είναι όταν µία διατροφή είναι ισορροπηµένη περιλαµβάνοντος όλες τις οµάδες τροφών (σαλάτες, όσπρια, γαλακτοκοµικά κ.α) , είναι ικανή να εφοδιάσει τον οργανισµό µας µε όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται για τις καθηµερινές ανάγκες του
Έχει αποδειχθεί επιστηµονικά :
1) ότι ο οργανισµός µας δεν µπορεί να αντιληφθεί τη διαφορά µεταξύ φυσικής βιταµίνης και φαρµακευτικού σκευάσµατος
2) ο ρυθµός απορρόφησης µιας φυσικής βιταµίνης είναι ταχύτερος σε σχέση µε αυτόν του φαρµακευτικού συµπληρώµατος
3) Με τα φαρµακευτικά σκευάσµατα υπάρχει κίνδυνος κάποιος να λάβει υπερβολική ποσότητα, κάτι το οποίο είναι απίθανο να συµβεί µε τη τροφή
∆υστυχώς όµως οι σύγχρονες συνθήκες ζωής,δεν µας επιτρέπουν να καταναλώνουµε καθηµερινά µεγάλη ποικιλία φυσικών τροφών και έτσι παρατηρείται µια αύξηση κατανάλωσης βιταµινούχων συµπληρωµάτων, την χρήση των οποίων πρέπει να κάνουµε µε µέτρο
Ακόµη συνιστάται σε περίπτωση υποβιταµίνωσης η λήψη συµπληρωµάτων για ταχύτερη αποκατάσταση.
Σχετικά µε συµπληρώµατα διατροφής έχουν γίνει διάφορες µελέτες, όπως µελέτες αυτές του Κέντρου Παγκόσµιας Καρδιοµεταβολικής Υγείας του Πανεπιστηµίου Brown των ΗΠΑ και αξιολογήθηκαν 27 διαφορετικοί τύποι συµπληρωµάτων και διαπιστώθηκε ότι πολλά από αυτά προσφέρουν καρδιαγγειακά οφέλη,όπως αυτά που περιλαµβάνουν τα ωµέγα -3 λιπαρά οξέα.
Το θέµα των βιταµινών και φαρµακευτικών συµπληρωµάτων διατροφής είναι ένα αρκετά εκτεταµένο και εξελίσσεται επιστηµονικά συνεχώς.
ΧΗΜΙΚΟΣ
(Τ.Υπ.Αγοράς Τροφίµων)
(Μετεκπ.στο Εξωτ.Τεχν. Τροφίµων)
Πηγές – Επιστηµονική κατάρτιση και Εµπειρία
-Επιστηµονικά συγγράµµατα
– Σχετ.Θέµ. µέσω ∆ιαδικτύου
