Στο τελευταίο σηµείωµά µας είχαµε φτάσει µέχρι το ερώτηµα τι σηµαίνει η ένταξη της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την ΚΓΠ.
Ο λόγος είναι πολύ απλός: Οι πόροι που συγκεντρώνονται δεν επαρκούν για να εξυπηρετήσουν τις κοινές πολιτικές της ΕΕ. Και µάλιστα σήµερα, που τίθενται µεγάλα και κεφαλαιώδη ζητήµατα συγκέντρωσης πόρων από κράτη που παραπαίουν, όπως ο άξονας Παρίσι – Βερολίνο. Και όµως οι χώρες αυτές που συµµετέχουν στις εισφορές του ετήσιου προϋπολογισµού µε άνω του 60% ποσοστού, κινδυνεύουν να βρεθούν στα γρανάζια του ∆ΝΤ, γεγονός που πρέπει να απεύχονται όλοι οι Ευρωπαίοι πολίτες. ∆εν είναι εύκολο, αλλά δεν αποκλείει κανείς λογικός άνθρωπος, τίποτα. Και ποιος ευθύνεται για το όλως αρνητικό κλίµα; Με βεβαιότητα σηµειώνουµε ότι ο µόνος φταίχτης είναι οι λανθασµένες αποφάσεις πολιτικής και η αποδυνάµωση της διπλωµατίας στη γηραιά ήπειρο!
Η ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ δεν σηµαίνει αυτόµατα ότι είναι δυνατή και η υιοθέτηση του ευρώ στη χώρα αυτή. Πρόκειται για χωριστή διαδικασία που απαιτεί επίτευξη των «κριτηρίων σύγκλισης», που είναι οι προϋποθέσεις για να µπορεί να µπει ένα κράτος στην ΕΕ, και φυσικά απαιτείται µεταγενέστερη απόφαση από τα αρµόδια όργανα της ΕΕ. Επίσης οι κανόνες Σένγκεν κάνουν αναγκαία την κατάργηση των εσωτερικών ελέγχων, διαδικασία που αποφασίζεται αργότερα, µετά από αξιολόγηση και οµοφωνία στο Συµβούλιο.
Άρα, για να γίνει µέλος η Ουκρανία πρέπει να κλείσει τα διαπραγµατευτικά κεφάλαια· κατόπιν απαιτούνται συναίνεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και οµοφωνία/επικύρωση της Συνθήκης Προσχώρησης από όλα τα κράτη-µέλη και την Ουκρανία
Η ΕΕ δηλώνει ότι θα στηρίξει την Ουκρανία «στην πορεία προς την ένταξη»¹.
Οι διαπραγµατεύσεις για την ένταξη στοιχειώνουν στα τελευταία στάδια, στο ότι δεν έχει κλειδώσει η στήριξη της ασφάλειας της Ουκρανίας σε µια µελλοντική συµφωνία. Όπως είναι γνωστό η Ρωσία αντιδρά σε οποιαδήποτε παρουσία ΝΑΤΟ, ενώ οι Ευρωπαίοι πιέζουν για κατάπαυση πριν συνεχιστούν οι συνοµιλίες. Συνεπώς, η ειρήνη παραµένει αβέβαιη βραχυπρόθεσµα.
Βέβαια, για την ένταξη, νοµικά δεν αποκλείεται προσχώρηση µε «παγωµένη σύγκρουση» (προηγούµενο Κύπρου: το κεκτηµένο αναστέλλεται στις µη ελεγχόµενες περιοχές µε ειδικό Πρωτόκολλο). Πολιτικά όµως θα απαιτήσει ιδιαίτερες ασφαλιστικές δικλείδες (άρθρο 42(7) ΣΕΕ – ρήτρα αµοιβαίας βοήθειας) και προσεκτικό σχεδιασµό εκταµίευσης κονδυλίων ².
Σε αυτό το κλίµα καλείται να απαντήσει µια ανάλυση για το τι σηµαίνει για την ΚΓΠ (Κοινή Γεωργική Πολιτική) η ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ.
Το πρώτο σηµείο αφορά τον Προϋπολογισµό και τους κανόνες
Όπως θα θυµούνται οι αναγνώστες µας, η ΚΓΠ 2021-27 είχε προικοδοτηθεί µε 387 δισ. € εκ των οποίων η µεν ανάπτυξη θα ελάµβανε 96 περίπου δις € και οι εγγυήσεις 291 δισ. €³, στον τελευταίο σε ισχύ µακροχρόνιο προϋπολογισµό της Ένωσης 2021-2027.
Οι καλύτερες διαθέσιµες εκτιµήσεις για το κόστος ένταξης της Ουκρανίας στο συνολικό προϋπολογισµό της ΕΕ δείχνουν τακτικό διαχειρίσιµο αντίκτυπο περίπου 0,10–0,13% του ΑΕΠ της ΕΕ µε τους κανόνες που ισχύουν, άρα η ΚΓΠ θα χρειαστεί τεχνικές προσαρµογές περισσότερο παρά «εκ θεµελίων» αναδόµηση, σύµφωνα µε τη δεξαµενή σκέψης «Bruegel»⁴
Για να γίνει κατανοητό για τι χρήµατα µιλούµε, και µε δεδοµένο ότι το ΑΕΠ των 27 κρατών µελών ανέρχεται σε 17 τρις €⁵, όπως αναφέρουν τα έγγραφα της Κοµισιόν υπολογίζεται ότι στην επταετία η χώρα αυτή θα απορροφήσει 110-136 δις €, ποσά που συγκλίνουν µε το ποσοστό του ΑΕΠ στο οποίο αναφερθήκαµε.
Το δεύτερο σηµείο αφορά τη δοµή και την αγορά. Η Ουκρανία διαθέτει πάνω από 413 εκατ. στρέµµατα γεωργική γη (εκ των οποίων 327 εκατ. στρέµµατα είναι αρόσιµα, κυρίως µε σιτηρά, καλαµπόκι, ηλιέλαιο. Οι ζηµιές από τη ναρκοθέτηση και τα πλήγµατα στις υποδοµές παραµένουν βαριές, σύµφωνα µε το ευρωκοινοβούλιο και την παγκόσµια τράπεζα⁶.
Από το 2022 η ΕΕ άνοιξε την αγορά µε έκτακτα εµπορικά µέτρα και ενισχυµένες ρήτρες ασφαλείας για «ευαίσθητα» αγροτικά (ζάχαρη, αυγά, πουλερικά, βρώµη, µέλι, καλαµπόκι κ.ά.)—οι ρήτρες ενεργοποιήθηκαν ήδη για ορισµένα προϊόντα και τώρα ενσωµατώνονται σε αναθεωρηµένη εµπορική συµφωνία, µε προβλεπόµενους µηχανισµούς φρένου. Αυτό «τεστάρει» την αγορά της ΚΓΠ πριν την ένταξη⁷.
Στο επόµενο σηµείωµά µας θα ασχοληθούµε µε το τρίτο σηµείο σχετικά µε το πως θα χωρέσει η Ουκρανία στην ΚΓΠ; τις τεχνικές προσαρµογές που θα απαιτηθούν και τι θα γίνει µε τους γενετικά τροποποιηµένους οργανισµούς (ΓΤΟ), για τους οποίους υπάρχει και πρόβληµα και έχουν ήδη ληφθεί ορισµένα µέτρα.
Γίνεται κατανοητή η µεγέθυνση των παραγόντων που µπαίνουν σε µια ανάλυση τόσο σηµαντική για τη χώρα µας, και φυσικά καλό είναι να γνωρίζουν τόσο οι αγρότες του τόπου µας, όσο και οι καταναλωτές τι µας περιµένει. Και φυσικά οι κυβερνητικές δυνάµεις και η διοίκηση της γεωργίας θα πρέπει και το γνωρίζουν να είναι προσανατολισµένες προς τις κατευθύνσεις που επιβάλουν οι ερχόµενες εποχές.
¹ 12 Αυγούστου 2025 ∆ήλωση των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ουκρανία https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2025/08/12/statement-by-european-union-leaders-on-ukraine/?utm_source=chatgpt.com
² https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/HTML/?uri=CELEX%3A12003T%2FPRO%2F10&utm_source=chatgpt.com
³ https://agriculture.ec.europa.eu/common-agricultural-policy/cap-overview/cap-glance_en?utm_source=chatgpt.com
⁴ https://www.bruegel.org/analysis/what-enlargement-could-imply-european-unions-budget?utm_source=chatgpt.com
⁵ https://ec.europa.eu/eurostat/documents/15216629/20260915/KS-EI-24-001-EN-N.pdf?utm_source=chatgpt.com
⁶ https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2024/760432/EPRS_BRI%282024%29760432_EN.pdf?utm_source=chatgpt.com
⁷ https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2024/03/20/ukraine-council-and-parliament-reach-a-deal-to-renew-eu-s-autonomous-trade-measures/?utm_source=chatgpt.com
