Μια από τις πιο όμορφες εικόνες του νυχτερινού ουρανού. Εκεί που τα άστρα ανταγωνίζονται το αέριο και τη σκόνη μέσα στο μεγαλοπρεπές Νεφέλωμα της Λιμνοθάλασσας (Lagoon Nebula)
Στην αστροφωτογράφιση
Ειναι ενας απο τους αγαπημενους στοχους των αστροφωτογραφων του καλοκαιρινου νυχτερινου ουρανού.Ειναι ευκολος στην καταγραφή του και χρησιμοποιωντας μεγάλους χρονους εκθεσης επιτυγχάνουμε την αποτύπωση λεπτομερειών της δομης του νεφελωματος.
Αξιζει νομιζω να πουμε λιγα λογια για την αστροφωτογράφιση.
Η αστροφωτογραφία είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο στη φωτογραφία που έχει ως στόχο τη φωτογραφική απεικόνιση των αστρονομικών σωμάτων, των ουράνιων φαινομένων και των περιοχών του νυχτερινού ουρανού . Η πρώτη φωτογραφία ενός αστρονομικού αντικειμένου (της Σελήνης) ελήφθη το 1840, αλλά οι τεχνολογικές εξελίξεις επέτρεψαν τη λεπτομερή αστρική φωτογραφία στα τέλη του 19ου αιώνα. Εκτός από τη δυνατότητα καταγραφής των λεπτομερειών των εκτεταμένων αντικειμένων όπως η Σελήνη, ο ήλιος και οι πλανήτες, η αστροφωτογραφία έχει τη δυνατότητα να απεικονίζει αντικείμενα που δεν είναι ορατά με το ανθρώπινο μάτι, όπως τα αμυδρά αστέρια, τα νεφελώματα και τους γαλαξίες . Αυτό γίνεται με το μεγάλο χρονικό διάστημα έκθεσης, καθώς και οι φωτογραφικές μηχανές και οι ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές μπορούν να συσσωρεύσουν και να συγκεντρώσουν φωτόνια σε αυτές τις μεγάλες χρονικές περιόδους.
Η αστροφωτογραφία είχε πρωταρχικό ρόλο στις έρευνες του ουρανού και στην ταξινόμηση των αστέρων, και με την πάροδο του χρόνου έδωσε τη θέση της σε ένα πιο εξελιγμένο εξοπλισμό και τεχνικές σχεδιασμένες για συγκεκριμένους τομείς της επιστημονικής έρευνας.
Στην αστρονομία
Το Νεφέλωμα Λιμνοθάλασσας, γνωστό και ως Μ8 (Μεσιέ 8) ή NGC 6523, είναι ένα διάχυτο νεφέλωμα που βρίσκεται στον αστερισμό του Τοξότη και είναι ορατό με γυμνό μάτι σε απολύτως σκοτεινό ουρανό υπό καλές συνθήκες ορατότητας.
Το νεφέλωμα αυτό πήρε το όνομά του από τη σκοτεινή ζώνη, από σκόνη που χωρίζει τα δύο φωτεινά τμήματά του.
Το νεφέλωμα ανακαλύφτηκε το 1747 από τον Γάλλο αστρονόμο Guillaume Le Gentil και ενσωματώθηκε στον κατάλογο του Μεσιέ το 1764. Ο Τζον Χέρσελ ανακάλυψε ότι η λαμπρότερη κεντρική περιοχή του νεφελώματος είχε μορφή κλεψύδρας και για το λόγο αυτό έχει ονομαστεί Hourglass Nebula (Νεφέλωμα Κλεψύδρας). Αυτή η περιοχή παρατηρήθηκε με το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble το 1997 και θεωρείται χώρος σχηματισμού αστέρων (αστρογένεσης). Το 1890, η Ιρλανδέζα αστρονόμος Agnes Mary Clerk έδωσε στο Μ8 την ονομασία «νεφέλωμα της Λιμνοθάλασσας».
Το Νεφέλωμα Λιμνοθάλασσας αποτελεί ένα τεράστιο νέφος ιονισμένου υδρογόνου και κονιορτού (σκόνης), το οποίο λούζεται από το φως ενός γαλάζιου υπεργίγαντα, του αστέρα 9 Τοξότη. Το νεφέλωμα έχει μέγεθος περίπου 100 ετών φωτός και απέχει περί τα 5.000 έτη φωτός, γεγονός που του προσδίδει φαινόμενη διάμετρο τρεις φορές μεγαλύτερη από αυτήν της Πανσέληνου. Το νεφέλωμα, όπως πολλά διάχυτα νεφελώματα, περιλαμβάνει ένα ωραίο ανοικτό σμήνος, το NGC 6530, που αποτελείται από πολύ θερμούς και νέους αστέρες με ηλικία μόνο 2 εκατομμυρίων ετών. Η περιοχή της κλεψύδρας, το Hourglass Nebula, που λούζεται από το φως του αστέρα Herschel 36, πιστεύεται ότι είναι χώρος αστρογένεσης.
Όπως και πολλά άλλα νεφελώματα, το Νεφέλωμα της Λιμνοθάλασσας εμφανίζεται ροζ στις έγχρωμες φωτογραφίες αλλά είναι γκρίζο όταν το κοιτάζουμε με γυμνό μάτι ή τα τηλεσκόπια. Γιατί το ανθρώπινο μάτι έχει πτωχή χρωματική ευαισθησία σε επίπεδα χαμηλού φωτός.
Το κόκκινο αέριο που λάμπει έντονα στην εικόνα προκύπτει όταν το υψηλής ενέργειας φως των άστρων πέφτει πάνω στο διαστρικό αέριο του υδρογόνου. Οι δε σκοτεινές ίνες από σκόνη που περιτυλίγουν το M8 δημιουργήθηκαν στις ατμόσφαιρες των ψυχρών γιγαντιαίων άστρων και στα συντρίμμια από τις εκρήξεις των υπερκαινοφανών¹.
Είναι ένα από τα δύο μόνο ορατά νεφελώματα με γυμνό μάτι (το άλλο ειναι το νεφέλωμα του Ωριωνα), όπου σχηματίζονται νέα άστρα, σε περιοχή του ουρανού όπου μπορούμε να δούμε και από την Ελλάδα. Με μικρά τηλεσκόπια το Νεφέλωμα της Λιμνοθάλασσας είναι ένα ευδιάκριτο ωοειδές νεφελοειδές ‘μπάλωμα’ με έναν σαφώς καθορισμένο πυρήνα, σαν ένα χλωμό ουράνιο λουλούδι. Ειδικά τώρα το καλοκαίρι είναι ένα πολύ ωραίο θέαμα στο νυχτερινό ουρανό μας.
Το ανοικτό αστρικό σμήνος που τυλίγεται από το Νεφέλωμα της Λιμνοθάλασσας είναι γνωστό ως NGC 6530, και περιέχει αρκετές δωδεκάδες καυτά νέα αστέρια που σχηματίστηκαν μόλις σε αυτό το νεφέλωμα.
Το φως από το αντικείμενο M8 που βλέπουμε σήμερα έφυγε από αυτό πριν περίπου 5.000 χρόνια, ενώ το φως χρειάζεται περίπου 50 χρόνια για να διασχίσει αυτό το τμήμα του M8.
¹Υπερκαινοφανείς
Ο όρος υπερκαινοφανείς αστέρες ή σουπερνόβα (supernova) αναφέρεται σε διάφορους τύπους εκρήξεων που συμβαίνουν στο τέλος της ζωής των αστέρων κατά τις οποίες παράγουν εξαιρετικά φωτεινά αντικείμενα, αποτελούμενα από πλάσμα, (ιονισμένη ύλη) και των οποίων η αρχική φωτεινότητά τους στη συνέχεια αδυνατίζει μέχρι του σημείου της αφάνειας μέσα σε λίγους μήνες. Η έκρηξη των αστέρων είναι τεραστίων διαστάσεων, ξεπερνά την ενέργεια που εξαπολύεται από τον Ήλιο και κατ’ αυτό τον τρόπο “πεθαίνουν”. Από τη γήινη ατμόσφαιρα και γενικά από τη γη ένας σουπερνόβα φαίνεται σαν ένα εξαιρετικά φωτεινό αστέρι που δε βρισκόταν σε εκείνη τη θέση πριν κάποιες ώρες. Ο θάνατος του αστεριού, ο λεγόμενος σουπερνόβα έρχεται μετά από περίπου 10 με 20 εκατομμύρια έτη.
Πηγές: wikipedia, Αστρονομική Εγκυκλοπαίδεια, physics4u.gr
