Μία πολύ ωραία εποχική Παραβολή µάς παρουσιάζει ο Κύριός µας.
Εξήλθε για να σπείρει τον σπόρο του ένας σπορέας. Κάποιοι σπόροι έπεσαν στο δρόµο και πατήθηκαν και τον έφαγαν τα πουλιά. Άλλοι σπόροι έπεσαν πάνω σε πέτρες και ξεράθηκαν γιατί δεν είχε υγρασία. Έπεσαν σπόροι και σε περιοχή µε αγκάθια αλλά έπνιξαν τα αγκάθια το σπόρο. Τέλος, κάποιος σπόρος έπεσε σε εύφορη γη και έκανε καρπό εκατό φορές περισσότερο από το σπόρο. Στο τέλος αυτής της παραβολής, ο Χριστός τονίζει: «ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω», όποιος έχει αυτιά να ακούει, ας ακούει.
Πολλά νοήµατα µάς δίνει και η συγκεκριµένη διήγηση από το Ευαγγέλιο.
Ο σπόρος είναι ο Λόγος του Θεού που πέφτει σε όλους τους ανθρώπους. Ο σπόρος είναι για όλους τους ανθρώπους ο ίδιος. Παρατηρούµε και µία λεπτοµέρεια στην συγκεκριµένη παραβολή. Ο Κύριος ούτε όργωσε ούτε ετοίµασε το χωράφι για το σπόρο· µόνο έσπειρε στα χωράφια. Τι σηµαίνει αυτό; Ότι η καλλιέργεια του χωραφιού- της ψυχής µας- είναι δική µας ευθύνη και µέληµα, όπως είχε πει και ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδροµος: «ετοιµάσατε την οδό τού Κυρίου, κάµετε ευθείς τους δρόµους του».
Βγήκε ο Κύριος να σπείρει τον σπόρο του. Πού; Στις καρδιές των ανθρώπων γιατί αυτές είναι τα χωράφια που δέχονται τα πνευµατικά σπέρµατα. Από αυτές άλλες µοιάζουν µε δρόµο, καταπατηµένες κατά κάποιο τρόπο και καταπιεσµένες από τους πονηρούς λογισµούς και τα πάθη και από τους επόπτες αυτών, τους πονηρότατους δαίµονες, άλλες µοιάζουν µε πετρώδη γη, όσες από µικροψυχία και πώρωση δεν µπορούν να συγκρατήσουν µέχρι το τέλος τα σπέρµατα της διδασκαλίας και να καρποφορήσουν µε αυτά καρπούς προς αιώνια ζωή, και άλλες µοιάζουν µε γεµάτο από αγκάθια έδαφος, επειδή το ενδιαφέρον τους συγκεντρώνεται στα κτήµατα και τον πλούτο και τις πρόσκαιρες απολαύσεις και στα προερχόµενα από αυτές.Και πώς µπορούµε να ετοιµάσουµε το χωράφι της καρδιάς µας;
Με τη µετάνοια. Να ξεκινήσουµε να αλλάξουµε τρόπο ζωής. Να προσπαθήσουµε να κόψουµε κάποια πάθη και κακίες που µας κρατάνε µακριά από το Θεό· τα αγκάθια της συγκεκριµένης παραβολής. Να προσπαθούµε να λέµε µόνο καλά πράγµατα και να µην φτάνουµε στα ψεύδη, στους όρκους και στις κατηγορίες. Να αφήσουµε την κριτική για το Θεό και να ψάξουµε την αλήθεια. Όµως, αυτό είναι δύσκολο. Ξέρουµε γιατί; Γιατί πρέπει να γίνουµε µαθητές της ταπείνωσης και όχι δάσκαλοι της υπερηφάνειας. Χρειάζεται να σκύψουµε µέσα µας, στην ψυχή µας, και να δούµε ποιοι πραγµατικά είµαστε και όχι ποιοι νοµίζουµε ότι είµαστε.
Από την άλλη πλευρά, αυτό τον σπόρο, σήµερα, καλούνται οι κληρικοί να σπείρουν ανάµεσα στους ανθρώπους· να γίνουν σπορείς για να καλλιεργήσουν το λόγο του Θεού. Επίσηµα, σήµερα, ξεκινάνε οι κατηχητικές δραστηριότητες των Ιερών Ναών µε αυτό το Ευαγγέλιο. Καλείται ο ιερός κλήρος µαζί µε τους συνεργάτες τους, να σπείρουν το Λόγο του Θεού στα παιδιά. Είναι µία δύσκολη διαδικασία, καθώς σε όλες τις ψυχές δεν θα βρει το ίδιο αντίκρισµα. Αλλά, αν και ένα παιδί ακούσει το κάτι διαφορετικό που προσφέρει η Εκκλησία, είναι ένα κέρδος για την Εκκλησία.
Καθώς λοιπόν παρατηρούνται πολλές διαφορές στις καρδιές τών ανθρώπων, «βγήκε» λέγει, «ο σπορέας να σπείρει τον σπόρο του· και καθώς έσπερνε, άλλος έπεσε στο δρόµο και καταπατήθηκε και το κατέφαγαν τα πετούµενα του ουρανού».Ένα µέρος λοιπόν, λέγει, ότι έπεσε στο δρόµο, δηλαδή σε καρδιές που ή ήταν έξω από την κύρια και ευθεία οδό, γι’ αυτό και καταπατήθηκε από τους πονηρούς δαίµονες που περπατούν στον κακότοπο, ή ήταν στην πονηρή οδό αυτών, γι’ αυτό και τα πετεινά τού ουρανού, δηλαδή τα εναέρια πονηρά πνεύµατα, τον κατέφαγαν και τον αφάνισαν, και έτσι οι άνθρωποι εκείνοι είναι σαν να µη άκουσαν καθόλου τον λόγο τού Θεού· γιατί λέγει, «εκείνοι που έπεσαν δίπλα στο δρόµο είναι οι άνθρωποι που άκουσαν, έπειτα έρχεται ο διάβολος και αφαιρεί από τις καρδιές τους τον λόγο, για να µη σωθούν πιστεύοντας».«Και άλλο µέρος», λέγει, «έπεσε στην πέτρα», ενώ ο Ματθαίος λέγει, «στα πετρώδη µέρη», δηλαδή σε πωρωµένη και σκληρή καρδιά, µέσα στην οποία δεν µπορεί να εισχωρήσει ο λόγος, ώστε να την κυριεύσει µε δύναµη και να ριζωθεί κατά κάποιο τρόπο µέσα σ’ αυτήν. Γι’ αυτό και λέγει, «αφού φύτρωσε, ξηράθηκε, γιατί δεν είχε ικµάδα»· δηλαδή, αφού έµεινε λίγο και φάνηκε να προοδεύει κάπως, έπειτα εξαφανίσθηκε, καθώς προέκυψαν κάποιοι πειρασµοί, χωρίς να µπορέσει να φέρει τέλειο καρπό εξ’ αιτίας τής αδυναµίας της προαίρεσης· γιατί λέγει, «εκείνοι που έπεσαν πάνω στην πέτρα είναι εκείνοι που όταν ακούσουν τον λόγο τον δέχονται µε χαρά, δεν έχουν όµως ρίζα, αλλά πιστεύουν προσωρινά, και σε καιρό πειρασµού αποµακρύνονται».«Και άλλο µέρος έπεσε ανάµεσα στα αγκάθια», δηλαδή σε καρδιές που είναι τελείως προσκολληµένες στα σωµατικά και πρόσκαιρα και βιοτικά και βυθισµένες στις φροντίδες γι’ αυτά και στις ηδονές από αυτά. Γι’ αυτό και αφού βλάστησαν τα τέτοια αγκάθια µαζί µε τον σπόρο, τον κατέπνιξαν και τον αφάνισαν. Γιατί λέγει, «αυτό που έπεσε στα αγκάθια είναι εκείνοι που άκουσαν τον λόγο, αλλά πορευόµενοι µέσω των φροντίδων και του πλούτου και των ηδονών τού βίου πνίγονται µαζί µ’ αυτά και δεν φέρουν καρπό».
Αφού ο Κύριος αποµάκρυνε έτσι και αποδοκίµασε και εκείνους που δεν πρόσεξαν στη διδασκαλία τού θείου Πνεύµατος, και που αυτοί είναι όσοι έπεσαν δίπλα στο δρόµο, και εκείνους που πρόσεξαν βέβαια, αλλά για λίγο, και που είναι αυτοί που µοιάζουν µε πετρώδη γη, και εκείνους που τη δέχθηκαν οπωσδήποτε και την κρατούν µε γνώση, αλλ’ έχουν διαφθαρεί από τον πλούτο και τη δόξα και την απόλαυση (γιατί αυτοί είναι οι ακανθώδεις), έπειτα µε την παραβολή εισάγει και παρουσιάζει ποιοι είναι οι ευδόκιµοι, λέγοντας, «το άλλο µέρος έπεσε στο εύφορο το έδαφος», δηλαδή σε ψυχή που έχει καλή και αγαθή προαίρεση, η οποία και δέχεται µε προθυµία και κρατεί µέσα της τον λόγο τής διδασκαλίας, µη επιτρέποντας στους εχθρούς τής σωτηρίας της να δηµιουργήσουν µέσα από αυτήν είσοδο, και τον φυλάσσει υποµονετικά, µένοντας µε σταθερότητα στα όσα άκουσε, µε το να υποφέρει, µε γενναιότητα τους πειρασµούς και τελεσφορεί, απορρίπτοντας τον χρηµατιστικό και απολαυστικό και ρευστό βίο, και φέρει καρπό, όπως λέγει ο θείος Μάρκος, «που ανεβαίνει και αυξάνει σε τριάντα και εξήντα και εκατό φορές περισσότερο».
Θα µπορούσε όµως κάποιος να ονοµάσει αυτά δουλεία, µισθοφορία, υιότητα. Πραγµατικά αυτός που πλησιάζει τον Θεό αληθινά, πρώτα βέβαια ως υπεύθυνος είναι δούλος εξ αιτίας τής πρώτης ανυποταξίας και ανυπακοής, έπειτα, αφού δουλεύσει, επιθυµεί και µισθό, και αφού προκόψει στην αγάπη, είναι σαν υιός πλέον, που έχει φθάσει στην κατοχή τής αρετής και υπακούει κατά τρόπο φυσικό και αβίαστο στον ουράνιο Πατέρα. Ας προσπαθήσοµε, αδελφοί, ή τη θεία υιοθεσία να κερδίσοµε µε την αγάπη προς τον Θεό. Ας ακούσοµε λοιπόν, αδελφοί, και εµείς µε σύνεση, παρακαλώ, προ πάντων το ότι δεν είπε ο Κύριος, ότι βγήκε να οργώσει τα λογικά χωράφια, ούτε να κατακόψει δυο και τρεις φορές και να ξερριζώσει τις ρίζες τών άγριων βοτανών και να καταθρυµµατίσει τους βώλους, δηλαδή να προκαλλιεργήσει τις καρδιές και τις διάνοιές µας, αλλά βγήκε απευθείας να σπείρει. Γιατί; Επειδή η πριν από τη σπορά καλλιέργεια αυτή της ψυχής πρέπει να γίνεται από µας.
Γι’ αυτό και ο πρόδροµος του ευαγγελίου τής χάριτος από πριν προέτρεπε µε µεγάλη φωνή, λέγοντας, «ετοιµάσατε την οδό τού Κυρίου, κάµετε ευθείς τους δρόµους του», και «µετανοείτε, γιατί πλησίασε η βασιλεία τών ουρανών».
