Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Το αίνιγμα

ΝΤΟΝΑ – ΛΙΛΙΑΝ ΚΑΠΟΝ

Ένα βιβλίο ιστορικής μαρτυρίας και έρευνας του Ελληνικού Εβραϊσμού και η σχέση με την πόλη μας.

Η Ντόνα-Λίλιαν Καπόν είναι γόνος παλιάς Εβραιο-ελληνικής οικογένειας. Σπούδασε Ελληνική και Αγγλική φιλολογία, δίδαξε ως καθηγήτρια και ειδικεύθηκε σε μεταφράσεις ιατρικών κειμένων. Ενεργό μέλος των Διοικητικών Ισραηλιτικών Συμβουλίων Αθηνών και του Κεντρικού (Κ.Ι.Σ.Ε) επί σειρά ετών, συνέβαλε αποφασιστικά στη διάσωση τεκμηρίων της ιστορίας και της πολιτιστικής κληρονομιάς του Ελληνικού Εβραϊσμού, μέρος των οποίων πραγματοποιήθηκε στην πόλη μας και περιγράφεται, εκτός των άλλων, στο βιβλίο.
Αναζητώντας τις ρίζες της, επιλέγει ν’ ασχοληθεί αρχικά με την οικογένεια Μινέρμπο (Minerbo-Minerbi) πατρική της μητέρας της Χανιώτισσας Μαφάλντα Μινέρμπο (1909-2002) Μινέρβου στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα. Η οικογένεια εκδιπλώνεται στα Χανιά της Κρήτης, τα Επτάνησα, Αίγυπτο και Αθήνα με καταγωγή την Ιταλία. Συνδέεται και με άλλες οικογένειες, όπως οι Άλμπερτ και αναφέρονται με σχέση, μόνο σε ότι αφορά τους Μινέρμπο.

Η αναζήτηση απώτερων προγόνων εις την Ιταλία και την Ευρώπη προσφέρει εις τον αναγνώστη συναντήσεις πολιτιστικής μνήμης με τον Αρχιεπίσκοπο του Καντέρμπερι Τόμας Μπέκετ (1120-1170), ένα σημαντικό Άγιο για τους Καθολικούς και τους Προτεστάντες και μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα για την παγκόσμια Ιστορία. Ακόμη με την Αν Μπόλεϊν σύζυγο του βασιλέα Ερρίκου Η’ που αποκαλείτο «Κρυπτοεβραία». Την κόρη της την «μπάσταρδη» βασίλισσα Ελισάβετ Α’, που στα δεκατέσσερά της χρόνια θέλησε να μάθει εβραϊκά, τη γλώσσα του Χριστού και πολλές άλλες προσωπικότητες του απώτερου Εβραϊσμού και όχι μόνο, αλλά και μεταγενέστερες, πορτραίτα ανθρώπων με ιδιαίτερα ταλέντα και εξαιρετικές ικανότητες, όλα μέλη του κλάδου Minerbi της Ιταλίας.

Οι θυρεοί των οικογενειών που εμπλέκονται αποτελούν και αυτοί ένα σημαντικό κεφάλαιο της Εραλδικής, από το οποίο κάθε ενδιαφερόμενος αναγνώστης μπορεί να αντλήσει γνώσεις, πληροφορίες και τεκμηριώσεις. Παράλληλα και από τα μέγαρα που έκτισαν ή απέκτησαν διασημότητες και πυργοδεσπότες στην Ιταλία, με νέες πλέον σημερινές χρήσεις. Όπως το Palazzetto Stern στη Βενετία και σημερινό ξενοδοχείο πέντε αστέρων. Η βίλλα Torre clementina στην Κυανή Ακτή, ιστορικό μνημείο από το 1992. Το Palazzo Antimare στη Φλωρεντία που έκτισε ο τραπεζίτης Ciovani di Bono και το Palazzo Minerbetti στη Φλωρεντία. Το Palazzo Ga Rezzonico στη Βενετία που αγόρασε το 1905 ο Lionello Hierchand de Minerbi, σήμερα Μουσείο Τέχνης 17ου αιώνα. Ακόμη η Casa Minerbi-Dal Sale στη Φεράρα που ανήκει σήμερα στο Δήμο.

Το τελευταίο μέρος του βιβλίου στηρίζεται κυρίως στη προσωπική μνήμη και ζωή της συγγραφέως και αφορά την τοπική εβραϊκή οικογένεια Μινέρμπο (Dei Minerbi στο παρελθόν). Πρόκειται για ένα αξιόλογο και ενδιαφέρον πανόραμα της πολιτισμικής, θρησκευτικής, οικονομικής και κοινωνικής ιστορίας της Εβραϊκής μειονότητας της Κρήτης, κοιτίδα της οποίας υπήρξαν τα Χανιά, η πόλη μας. Όλα τα πρόσωπα είναι υπαρκτά και γνωστά. Έζησαν, χάρηκαν και πόνεσαν μέσα στο ιστορικό πλαίσιο της Κρήτης του 19ου και 20ου αιώνα. Ουσιαστικά πρόκειται για την εξιστόρηση της ακμής και της πτώσης.

Τελικό επεισόδιο η σύλληψη των μελών της Εβραϊκής Κοινότητας μαζί με ντόπιους αντιστασιακούς και Ιταλούς από τους Γερμανούς 20 Μαΐου 1944, πλην ελαχίστων οικογενειών που είχαν διαφύγει, με σκοπό την μεταφορά στα ναζιστικά στρατόπεδα και την εξόντωσή τους. Η αδόκητη βύθιση του πλοίου Ταναϊς 9 Ιουνίου 1944, μεταξύ Φολέγανδρου και Σαντορίνης, παρέσυρε στο βυθό με την Εβραϊκή Κοινότητα της Κρήτης και τα μέλη της οικογένειας Μινέρμπο που ζούσε κυρίως στα Χανιά.

Η αποκατάσταση και επαναλειτουργία της Συναγωγής Ετζ Χαϊμ μεταπολεμικά, σημαντικού μνημείου της πόλης ως ιερός χώρος και ως κέντρο πολιτισμού και συναδέλφωσης των λαών, απαίτησε μεγάλη προσπάθεια και ενέργειες που περιγράφονται στο τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου. Η Συναγωγή, εκτός των άλλων, αποτελεί τη συνέχεια της ύπαρξης της ιστορικής Εβραϊκής μειονότητας της πόλης και στεγάζει εκτός των άλλων, κάθε Μάϊο την τελετή Μνήμης στα θύματα Χριστιανούς και Εβραίους του πλοίου Ταναϊς . Ακόμη η δημιουργία του Μνημείου θυμάτων του Ταναϊς απέναντι από το δυτικό τείχος της Άμμου θυμίζει, ότι στις τραγικές συνέπειες του πολέμου, όλοι οι άνθρωποι ανεξαρτήτως εθνότητας και θρησκεύματος, είναι ίσοι μπροστά στο θάνατο.

Το βιβλίο της Ντόνα-Λίλιαν Καπόν
ΤΟ ΑΙΝΙΓΜΑ, ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΜΑΣ ΜΠΕΚΕΤ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΤΟΥ 21ου ΑΙΩΝΑ
διατηρεί εξαιρετική αισθητική και καλαισθησία, μόνιμο και βασικό επίτευγμα των υπεύθυνων των εκδόσεων Καπόν, αδελφό και νύφη της συγγραφέως.

Τον κατατοπιστικό πρόλογο υπογράφει ο ιστορικός καθηγητής του Πανεπιστημίου Αιγαίου Γεώργιος Κόκκινος τονίζοντας ότι : πρόκειται για τερπνό και ουσιώδες ανάγνωσμα που συμβάλλει καίρια στην αναβάθμιση της ιστορικής μας αυτοσυνειδησίας, οξύνοντας συνάμα την κριτική μας ανάλυση.

 


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

1 Comment

Γράψτε απάντηση στο Ιωάννης Ακύρωση απάντησης

Please enter your comment!
Please enter your name here

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα