» Εκπαιδευτική επίσκεψη καθηγητών
Στο πλαίσιο του προγράµµατος ERASMUS + KA1 οµάδα επτά καθηγητών του 2ου ΓΕΛ Χανίων: Καρινιωτάκη Εύα, Κατσουλάκη Ουρανία, Λεµπιδάκη Μαρία, Μανουσάκης Αντώνης, Μπουλάκη Βασιλική, Παπαδάκη Κωνσταντία και Φίλλης Γιώργος , πραγµατοποίησε εκπαιδευτική επίσκεψη στην Κωνσταντινούπολη από 6 έως 12 Απριλίου 2025, προκειµένου να παρακολουθήσει πρόγραµµα επιµόρφωσης.
Το θέµα του προγράµµατος ήταν η αποτροπή του εκφοβισµού, συµβατικού και διαδικτυακού, των συνοµηλίκων µέσα στο σχολικό περιβάλλον και στόχος του η κατάδειξη των αιτίων και των συνθηκών που ωθούν τους εφήβους στον εκφοβισµό, καθώς και των συνεπειών του φαινοµένου για το θύµα και τη σχολική κοινότητα ευρύτερα. ∆ιερευνήθηκε η συµπεριφορά και η συναισθηµατική κατάσταση του θύτη και του θύµατος, αλλά και η συµπεριφορά και αντιδράσεις των παιδιών που αντιλαµβάνονται ή παρίστανται στην εκδήλωση τέτοιων περιστατικών. Στο πλαίσιο του προγράµµατος επιµόρφωσης υπήρξε αλληλεπίδραση µε εκπαιδευτικούς από άλλες ευρωπαϊκές χώρες και άλλες πόλεις της Ελλάδας και γόνιµη ανταλλαγή απόψεων και βιωµάτων από την σχολική κοινότητα του καθενός.
Εκτός από την πλούσια εµπειρία που αποκοµίσαµε απο το πρόγραµµα επιµόρφωσης εξίσου σηµαντική εµπειρία και ζωηρές εντυπώσεις µάς προξένησαν οι επισκέψεις µας σε µνηµεία της Κων/πολης. Ήταν ένα ταξίδι στο χρόνο, στη µνήµη, στο παρελθόν, στην ιστορία. Η Αγιά Σοφιά, χώρος ιερός που η ιστορία του για τον ελληνισµό ταυτίζεται µε την Πόλη, προκάλεσε ιδιαίτερη συγκίνηση. Ο ναός από τότε που µετατράπηκε σε τζαµί είναι επισκέψιµος µόνο από το γυναικωνίτη για τους µη µουσουλµάνους και το κεφαλοκάλυµµα είναι απαραίτητο για τις γυναίκες. Αστυνοµικοί που παρίστανται στο χώρο ελέγχουν την αµφίεση των γυναικών και την κάλυψη της κεφαλής. Ένα µέρος της βυζαντινής ιστορίας απεικονίζεται στα ψηφιδωτά που βλέπει ο επισκέπτης από το γυναικωνίτη, τα οποία θυµίζουν εποχές ακµής και δόξας. Ωστόσο σήµερα ο ναός παρουσιάζει σηµάδια εγκατάλειψης και παραµέλησης.
Ξεχωριστή εντύπωση µάς προκάλεσε, επίσης, το µεγαλύτερο υπόγειο υδραγωγείο της Κωνσταντινούπολης, γνωστό ως Βασιλική Κινστέρνα, στα νοτιοδυτικά της Αγίας Σοφίας. Χτισµένη από τον Ιουστινιανό Α΄ µετά τη Στάση του Νίκα τον 6ο αι. χρησιµοποιήθηκε για να καλύψει τις ανάγκες σε νερό του Μεγάλου Παλατιού, αλλά και των κατοίκων της Βασιλεύουσας. Οι 336 κίονες που φθάνουν µέχρι και τα 8 µέτρα, κάποιοι περίτεχνα διακοµισµένοι, επιβάλλουν µια ατµόσφαιρα µεγαλοσύνης και θυµίζουν, µαζί µε το ναό της Αγίας Σοφίας, τις κατακτήσεις της αρχιτεκτονικής ήδη από τα πρώιµα χρόνια της Αυτοκρατορίας. Ο φωτισµός µε χρωµατικές αποχρώσεις που εναλλάσσονται επιτείνει την καλαίσθητη και θελκτική εικόνα του µνηµείου.
Το Φανάρι, η γραφική συνοικία της Κωνσταντινούπολης απέναντι από τις όχθες του Κεράτιου Κόλπου, αποτελεί προορισµό για κάθε Έλληνα και κάθε Ελληνίδα που επισκέπτεται την Πόλη. Επισκεφτήκαµε το ναό του Αγίου Γεωργίου, έδρα του Οικουµενικού Πατριαρχείου µε την επιβλητική νεοκλασική πρόσοψη, τον πατριαρχικό θρόνο του 5ου αιώνα, τις ψηφιδωτές εικόνες και τα λείψανα αγίων, τις λάρνακες και το µεγαλεπίβολο τέµπλο. Το Οικουµενικό Πατριαρχείο εδρεύει εκεί από το 1601 και η συνοικία που έκτοτε αναπτύχθηκε άκµασε µέχρι τη δεκαετία του 1960. ∆ραστήριοι έµποροι και οι ευρυµαθείς Φαναριώτες µε πλούσιες σπουδές στην Ευρώπη που ανέβαιναν τις σκάλες της ιεραρχίας στην Οθωµανική Αυτοκρατορία έχουν περπατήσει εδώ για αιώνες. Τα νεότερα χρόνια η περιοχή ήταν υποβαθµισµένη· σήµερα όµως, θέλγει µε τα γραφικά σοκάκια της, τα πολύχρωµα κτήρια, τα µικρά λαϊκά µαγαζάκια. Χρώµατα στις διακοσµήσεις κτηρίων και µυρωδιές από παραδοσιακό καφέ στη χόβολη µάς µετέφεραν σ΄ αλλοτινές εποχές και µας ξεκούρασαν από το θόρυβο των λεωφόρων και τη βουή του πλήθους που συναντήσαµε στις άλλες περιοχές της Πόλης.
‘Εχοντας πίσω µας τον Κεράτιο Κόλπο ανηφορήσαµε τα πλακόστρωτα καλντερίµια του Φαναρίου µέχρι τη Μεγάλη του Γένους Σχολή. Πρόκειται για το αρχαιότερο εκπαιδευτικό ίδρυµα του Ελληνισµού. Κτήριο ψηλό και επιβλητικό σε βαθύ κόκκινο χρώµα, κατασκευασµένο από γαλλικά κόκκινα τούβλα, αποκαλείται (όπως και µοιάζει µε) Κόκκινο Κάστρο. Αποτελεί την ιστορική συνέχεια της Πατριαρχικής Ακαδηµίας που ιδρύθηκε τον 9ο αιώνα και επανιδρύθηκε µετά την Άλωση της Πόλης. Το 1821 έκλεισε για 4 χρόνια και το 1825, όταν επαναλειτούργησε, µετονοµάστηκε από Πατριαρχική Ακαδηµία σε Μεγάλη του Γένους Σχολή, όνοµα που διατηρεί µέχρι σήµερα. ∆ιαπρεπείς Φαναριώτες, Ορθόδοξοι Πατριάρχες, Αξιωµατούχοι της Υψηλής Πύλης και πολιτικοί αποφοίτησαν από τις τάξεις της. Το επιβλητικό κτήριο που βλέπουµε σήµερα, το οποίο δεσπόζει απέναντι από την ακτή του Κεράτιου Κόλπου και βρίσκεται στη συνοικία του Μουχλίου και κοντά στο ναό της Παναγιάς της Μουχλιώτισσας, θεµελιώθηκε το 1880 χάρη στις δωρεές ιδιωτών, καθώς και µονών του Αγίου Όρους. ∆υνατά συναισθήµατα που δύσκολα περιγράφονται, συγκίνηση και δέος µάς διακατείχαν, βλέποντας µπροστά στα µάτια µας αυτά που διαβάζαµε και διδάσκαµε για χρόνια.
Επισκεφτήκαµε επίσης και το µεγαλοπρεπές Μπλε Τζαµί- Σουλταναχµέτ Τζαµί µε τις περίτεχνες µπλε κεραµικές διακοσµήσεις και τον Βυζαντινό Ιππόδροµο που ήταν το κεντρικό στάδιο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας για αρµατοδροµίες και δηµόσια θεάµατα. Χρονολογείται από την εποχή του Ρωµαίου αυτοκράτορα Σεπτίµιου Σεβήρου, ενώ επεκτάθηκε από τον Μέγα Κωνσταντίνο. Σήµερα σώζονται µόνο λίγα κατάλοιπα όπως ο Οβελίσκος του Θεοδοσίου και η Στήλη των Όφεων.
Ξεχωριστού ενδιαφέροντος ήταν, επίσης, η επίσκεψή µας στην Αιγυπτιακή αγορά, στο παζάρι του Καπαλί Τσαρσί, στη συνοικία του Γαλατά που κατοικούσαν Έλληνες µε το θρυλικό Πύργο, στην πλατεία Ταξίµ, καθώς και η σύντοµη περιήγησή µας στην Ανατολική πλευρά. Μια πόλη πολυπολιτισµική µε τις διαφορετικές όψεις της και την ιδιαίτερη κουλτούρα της ξεδιπλώθηκε στα µάτια µας.
Σηµαντική εµπειρία ζωής αποτέλεσε ακόµα η επίσκεψή µας στα Πριγκιποννήσια ( Πρίγκιπο και Χάλκη) και ιδιαίτερα στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, που άνοιξε διάπλατα την πόρτα της στην οµάδα µας, εκτός ωραρίου επισκεψιµότητας, όταν πληροφορήθηκε ο υπεύθυνος πως εκπροσωπούµε σχολείο από τα Χανιά. Μας ξενάγησαν στο χώρο της Σχολής που ιδρύθηκε αρχικά τον 9ο αιώνα απο τον Πατριάρχη Φώτιο. Επανιδρύθηκε το 1844 και λειτούργησε υπό την αιγίδα του Οικουµενικού Πατριαρχείου ως σύµβολο πολιτιστικής δικαιοσύνης και θρησκευτικής ελευθερίας για περισσότερο από 120 χρόνια. Η βιβλιοθήκη της Σχολής µε πάνω από 60.000 τόµους σπάνια βιβλία και παλαίτυπα αποτελεί ανεκτίµητης αξίας πολιτιστικό θησαυρό. Σε κεντρικό σηµείο του συγκροτήµατος βρίσκεται ο ναός της Αγίας Τριάδος. Τόσο ο εξωτερικός χώρος όσο και εσωτερική αυλή, οι αίθουσες, τα παλαιά θρανία, ο µαυροπίνακας, οι φωτογραφίες καθηγητών και µαθητών ήταν µια ξεχωριστή αποκάλυψη για µας. Σαν να γυρίσαµε πίσω στο χρόνο όταν σταθήκαµε µπροστά στην έδρα και το µαυροπίνακα που δίδαξαν και φοίτησαν σπουδαίοι πνευµατικοί άνθρωποι. Η Σχολή το 1971 έκλεισε µε νόµο της τουρκικής κυβέρνησης που απαγόρευε τη λειτουργία ιδιωτικών ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυµάτων. Το Οικουµενικό Πατριαρχείο µαζί µε διεθνείς οργανισµούς αγωνίζεται για την επαναλειτουργία της και φαίνεται ότι οι προσπάθειες του καρποφορούν, πράγµα που δηλώνουν τα ευρείας κλίµακας έργα συντήρησης και αξιοποίησης των χώρων.
Μαγευτική και απλή, ηχηρή και σιωπηλή, κοσµοπολίτικη και λαϊκή, ανάµεσα σε 2 ηπείρους και κέντρο 4 αυτοκρατοριών στο διάβα της ιστορίας της, µήλο της έριδος διαφορετικών κατακτητών, εκεί που συναντήθηκαν και συναντιούνται αλλοτινοί και σύγχρονοι κόσµοι, διαφορετικοί πολιτισµοί και νοοτροπίες, σηµείο αναφοράς διαφορετικών θρησκειών, η Βασιλίς των Πόλεων σηµαδεύει την ψυχή και αναµοχλεύει τη µνήµη. « Το καύχηµα των ζώντων υπό την του ηλίου ανατολήν», όπως αναφέρει ο Φώτης Κόντογλου. Είναι η οµιλούσα ιστορία , η ενσάρκωση του ανθρώπινου πάθους σε κάθε µορφή του, µια θεότητα µε πολλές και ποικίλες όψεις, όλες σαγηνευτικές και αινιγµατικές, που σε καλούν να τις ξαναζήσεις. Εκεί που ο ψίθυρος του χρόνου συναντά την προσευχή δεν χρειάζονται λόγια – µόνο σιωπή. Για ό, τι υπήρξε. Κι ακόµα στέκει… Σηµάδια παρουσίας που αντέχουν στο χρόνο. Μας µάγεψε…
Η κινητικότητά µας εκεί µε αφορµή και στόχο το επιµορφωτικό πρόγραµµα µας γέµισε µοναδικές εµπειρίες εκπαιδευτικού και πολιτισµικού ενδιαφέροντος.
Γενικά, η συµµετοχή εκπαιδευτικών και µαθητών σε δράσεις Ευρωπαϊκών Προγραµµάτων ERASMUS συµβάλλει στην αλληλεπίδραση µε εκπαιδευτικούς και µαθητές άλλων χωρών, στην πνευµατική τους εξέλιξη και στην καλλιέργεια µιας πολιτισµικής ενσυναίσθησης, που είναι αξία απαραίτητη για τη διαµόρφωση συνειδητοποιηµένων πολιτών µέσα από την εκπαιδευτική διαδικασία.
