Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024

Το ολοκαύτωμα του Σκινέ

Από τα ειδεχθέστερα εγκλήματα των στρατευμάτων κατοχής

Εξόριστοι στον τόπο τους, σε μικρή ηλικία είδαν τα σπίτια τους να καίγονται και να στέλνονται σε άλλες περιοχές εντός και εκτός του νομού. Το ολοκαύτωμα του Σκινέ του Δήμου Πλατανιά ήταν από τα ειδεχθέστερα εγκλήματα των στρατευμάτων κατοχής τον Αύγουστο του 1941, ωστόσο δεν έχει αναδειχθεί όσο θα έπρεπε αφού το χωριό αναγνωρίσθηκε ως μαρτυρικό μόλις το 2004.

O Σκινές πλήρωσε βαρύ φόρο αίματος με την εκτέλεση πολλών ανδρών του για τη συμμετοχή τους στη Μάχη της Κρήτης. Όταν λίγο μετά την κατάληψη του νησιού έξω από το χωριό οι Εμμανουήλ Κατζουράκης και Γιώργος Δερμιτζάκης συνεπλάκησαν με τους κατακτητές και σκοτώθηκαν, οι Γερμανοί προχώρησαν στο κάψιμο όλων των σπιτιών και στην συγκέντρωση των γυναικόπαιδων και των ηλικιωμένων (οι περισσότεροι άνδρες είχαν προλάβει να φύγουν στο βουνό) που τους κράτησαν αρχικά στη φυλακή του Φιρκά και έπειτα τους εξόρισαν στον Κουρνά, στη Γεωργιούπολη και στις Μαργαρίτες Ρεθύμνου κηρύσσοντας τον Σκινέ στρατιωτική ζώνη.

Ο Παναγιώτης Μακρατζάκης, ήταν 11 ετών το 1941 και θυμάται καλά τα περιστατικά.
«Μας συγκέντρωσαν όλους στην πλατεία και στη συνέχεια έβαλαν φωτιά και έκαψαν τα σπίτια του χωριού. Απίστευτες εικόνες! Μου λέει ένας παλιός γέρο δάσκαλος έτσι όπως μας είχαν μαζεμένους οι Γερμανοί. “Παναγιωτάκη θα μας σκοτώσουν, κοίταξε να φύγεις εσύ”. Κοντά μας υπήρχε ένα δρομάκι , έκανα λοιπόν ότι πάω να ουρήσω και μόλις βρήκα την ευκαιρία άρχισα να τρέχω όσο πιο γρήγορα μπορούσα ! Πυροβόλησαν αρκετές φορές προς το μέρος μου αλλά δεν με πέτυχαν…» αναφέρει.

«Αυτά που διαβάζω στην εφημερίδα σας αυτές τις ημέρες, τα έζησα» μας λέει ο Παναγιώτης
Μακρατζάκης.

Η μητέρα του μαζί με τα αδέλφια του φορτώθηκαν σε φορτηγά που κίνησαν προς τα Χανιά. «Εγώ πήγα στο Φουρνέ όπου έμενε η γιαγιά μου. Στο δρόμο προς τα Χανιά η μάνα μου έσπρωξε τον αδελφό μου τον Αντώνη από το καμιόνι που πρόλαβε και χάθηκε στους δρόμους και πήγε σε μια θεία μου στα Χανιά. Ήμασταν όλη η οικογένεια διασκορπισμένοι στα 4 σημεία του ορίζοντα χωρίς να ξέρει ο ένας που είναι ο άλλος. Εγώ στη γιαγιά μου στο Φουρνέ, ο άλλος αδελφός στα Χανιά, η μάνα μου με τα άλλα παιδιά στη Γεωργιούπολη, ο πατέρας μου στο βουνό ! Πέρασαν μέρες πολλές και έπεισε η μάνα μου τους Γερμανούς ότι δεν είναι από τον Σκινέ αλλά από τον Φουρνέ και την άφησαν να φύγει από τη Γεωργιούπολη και έτσι γύρισε με τα πόδια μαζί με τα αδέλφια μου, έκαναν 70 χλμ. μέχρι το Φουρνέ! Άννα Μακρατζάκη ,το γένος Δημητρουλάκη πολύ δυνατή γυναίκα που μετά το θάνατο το πατέρα μου από καρκίνο το 1947 έδωσε αγώνα για να μας μεγαλώσει.».

Για τους Σκινιανούς το μαρτύριο να μην μπορούν να επιστρέψουν στην περιουσία τους ήταν ανείπωτο. «Ο πατέρας μου είχε γυρίσει με κάποια χρήματα από την Αμερική και είχε φτιάξει ένα ωραίο σπίτι που το είχαν μετατρέψει σε κάρβουνο. Πήγαινα με τα άλλα παιδιά κρυφά στον Σκινέ – γιατί απαγορεύονταν αφού το είχαν χαρακτηρίσει στρατιωτική ζώνη – για να ψάξουμε για καμιά πατάτα, να κόψουμε κανένα πορτοκάλι από το περιβόλι μας, να βγάλουμε ραδίκια, να βρούμε ότι ήταν φαγώσιμο για να επιβιώσουμε. Σημειωτέον ότι 10 ημέρες μετά το κάψιμο του χωριού όταν οι αντάρτες πυροβόλησαν και τραυμάτισαν ένα αγγελιοφόρο των Γερμανών στον Λαγγό, οι ναζί έφεραν εκρηκτικά και ανατίναξαν και ότι είχε απομείνει από τη φωτιά! Ήθελε ο παντοδύναμος θεός και επιβιώσαμε» καταλήγει ο κ. Παναγιώτης.

Ένα από τα αδέλφια του κ. Παναγιώτη ο Χρήστος Μακρατζάκης μικρότερος σε ηλικία μας αφηγείται. «Θυμάμαι να μας βάζουν σε φορτηγά και να περνάμε από το θόλο στο λιμάνι (Γιαλί Τζαμί) γιατί μας πήγαν αρχικά στο Φιρκά. Από εκεί μας εξόρισαν στη Γεωργιούπολη όπου μέναμε μαζί με άλλους σε ένα σπίτι σε άθλιες συνθήκες». Ο κ. Χρήστος τονίζει πως η ζωή ήταν τόσο δύσκολες που θυμάται τον πατέρα του να λέει στη μητέρα του « “μακάρι να με είχαν σκοτώσει και εμένα οι Γερμανοί ώστε να έπαιρνες μια σύνταξη τουλάχιστον”. Τόσο πολύ είχαν ταλαιπωρηθεί οι Σκινιανοί!».

ΟΚΤΩ ΟΚΑΔΕΣ…

Γέννημα- θρέμμα του Σκινέ και ο κ. Γιάννης Κουρνιδάκης. «Είχαν σκοπό να μας εκτελέσουν όλους, είχαν μαζέψει τα γυναικόπαιδα είχαν βάλει φτυάρια και γκασμάδες πάνω στις καρότσες για το σκάψιμο των τάφων και ευτυχώς σωθήκαμε χάρις στην παρέμβαση του Αγαθάγγελου Ξηρουχάκη του τότε μητροπολίτη. Εμένα τα αδέλφια και τη μητέρα μου μας πήγαν αρχικά στο Φιρκά για 3-4 ημέρες (ο πατέρας μου είχε μείνει στην Ηπειρωτική Ελλάδα καθώς ήταν στο Αλβανικό μέτωπο και δεν μπορούσε να γυρίσει) και μετά εξορία στις Μαργαρίτες, στο Ρέθυμνο. Εκεί μέναμε σε ένα σπίτι χωρίς πορτοπαράθυρα, 30-40 άτομα ο ένας πάνω στον άλλο. Η μάνα μου με έτρεφε με χαρούπια, δεν είχε και τίποτα άλλο…» λέει ο κ. Γιάννης που εξαιτίας της…καλοπέρασης όταν πήγε στην Α΄ Δημοτικού και ζυγίστηκε «ήμουν δεν ήμουν 8 οκάδες!».

Μετά από χρονικό διάστημα πολλών μηνών οι Γερμανοί επέτρεψαν στα γυναικόπαιδα να επιστρέψουν στο χωριό τους, όπου προσπαθούσαν να μείνουν σε ότι είχε απομείνει από τα σπίτια τους ή σε καλύβες. «Όμως οι πορτοκαλιές μας, οι ελιές μας άνηκαν στο Γ΄ Ράιχ, δεν μας επιτρέπονταν να πάρουμε τίποτα. Για να κόψει λίγα πορτοκάλια να μας θρέψει η μητέρα μου έπρεπε να πάρει άδεια από το Γερμανό διοικητή. Όταν γύρισε ο πατέρας μου από την Ηπειρωτική Ελλάδα και πριν φύγει για το αντάρτικο γιατί πολέμησε στη μάχη της Παναγιάς στα Κεραμειά, βρήκαμε στο ελαιουργείο που είχαμε μερικά πιθάρια με λάδι που δεν είχαν καταστραφεί από τη φωτιά. Ο πατέρας μου, όπως έμαθα από τους ίδιους του χωριανούς γιατί ο ίδιος δεν το έλεγε, το μοίρασε στους χωριανούς ανάλογα τον αριθμό των παιδιών τους» τονίζει ο συνομιλητής μας.

Αργότερα μεγαλώνοντας θυμάται τις διηγήσεις της γιαγιάς του από την ημέρα που οι Γερμανοί έκαψαν το χωριό. «Η γιαγιά μου μπήκε στο σπίτι που μόλις είχαν βάλει φωτιά και πρόλαβε και την έσβησε. Την είδε ένας Γερμανός και τη φορτώνει ένα δεμάτι ξύλα και την ξαναβάζει μέσα να βάλει πάλι φωτιά η ίδια στο σπίτι της διαφορετικά θα την σκότωνε. Αυτό διηγούνταν μέχρι το θάνατο της…»

Στα ιδιαίτερα του ολοκαυτώματος του Σκινέ πως οι Γερμανοί μέρες πριν καταστρέψουν το χωριό και σε μια προσπάθεια να μην γίνουν αντιληπτοί από τους κατοίκους τους στην κυκλωτική κίνηση που ετοίμαζαν τις βραδινές ώρες είχαν εκτελέσει στη θέση “Τσακίστρα” όλα τα σκυλιά του χωριού προφασιζόμενοι ότι είχαν μεταδοτική ασθένεια προκειμένου να μην ειδοποιήσουν τους χωρικούς με τα γαβγίσματα τους!


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

1 Comment

  1. Thank you so much for sharing my dad Stelios Makratzakis shared the story with us and it’s just amazing to hear it again and again my Yiayia was a hero and an amazingly strong women who followed the path of God. Her faith and love got her and her Children my dad, uncles and aunts through this and I am forever grateful.

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Εντός εκτός και επί τα αυτά

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα