Τέττιγες

Βρισκόµαστε στην εποχή που ερεθίζεται το αισθητήριο της ακοής µας στις µεν πόλεις απ’ τους δυνατούς θορύβους, τα µαρσαρίσµατα και το µουρµούρισµα των µηχανών, στη δε εξοχή απ’ το κελάηδηµα των πουλιών, πιο πολύ απ’ τον συνεχή τερετισµό των τζιτζικιών. Είναι ένας οξύς και ιδιότυπος ήχος στη φύση, που ανακαλεί παιδικές αναµνήσεις, όταν προσπαθούσαµε να πιάσουµε τζιτζίκια που µας τραβούσε το έντονο και εµµονικό τιτίβισµά τους στους κορµούς των δένδρων.
Ο τζίτζικας ή τζίτζιρος έχει πιάσει το νόηµα της µποέµικης ζωής. Είναι έντοµο, µήκους 3 περίπου χιλιοστών µε δυσανάλογη κεφαλή και 5 µάτια, δύο µεγάλα και τρία πολύ µικρά. Συναντάται στις θερµές εποχές και διαθέτει δύο διαφανή ζευγάρια φτερών. Τα αρσενικά έχουν ένα όργανο, ανάµεσα σε θώρακα και κοιλιά, που παράγει τριγµούς. Κρύβονται καµουφλαρισµένα στους κορµούς των δέντρων, τρέφονται απ’ τους χυµούς των φλοιών και εκεί τα θηλυκά γεννούν τ’ αβγά τους. Όταν εκκολαφθούν, κατεβαίνουν σαν σκώληκες στη γη σε τρύπες, όπου µετά από 4 έως 16 χρόνια, ανάλογα µε το είδος του τζίτζικα, µετατρέπονται σε νύµφες, βγαίνουν στην επιφάνεια και δεν ζουν περισσότερο από 2 έως 6 εβδοµάδες.
Υπολογίζεται ότι υπάρχουν περί τα 2.500 είδη τζιτζικιών. Είναι κουφά. Το αρσενικό κάνει τον µεγάλο θόρυβο για να ακούσει το θηλυκό και να ερωτοτροπήσει, αλλά και κείνο είναι κουφό. Ζουν για το παρόν και αδιαφορούν για ό,τι έρχεται. ∆εν προγραµµατίζουν, δεν αποθηκεύουν και είναι πρόκληση για τον φίλεργο µέρµηγκα. Είναι σύµβολο της ξεγνοιασιάς και του καλοκαιριού. Έχουµε την παροιµία, «αν δεν λαλήσει ο τζίτζικας δεν είναι καλοκαίρι» και στην πολλή ζέστη «σκάει ο τζίτζικας».
Κατά τον άσχηµο και καµπούρη Αίσωπο απ’ τη Φρυγία, που έζησε το 550 π.Χ. στη Σάµο και µετοίκησε στους ∆ελφούς, όπου δολοφονήθηκε, έχουµε τον µύθο για τον µέρµηγκα και τον τζίτζικα. Όταν τον χειµώνα τα µυρµήγκια στέγνωναν το βρεγµένο σιτάρι τους, ο τζίτζικας ζήτησε να του δώσουν να φάει και πήρε την απάντηση: «Γιατί το καλοκαίρι δεν µάζευες κι εσύ τροφή;» Τους είπε: «∆εν αναπαυόµουν, τραγουδούσα µελωδίες». (Ουκ εσχόλαζον αλλ’ ήδον µουσικής).
Γέλασαν τα µερµήγκια και του είπαν: «Αν το καλοκαίρι τραγουδάς, τον χειµώνα χόρευε» (ει θέρους ώρας ηύλεις χειµώνος ορχού).
Το τζιτζίκι είναι η κατάφαση για την καλοκαιρινή ραστώνη. Οι άνθρωποι δεν υπάρχουν για να εργάζονται συνέχεια. ∆ικαιούνται να ζουν ηµέρες απέραντης ηρεµίας και ας έχουν το τερέτισµα του τζίτζικα, αρκεί να ΄ναι µακριά από την πόλη.