Το Νεφέλωμα της Αλογοκεφαλής η Κεφαλής του Ίππου (γνωστό επίσης και ως αντικείμενο Μπάρναρντ 33, στο νεφέλωμα εκπομπής IC 434), είναι ένα σκοτεινό* νεφέλωμα στον αστερισμό του Ωρίωνα.
Στο χώρο του διαστήματος όπως εχω ξαναγράψει υπάρχει πληθώρα νεφελώματων των οποιων τα ονόματα προέρχονται από αντικείμενα υπαρκτά στο μικρόκοσμό μας λόγω ομοιοτητος.
Ενα από αυτα βρισκεται στον αστερισμό του Ωρίωνα που λογω του σχήματός του ονομάζεται νεφέλωμα της αλογοκεφαλής η Κεφαλής του Ίππου (επειδή μοιάζει με κεφαλή αλογου).
Το νεφέλωμα αυτό βρίσκεται περίπου 1.500 έτη φωτός μακριά απο τη Γη μας. Το φως του δηλαδή ξεκίνησε πριν 1.500 έτη (περίπου το 500 μετά Χριστόν) πριν το καταγράψω με την αστροκάμερά μου .
Αστροφωτογράφιση
Το νεφέλωμα της Κεφαλής του Ίππου είναι ενα αντικείμενο του χειμερινού νυχτερινού ουρανου, και χρειάζονται καλές καιρικές συνθήκες για την σωστή καταγραφή του.
Η καλλιτεχνική αυτή απεικόνιση που δημοσιεύω ειναι αποτέλεσμα λήψεων στο ορατό φάσμα με ανεξάρτητα φίλτρα RGB και αρκετες λήψεις με φίλτρο Υδρογόνου, για να σχηματιστεί αυτή η εικόνα. Στην συνέχεια η επεξεργασια του υλικου γίνεται με ειδικα προγραμματα για να αναδειχθεί ολη η πληροφορια.
Ιστορικα στοιχεία
Το νεφέλωμα βρίσκεται ακριβώς νότια του αστέρα Αλνιτάκ, του ανατολικότερου στη Ζώνη του Ωρίωνα και αποτελεί τμήμα του πολύ μεγαλύτερου συμπλέγματος μοριακών νεφών του Ωρίωνα. Το νεφέλωμα καταγράφηκε για πρώτη φορά το 1888 από την Σκοτσέζα αστρονόμο Βιλιαμίνα Φλέμινγκ, στη φωτογραφική πλάκα B2312 που λήφθηκε στο Αστεροσκοπείο του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ.
Η Βιλιαμίνα Φλέμινγκ μετανάστευσε στις ΗΠΑ από τη Σκωτία στα τέλη του 1870. Ενώ ήταν έγκυος, ο άντρας της την εγκατέλειψε και βρήκε δουλειά ως οικιακή βοηθός στο σπίτι του Edward Pickering, του διευθυντή του αστεροσκοπείου. Το 1881 ο Pickering προσέλαβε την Φλέμινγκ στο αστεροσκοπείο. Στη συνέχεια αυτή θα ανακάλυπτε το Νεφέλωμα της Αλογοκεφαλής, θα ανέπτυσσε ένα σύστημα για την κατηγοριοποίηση των αστεριών, βασισμένο στο υδρογόνο που παρατηρούνταν στα φάσματά του και θα ηγούνταν περισσοτέρων γυναικών-υπολογιστών. «Όταν ανακαλύφθηκε το Νεφέλωμα της Αλογοκεφαλής, ήταν απλώς μια μικρή «περιοχή νέφωσης σε μια ημικυκλική εσοχή», λέει η βιβλιοθηκάριος Maria McEachern, που βοήθησε την ομάδα να επιλέξει τα σημειωματάρια για να βρει τα πιο ενδιαφέροντα κομμάτια. «Έτσι το περιέγραψαν τότε. Πέρασαν χρόνια μέχρι να γίνει γνωστό ως το Νεφέλωμα της Αλογοκεφαλής, ενώ ένας από τους άντρες επιστήμονες σε άλλο ίδρυμα που του έδωσε το όνομα ήταν αυτός που πήρε τα εύσημα για αυτό. Μόλις πρόσφατα που ο κόσμος έχει πιο πολλές ακαδημαϊκές γνώσεις ανακαλύφθηκε ότι, ναι, αυτή ήταν που το βρήκε στη πραγματικότητα. Η Φλέμινγκ ήταν απλώς η πρώτη από πολλές που θα γίνονταν διάσημες στον χώρο της αστρονομίας.
Αστρονομία
Το νεφέλωμα απέχει περίπου 1.500 έτη φωτός από τη Γη. Είναι ένα από τα πιο γνωστά νεφελώματα, επειδή το στροβιλιζόμενο νέφος σκόνης και αερίου, από το οποίο αποτελείται, μοιάζει με κεφάλι αλόγου όταν παρατηρείται από τη Γη.
Το σκοτεινό αυτό νέφος σκόνης και αερίου είναι μία από τις περιοχές του Συμπλέγματος Νεφών του Ωρίωνα όπου λαμβάνει χώρα αστρική γένεση. Αυτό το «αστρικό μαιευτήριο», όπως αποκαλούνται οι περιοχές αυτού του είδους, ενδέχεται να περιέχει πάνω από εκατό είδη οργανικών και ανόργανων αερίων, καθώς και σκόνη που αποτελείται από μεγάλα και σύνθετα οργανικά μόρια.
Η κόκκινη/ροζ λάμψη προέρχεται από αέριο υδρογόνο που βρίσκεται κυρίως πίσω από το νεφέλωμα και ιονίζεται από το κοντινό άστρο Σίγμα Ωρίωνα. Μαγνητικά πεδία που υπάρχουν στην περιοχή διαμορφώνουν τα αέρια που διαφεύγουν από το νεφέλωμα σε διακριτά ρεύματα, που αποτυπώνονται ως γραμμές στο ροζ φόντο.Στα όρια του τεράστιου νέφους βρίσκεται μία λαμπρή λωρίδα αερίου υδρογόνου. Οι πυκνότητες των αστέρων είναι αισθητά διαφορετικές στις δύο πλευρές της.
Οι περιοχές υψηλής συγκέντρωσης σκόνης στο Νεφέλωμα της Αλογοκεφαλής και το γειτονικό Νεφέλωμα του Ωρίωνα είναι τοπικά εντοπισμένες, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται εναλλασσόμενοι τομείς σχεδόν απόλυτης διαφάνειας και αδιαφάνειας.Το ίδιο το νεφέλωμα είναι σκοτεινό κυρίως λόγω της πυκνής σκόνης, που απορροφά το φως των άστρων που βρίσκονται πίσω του.Το κάτω μέρος του “λαιμού” της αλογοκεφαλής ρίχνει μια σκιά προς τα αριστερά. Τα φωτεινά σημεία στη βάση του νεφελώματος είναι νεαρά άστρα σε διαδικασία σχηματισμού.
*Σκοτεινά νεφελώματα
Με τον όρο σκοτεινά νεφελώματα εννοούμε τα νεφελώματα εκείνα που δεν συνοδεύονται από αστέρες ή εκείνα που έχουν την ιδιότητα να απορροφούν το φως των αστεριών που βρίσκονται από πίσω τους με αποτέλεσμα να μην ειναι ορατά για το ανθρώπινο μάτι. Ωστόσο η ακτινοβολία που απορροφούν τα σκοτεινά νεφελώματα δεν ειναι ομοιόμορφη (ποσοτικά) για όλα τα μήκη κύματος του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος. Συγκεκριμένα όσο το μηκος κύματος μικραίνει τόσο η “απορροφητική” ικανότητα του νεφελώματος μεγαλώνει. Εκμεταλευόμενοι αυτό το γεγονός χρησιμοποιούμε φωτογραφικές πλάκες ευαίσθητες στην ερυθρή ή στην υπέρυθρη ακτινοβολία (δηλαδή μεγάλα μήκη κύματος) και έτσι ανιχνεύουμε την ύπαρξη των αστεριών που βρίσκονται πίσω από τα σκοτεινά νεφελώματα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα σκοτεινού νεφελώματος είναι το νεφέλωμα της σημερινής μου δημοσίευσης, της Κεφαλής του Ίππου στον αστερισμό του Ωρίωνα.
Πηγές: https://en.wikipedia.org/wiki/Williamina_Fleming, via Blogger anatakti.gr, https://www.astronomia.gr/wiki
