Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Τρίμηνο μνημόσυνο του Αντώνη Πεζανάκη

(Άγιος Ματθαίος, 3/5/2022)

Λίγες ημέρες έχουν περάσει από την «κλητή και αγία ημέρα» του Πάσχα, τη λαμπροφόρο Ανάσταση του Χριστού. Για μια ακόμη φορά γινόμαστε κοινωνοί, με πίστη και ελπίδα, του ευαγγελικού μηνύματος: «Χριστὸς ἐγερθείς ἐκ νεκρῶν, ἀπαρχὴ τῶν κεκοιμημένων ἐγένετο». «Ανέστη Χριστός και ζωή πολιτεύεται», «Ἀνέστη Χριστός, καὶ νεκρὸς οὐδεὶς ἐπὶ μνήματος».
Μέσα σε αυτό το αναστάσιμο κλίμα, συμμετέχοντας στη Θεία Λειτουργία «υπέρ της του κόσμου ζωής», τελούμε σήμερα το τρίμηνο μνημόσυνο του αείμνηστου καθηγητή μας και Διευθυντή στην Εκκλησιαστική Σχολή Κρήτης, θεολόγου εκπαιδευτικού, Άρχοντα Μαΐστορα της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας, Αντώνη Πεζανάκη.

Όλοι οι παλαιοί μαθητές, οι συνάδελφοι, οι συγγενείς και φίλοι τον θυμόμαστε και τον τιμούμε με σεβασμό και αγάπη, για τον βίο και την πολιτεία του. Ευχαριστώ θερμά τον Πρόεδρο του Συνδέσμου Αποφοίτων της Εκκλησιαστικής Σχολής Κρήτης, π. Αντώνιο Σαπουνάκη, που μου έδωσε την αφορμή να αναφερθώ με λίγα λόγια στο συναξάρι του εκλιπόντος, όπως έλεγε ο ίδιος, το οποίο οπωσδήποτε υπερβαίνει κατά πολύ τη δική μου σύντομη αναφορά.

Ο αγαπητός μας δάσκαλος γεννήθηκε σε δύσκολα χρόνια, τον Οκτώβριο του 1941, στο Χουδέτσι του Δήμου Μινώα Πεδιάδας. Μετά τις εγκύκλιες σπουδές, μαθήτευσε στο Καπετανάκειο Γυμνάσιο του Ηρακλείου. Στην Εκκλησιαστική Σχολή Κρήτης φοίτησε από τη Β΄ Γυμνασίου και αποφοίτησε το 1962.

Ακολούθησαν σπουδές στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, αφού πρώτευσε στις εισαγωγικές εξετάσεις. Το 1963 η Τουρκική Κυβέρνηση έδιωξε από τη Σχολή 10 φοιτητές, μεταξύ των οποίων ο Αντώνης Πεζανάκης, με την προσχηματική δικαιολογία ότι δεν είχαν απολυτήριο κλασικού Γυμνασίου. Μολονότι η παραμονή του στην Πόλη και στη Χάλκη δεν ήταν μακρά, οι μαθητές του αναγνωρίζαμε πόσο χάραξαν τη ζωή του τα ιερά σεβάσματα, τα πρόσωπα, οι παραδόσεις και οι καημοί της βασιλεύουσας. Ύστερα από νέες εισαγωγικές εξετάσεις πέτυχε να εισαχθεί στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών, όμως, προτίμησε να φοιτήσει στη Θεολογική Σχολή Θεσσαλονίκης, η οποία δέχθηκε τη μετεγγραφή των διωχθέντων φοιτητών. Εκεί, εκτός από τη θεολογική σπουδή, εμβάθυνε περαιτέρω στη βυζαντινή μουσική, κοντά στους μεγάλους δασκάλους και πρωτοψάλτες, Χαρίλαο Ταλιαδώρο και Χρύσανθο Θεοδοσόπουλο.

Συχνά μάς μιλούσε με ενθουσιασμό και συγκίνηση για τη βυζαντινή πόλη και την κληρονομιά της, τους αγίους, τις εκκλησιές, το πανεπιστήμιο, τους μεγάλους ψάλτες, την αγιορείτικη παράδοση, τα βιώματα της προσφυγιάς.

Το 1968, φοίτησε στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα της Θεολογικής Σχολής, με ειδίκευση στην Ερμηνεία της Καινής Διαθήκης, το οποίο δεν ολοκλήρωσε λόγω οικογενειακών και επαγγελματικών υποχρεώσεων. Ο Θεός του χάρισε από νωρίς μια θαυμάσια οικογένεια, με συνοδοιπόρο τη σύζυγό του Λένα, με την οποία απόκτησε δύο εξαίρετα παιδιά, τον Νίκο και τη Σοφία. [σύζυγος Σωτήρης]

Μετά τη στρατιωτική θητεία, ως έφεδρος ανθυπολοχαγός, εντάχθηκε στο εκπαιδευτικό προσωπικό της Εκκλησιαστικής Σχολής Κρήτης, στην οποία υπηρέτησε ως θεολόγος εκπαιδευτικός επί 16 έτη, από το 1971 μέχρι το 1987. Αρχικά στην παλαιά έδρα της Σχολής, στο ιστορικό μοναστήρι της Αγίας Τριάδας των Τζαγκαρόλων, αργότερα στον Άγιο Ματθαίο Ακρωτηρίου. Το 1980 ανέλαβε τη διεύθυνση της Σχολής, την οποία άσκησε μέχρι το 1987.

Ακολούθησε η μετάταξη στη γενική Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, όπου υπηρέτησε επί 17 έτη σε σχολεία της πόλης των Χανίων, μέχρι τη συνταξιοδότηση.

Στην Εκκλησιαστική Σχολή πρόσφερε υποδειγματικά τη διδασκαλία των Θρησκευτικών γενικής παιδείας αλλά και αρκετών μαθημάτων θεολογικής ειδίκευσης. Για μεγάλα χρονικά διαστήματα δίδαξε (επιπρόσθετα και αμισθί) τα μαθήματα των Τεχνικών-Εικαστικών και της Βυζαντινής Μουσικής. Το πλούσιο διδακτικό πρόγραμμα που εφάρμοζε στα εικαστικά μαθήματα στις πρώτες τάξεις του Γυμνασίου (καλλιγραφία, βυζαντινό διακοσμητικό, υαλογραφία, πυρογραφία, γύψινο, αυγοτέμπερα, ελαιογραφία, μικρογραφία, αντιγραφή εκ του φυσικού κ.ά.), καθώς και το προσωπικό του καλλιτεχνικό τάλαντο, τόσο στη ζωγραφική όσο και στη μουσική, άφησαν μαγιά και άνοιξαν δρόμους σε πολλούς μαθητές του που ασχολήθηκαν στη συνέχεια με αυτές τις τέχνες.

Υπηρέτησε το εκκλησιαστικό αναλόγιο σε πολλούς ναούς, «άδοντας τα μεγαλεία του Θεού», σύμφωνα με τη δική του έκφραση, στον τόπο της καταγωγής του στο Χουδέτσι Ηρακλείου, στη Σίνδο, την Περαία, τον Εύοσμο και τον Άγιο Δημήτριο Θεσσαλονίκης, στην Κυρία των Αγγέλων και τον Άγιο Γεώργιο Ρεθύμνης, στον Άγιο Νικόλαο Σπλάντζιας και τον Άγιο Λουκά και για πολλά χρόνια στον ναό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Χανίων. Για τη συμβολή του στο λειτουργικό και ποιμαντικό έργο της Εκκλησίας και ιδιαίτερα στην εκκλησιαστική μουσική τιμήθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο με το οφίκιο του Άρχοντος Μαΐστορος της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας. Τα μουσικά μαθήματα, οι εκκλησιαστικές χορωδίες, οι μουσικές εκτελέσεις κατά το παραδοσιακό πατριαρχικό ύφος, το ιδιαίτερο ηχόχρωμα της φωνής, αλλά και το μορφωτικό πρότυπο της φυσικής καλλιφωνίας του υπήρξαν μαθησιακό εφαλτήριο για πολλούς, που διακρίνονται σήμερα ως διάκονοι ή δάσκαλοι της Εκκλησιαστικής Μουσικής.

Ως διευθυντής της Εκκλησιαστικής Σχολής, εκτός από τις διδακτικές, γραμματειακές και διοικητικές ευθύνες, καθώς και την απαιτητική πρόνοια για την εστίαση των μαθητών, οργάνωσε πολλές αξιόλογες εκπαιδευτικές εκδηλώσεις και προγράμματα σχολικών δραστηριοτήτων. Σημαντική ήταν η οργανωτική πρωτοβουλία και η φιλοκαλική σφραγίδα του στην έκδοση του ετήσιου αναμνηστικού τόμου της Σχολής. Την παράδοση της έκδοσης σχολικών περιοδικών συνέχισε και στη Γενική Εκπαίδευση, όπου εξέδιδε για αρκετά χρόνια τον τόμο «Γυμνασιακή Έκφραση». Επιμελήθηκε εκδόσεις βυζαντινής μουσικής, συνέγραψε αφιερωματικό τόμο με υμνολογικά-μουσικά κείμενα για τον άγιο Νικόλαο και πλείστα θεολογικά και άλλα μελετήματα.

Μολονότι έχουν περάσει μερικές δεκαετίες από τα χρόνια της σχολικής αναστροφής, η εικόνα του προσώπου του είναι ολοζώντανη στη μνήμη όλων μας και το αποτύπωμά του στη μορφωτική συγκρότησή μας έντονο.

Ο Αντώνης Πεζανάκης υπήρξε πολυτάλαντη προσωπικότητα και προικισμένος δάσκαλος. Διέθετε βαθύτατη θεολογική παιδεία, με επίκεντρο τα μαθήματα θεολογικής και ποιμαντικής ειδίκευσης του εκκλησιαστικού σχολείου. Καλλιέργησε την εκκλησιαστική μουσική, την οποία διακόνησε μέχρι το τέλος της ζωής του σε πολλά αναλόγια. Ήταν δεξιοτέχνης σε πολλές παραστατικές τέχνες, βραβευμένος ζωγράφος και ταλαντούχος αγιογράφος. Τα χαρίσματα αυτά μετέδωσε απλόχερα σε πολλούς μαθητές του.

Οι αφετηριακές διαστάσεις της ζωής και του έργου του ήταν, αναμφίβολα, η βαθιά εκκλησιαστική πίστη και συνείδηση, το ορθόδοξο εκκλησιολογικό ήθος, η άρτια θεολογική συγκρότηση, η προσήλωση στην εκκλησιαστική πνευματικότητα και την τοπική κρητική παράδοση, η έμπρακτη διακονία του στο ποιμαντικό και λειτουργικό έργο της Εκκλησίας. Αγαπούσε και σεβόταν βαθύτατα το Οικουμενικό Πατριαρχείο και τιμούσε την τοπική Εκκλησία.

Στη διδασκαλία ήταν πάντοτε χαμογελαστός, ηδύς, ενθουσιώδης, παραστατικός, εποπτικός, μεταδοτικός, προτρεπτικός, βιωματικός. Ήταν εξαιρετικός αφηγητής, εύχαρις, προσηνής, μειλίχιος και ευγενικός. Βαθύτατα καλλιεργημένος και ταυτόχρονα ταπεινός, αρχοντικός και συνάμα απλοϊκός, πληθωρικός και φιλικός. Ο λόγος του, ως «φωνή αύρας λεπτής», ήταν μυρωμένος από την παράδοση της Εκκλησιαστικής Σχολής και του μοναστηριού της Αγίας Τριάδας, όπου έζησε και ο ίδιος ως μαθητής, αλλά και της Πόλης και της Θεσσαλονίκης. Στις νεανικές ανησυχίες και αναζητήσεις μας, υπήρξε συχνά η δική μας «δρόσος Αερμών» και, εάν χρειαζόταν, ένας άλλος «υιός της βροντής». Οι μαθητές του προσλαμβάναμε την τεκμηριωμένη διδακτική εργασία του, τις φιλόμουσες και καλλιτεχνικές ρίζες, τη δοτικότητα, το προσωπικό ενδιαφέρον, την έγνοια για την αξιοποίηση των προσωπικών μας ικανοτήτων, τον ενθουσιασμό για ό,τι καταπιανότανε, το χιούμορ, το φιλότιμο, το φιλικό περιβάλλον, την ανθρώπινη και ζεστή σχέση μέσα και έξω από την τάξη, ακόμη και μετά την αποφοίτηση.

Οι μαθητές του είμαστε ευγνώμονες για όσα ζήσαμε κοντά του. Δοξάζουμε τον Θεό που περάσαμε από τη Σχολή και μετείχαμε στα μαθήματά του. Εκφράζουμε την ταπεινή μας ευχαριστία προς το σεπτό πρόσωπο του, χάριν «οφλημάτων» πολλών.

Μέσα στο αναστάσιμο κλίμα των ημερών, ευχόμαστε στους οικείους του την από Θεού παρηγορία. Στον αγαπητό μας δάσκαλο ευχόμαστε τιμή και μνήμη αιώνια, πορευόμενος από τον θάνατο προς τη ζωή καί «ἐκ γῆς πρὸς οὐρανόν», προς τον ήλιο της δικαιοσύνης, τον «πᾶσι ζωὴν ἀνατέλλοντα».

 


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Εντός εκτός και επί τα αυτά

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα