Η τρίωρη συνάντηση Τραµπ-Πούτιν την Παρασκευή 15 Αυγούστου 2025 στην Αλάσκα και η δροµολόγηση σηµαντικών εξελίξεων στο Ουκρανικό έβαλε στο χρονοντούλαπο της ιστορίας την αντιρωσική πολιτική που εγκαινίασε το ∆ηµοκρατικό Κόµµα των ΗΠΑ από την εποχή του Οµπάµα και της δήθεν εξέγερσης του Μαϊντάν στην Ουκρανία πριν από έντεκα χρόνια τον Φεβρουάριο του 2014.
Πολύ δε περισσότερο καθώς ο Τραµπ στέλνει πλέον στην ΕΕ να πληρώσει τον λογαριασµό του συστήµατος της µελλοντικής ασφάλειας της Ουκρανίας, διασφαλίζοντας ήδη παραγγελίες αµερικανικών όπλων ύψους 100 δισ. δολαρίων µιας και ως γνωστόν κατά τον Αµερικανό Πρόεδρο «το τζάµπα στις διεθνείς σχέσεις πέθανε».
Και παρά την έκπληξη της ευρωπαϊκής ηγεσίας για την απόφαση του Τραµπ να τερµατίσει τον Πόλεµο στην Ουκρανία και να αναθερµάνει τις σχέσεις του µε τη Μόσχα, για όσους µπορούσαν να εκτιµήσουν µε µια ψύχραιµη µατιά τις µελλοντικές σχέσεις ΗΠΑ-Ρωσίας στην νέα εποχή Τραµπ η όλη «σεισµική ακολουθία» που προκάλεσε η προσέγγιση Τραµπ-Πούτιν για την Ουκρανία και όχι µόνο, θα µπορούσε να είχε προβλεφθεί.
Εµείς από την πλευρά µας την εποµένη ακριβώς των αµερικανικών προεδρικών εκλογών του 2024, σε άρθρο µας για «την εκλογή Τραµπ και τις αµερικανορωσικές σχέσεις» που φιλοξένησε το αγγλικό site της γνωστής ρωσικής εφηµερίδας Pravda µεταξύ άλλων είχαµε επισηµάνει στις 6 Νοεµβρίου 2024 ότι ενώ το πρώτο χαρακτηριστικό της εκλογής Τραµπ αφορά την επιβολή δασµών «το δεύτερο χαρακτηριστικό στοιχείο της εξωτερικής πολιτικής του Τραµπ αφορά τις σχέσεις ΗΠΑ-Ρωσίας. Πράγµατι ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ δεν φαίνεται να διακατέχεται από την ρωσοφοβία που επικρατούσε στους κύκλους του προκατόχου του. Σύµφωνα µε δηλώσεις των στελεχών του στρατοπέδου Τραµπ αµέσως µετά την εκλογική του νίκη, οι ΗΠΑ θα πρέπει να προσεγγίσουν το θέµα της Ουκρανίας µε ρεαλισµό όπως αυτός εκφράζεται πλέον επί του πεδίου. Πολύ δε περισσότερο καθώς κατά την διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας ο Τραµπ επέκρινε τον Μπάιντεν για την έντονη στρατιωτική και οικονοµική εµπλοκή των ΗΠΑ στον Πόλεµο της Ουκρανίας» (https://news-pravda.com 6/11/2024). Και καταλήγαµε ότι «σε αντίθεση µε την ψυχροπολεµική πολιτική των Μπάιντεν-Χάρις, ο Τραµπ, δεν είναι ο εκλεκτός της βιοµηχανίας όπλων αλλά, αντίθετα των συµφερόντων εκείνων που είχαν επενδύσει στη Ρωσία και επλήγησαν από τις κυρώσεις της ∆ύσης κατά της Ρωσίας λόγω Ουκρανίας» (www.notismarias.gr 6/11/2024).
Στην ουσία ο Τραµπ αυτό που κάνει είναι να αποδεχθεί να συζητήσει τις προτάσεις του Βλαντιµίρ Πούτιν για την Ουκρανία τις οποίες ο Ρώσος ηγέτης διατύπωσε µε ιδιαίτερη σαφήνεια στα τέλη του 2021, δυο µήνες τουλάχιστον πριν την έναρξη των εχθροπραξιών στην Ουκρανία και τις οποίες αναλύσαµε σε σχετική µας αρθρογραφία (www.notismarias.gr 24/12/2021). Προτάσεις τις οποίες δεν δέχθηκαν καν να συζητήσουν σοβαρά τόσο ο Μπάιντεν όσο και η ηγεσία της ΕΕ καθώς το µόνο που τους ενδιάφερε τότε ήταν πως θα ολοκληρωθεί η περικύκλωση της Ρωσίας από τις δυνάµεις του ΝΑΤΟ.
Ήταν η εποχή του «America is back» του Τζο Μπάιντεν και της κλασσικής αντίληψης του ∆ηµοκρατικού Κόµµατος που στηρίζει την επανάκαµψη των ΗΠΑ στο ρόλο του διεθνούς χωροφύλακα υπό το πρόσχηµα της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωµάτων ανά την υφήλιο, γεγονός βέβαια που πέραν των άλλων εξυπηρετεί και τα συµφέροντα του στρατιωτικοβιοµηχανικού συµπλέγµατος των ΗΠΑ για αύξηση των πωλήσεων όπλων.
Ήταν επίσης η στιγµή που είχε χτυπήσει κόκκινο η έξαρση της αντιρωσικής υστερίας στην οποία πρωτοστατούσαν οι Βαλτικές χώρες και η Πολωνία που για τους δικούς τους λόγους ήθελαν την καθήλωση της Ρωσίας. Το ερώτηµα βεβαίως είναι για πιο λόγο άλλες ευρωπαϊκές χώρες µε παραδοσιακούς ιστορικούς δεσµούς και σχέσεις µε τη Ρωσία, όπως η Ελλάδα, «τσίµπησαν» και µπλέχτηκαν µέχρι «τα µπούνια» στο αντιρωσικό µέτωπο.
Είναι δε χαρακτηριστικό ότι στην κοινή συνέντευξη τύπου που έδωσε ο Τραµπ µε τον Πούτιν στην Αλάσκα, ο Αµερικανός Πρόεδρος µεταξύ άλλων χαρακτήρισε την αντιρωσική υστερία της ∆ύσης «ως φάρσα» τονίζοντας:
«Πραγµατικά σηµειώσαµε µεγάλη πρόοδο σήµερα. Πάντα είχα µια φανταστική σχέση µε τον Πρόεδρο Πούτιν, µε τον Βλαντιµίρ. Είχαµε πολλές, πολλές δύσκολες συναντήσεις, καλές συναντήσεις. Μας εµπόδισε η φάρσα “Ρωσία, Ρωσία, Ρωσία”. Το έκανε λίγο πιο δύσκολο να το αντιµετωπίσουµε, αλλά το κατάλαβε. Νοµίζω ότι πιθανότατα έχει δει τέτοια πράγµατα κατά τη διάρκεια της καριέρας του. Τα έχει δει – τα έχει δει όλα. Αλλά έπρεπε να ανεχθούµε την φάρσα “Ρωσία, Ρωσία, Ρωσία”. Ήξερε ότι ήταν φάρσα, και ήξερα ότι ήταν φάρσα, αλλά αυτό που έγινε ήταν πολύ εγκληµατικό, αλλά το έκανε πιο δύσκολο για εµάς ως χώρα, όσον αφορά τις επιχειρήσεις και όλα τα πράγµατα µε τα οποία θα θέλαµε να είχαµε ασχοληθεί, αλλά θα έχουµε µια καλή ευκαιρία όταν τελειώσει αυτό» (www.cbsnews.com 15/8/2025).
Βέβαια τα πρώτα σηµάδια της στροφής Τραµπ στο Ουκρανικό είχαν διαφανεί στην τηλεφωνική επικοινωνία του µε τον Πούτιν έξι µήνες πιο πριν, την Πέµπτη 13/2/2025, όταν ο Αµερικανός Πρόεδρος κυριολεκτικά άδειασε Ζελένσκι και ΕΕ όπως είχαµε επισηµάνει σε σχετικό µας άρθρο (www.notismarias.gr 15/2/2025).
Η συνέχεια την άλλη εβδοµάδα µε τις εγγυήσεις ασφαλείας που ζητά …η Μόσχα.
*Ο Νότης Μαριάς είναι Καθηγητής Θεσµών της ΕΕ στο Πανεπιστήµιο Κρήτης, πρώην Ευρωβουλευτής και Βουλευτής Ηρακλείου
