«Τιμή σ’ εκείνους όπου στην ζωή των
ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες»
Θερμοπύλες, Κων/voυ Καβάφη
(από τα ΠΟΙΗΜΑΤΑ 1897-1933, Ίκαρος 1984)
Τις προάλλες, την απογευματινή της 2ας Νοεμβρίου 2022 πραγματοποιήθηκε μια αξιέπαινη πράγματι εκδήλωση τιμής και μνήμης, στη γειτονιά των Παπαδιανών του χωριού Λάκκων Κυδωνιάς και στο Αρχαιολογικό γραφικό εκκλησάκι του Αγίου Μεγαλομάρτυρας Γεωργίου του Τροπαιοφόρου.
Το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου που τιμάται στη χάρη Του είχε την τιμητική του καθότι η εκκλησία μας εορτάζει την ημέρα εκείνη την ανακομιδή των ιερών λειψάνων του Αγίου Γεωργίου και το χωριό αυτό με έθιμο από τα παλιά πανηγύριζε και πανηγυρίζει την εορτή και την πανήγυρη αυτή του Αγίου με στρωμένα τραπέζια, τα παλαιότερα χρόνια στα σπίτια της εν λόγω γειτονιάς και σήμερα με ομαδικό στρωμένο πανηγυρικό τραπέζι, προσφορά των φιλόξενων κατοίκων της γειτονιάς του ιστορικού χωριού, αγγίζοντας μάλιστα κατά την παράδοση το καινούργιο κρασί της νέας σοδιάς που έρευσε άφθονο από τον ληνό (πατητήρι) του κάθε νοικοκυριού στο βαρέλι της οικογένειας.
Τούτη τη μέρα και γιορτή διάλεξαν το Δημοτικό Συμβούλιο Πλατανιά, το Κοινοτικό Συμβούλιο των Λάκκων, το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο Λάκκων και ο Σύλλογος της Ένωσης των Απανταχού Λακκιωτών προκειμένου να πραγματοποιήσουν και την ανακομιδή των λειψάνων ηρωικών ψυχών και απροσκύνητων ανθρώπων, που πλαισίωσαν τον οπλαρχηγό Γεώργιο Καντανολέοντα στην επανάστασή του (1526-1528) που έλαβε χώρα στην Δυτική Κρήτη, προκειμένου να επαναστατήσουν, να εξεγερθούν και να αγωνιστούν υπέρ πίστεως και πατρίδος κατά του φοβερότερου δυνάστη της Κρήτης του Ενετού κατακτητή 1204-1669 μ.Χ..
Τούτοι οι ηρωικοί επαναστάτες αφού έθεσαν σε ιστορική σύναξη στο καθολικό της Μονής Γουβερνέτου Ακρωτηρίου τον Άγιο Μεγαλομάρτυρα Γεώργιο προστάτη και βοηθό τους στον αγώνα της απελευθέρωσης τους, προκειμένου να εμπνέονται και να ενδυναμώνονται από την εικόνα της αγωνιστικής μορφής του Αγίου ο οποίος θριαμβευτικά σκοτώνει με το δόρυ του τα θηρία και τα τέρατα της εποχής του, ανέδειξαν και τον Γεώργιο Καντανολέοντα ή Λυσσογιώργη ως αρχηγό της επανάστασής τους.
Σε αυτό τον επαναστατικό τους αγώνα μεταξύ των άλλων και αρκετοί συναγωνιστές του Καντανολέοντα καταγόμενοι από τα χωριά της ρίζας Κυδωνιάς πλαισίωσαν τον λεοντόκαρδο Γεώργιο Καντανολέοντα. Από αυτούς τους αγωνιστές κάποιοι φονεύθηκαν, άλλοι εξορίστηκαν στην Κύπρο ενώ αρκετοί συνελήφθησαν και εκτελέστηκαν από τις Ενετικές αρχές. Με την λήξη της επανάστασης και την επιστροφή από την εξορία της Κύπρου των επιζώντων επαναστατών στο χωριό τους, στα Παπαδιανά Λάκκων Κυδωνιάς φροντίζουν να επεκτείνουν τον μικρό ναΐσκο του Αγίου Γεωργίου και να ενταφιάσουν εντός του χώρου του ιερού ναού μέσα σε εννιά πέτρινους τάφους 42 φονευθέντες κατά τα γεγονότα της επανάστασης του Καντανολέοντα, των οποίων οι τάφοι διασώζονται μέχρι της σήμερον εντός του ιερού ναού.
Οι παραπάνω φορείς διενήργησαν επίσης κείνη την εσπερίδα και τα αποκαλυπτήρια πέτρινης πλάκας όπου ανέγραψαν τα ονόματα επτά συλληφθέντων και εκτελεσθέντων επαναστατών της εξέγερσης του Καντανολέοντα εκ των οποίων έξι Λακκιώτες και ένας εκ του χωρίου Καράνου Κυδωνίας παιδί του ιερέως του χωριού παπά Παύλου Βεργή. Μεταξύ των Λακκιωτών φονευθέντων επαναστατών με έκπληξη οι παρευρισκόμενοι διαπιστώσαμε επί της πέτρινης πλάκας αναγεγραμμένο και το όνομα Λέων Θεοτοκόπουλος του Γεωργίου, του οποίου η οικογένεια ως ερμηνεύεται από τους σύγχρονους ιστορικούς ερευνητές, ανάμεσα στους οποίους και του συντοπίτη μας Κρητικολόγου Νικολάου Παναγιωτάκη, είναι η οικογένεια της καταγωγής του Δομίνικου Θεοτοκόπουλου (El Greco) μέλη της οποίας εξορίστηκαν κατά την επανάσταση του Καντανολέοντα στο Ηράκλειο από τα Χανιά.
Για την μεγάλη συμβολή της Εκκλησίας μας και των επαναστατών της εξέγερσης του Καντανολέοντα καλό θα είναι οι παραπάνω φορείς αλλά και ευρύτερα οι Αρχές της Περιφερειακής Ενότητας Χανίων, της Περιφέρειας Κρήτης και της Ιεράς Μητροπόλεως Κυδωνίας και Αποκωρόνου να φροντίσουν να αναδειχθεί έτι περισσότερο η εν λόγω εκδήλωση και εσπερίδα προκειμένου να τιμώνται καθώς αρμόζει τέτοιες ηρωικές επαναστατικές μορφές οι οποίοι θα αποτελούν στους δύσκολους καιρούς μας παράδειγμα προς μίμηση για τους σημερινούς αγώνες της εποχής μας υπέρ των ιερών και των οσίων μας.
παπά Αντώνης Σαπουνάκης
Εφημέριος Αγίων Κωνσταντίνου
και Ελένης Νέας Χώρας Χανίων
