«Η Ακίβδηλος, η Ελληνίς Κρήτη»**
«Η Γνήσια, η Ελληνίδα Κρήτη»
«Η Κρήτη έχει αληθινά κάτι το πανάρχαιο, το Aγιο, το πικραμένο και περήφανο, που έχουν οι χαροκαμένες Μάνες, που γέννησαν παλληκάρια»
Νίκος Καζαντζάκης
Την Κρήτη, την ανόθευτη και τη γνήσια, την Ελληνίδα Κρήτη, αυτήν στην οποίαν ο Ουρανός (ο Θεός) της χάρισε νου, πίστη και καρδιά, ο ιστορικός πρέπει να την αναζητήσει κάπου αλλού, παρά μέσα στην πόλη των Χανίων και του Ηρακλείου. Και αντί βιβλία και χειρόγραφα, ας πάρει το οδοιπορικό του μπαστούνι και ας περιοδεύσει χωρίς προκαταλήψεις στα βουνά και στους αγρούς. Ο καλός Θεός της ατίθασης Κρήτης, της Κρήτης του Λασθένη, εγκαταλείποντας τις πολιτείες που είναι καταγώγια ηθικής εξαχρείωσης, έφυγε απ’ εκεί και πέταξε χωρίς επιστροφή στην εξοχή, όπως ακριβώς ένας αποδιωγμένος αετός πετά ψηλά σε άπαρτο καταφύγιο.
Εκεί μιάσματα (άνθρωποι διεφθαρμένοι) που προκαλούν (ηθική) φθορά δε μολύνουν τον τονωτικό αέρα των βουνών τις μυρωδάτες αναθυμιάσεις των δασών, τις ζωοδότρες αύρες της θάλασσας. Το αρπαχτικό χέρι της μητρυιάς (της καταχτήτριας χώρας) αν και ως εκεί ακόμη φτασμένο, αν και παράνομα οικειοποιήθηκε πάρα πολύ τους καρπούς της χώρας, καθόλου όμως δεν μπόρεσε να υποτάξει το φιλελεύθερο πνεύμα των κατοίκων. Ο Φεουδαρχισμός (ο φεουδάρχης, ο κατακτητής) και η κάλπικη γραφειοκρατία αρπάξαν τους καρπούς της χώρας, μάταια όμως προσπάθησαν να μολύνουν τους κατοίκους με τη βλαβερή ανηθικότητά τους. Οι άνθρωποι εκεί παρέμειναν απαράλλακτοι και οι ίδιοι, όπως τέτοιοι ήταν και πριν από τριάντα αιώνες. Οι ντόπιοι άνθρωποι, ψηλοί στο ανάστημα, με φλογερή ιδιοσυγκρασία, αρρενωποί στο παράστημα και ολιγαρκείς, και στη χρήση των όπλων έμπειροι επίσης, όσον ήταν κι εκείνοι που έζησαν στους χρόνους του (Μέγα) Αλεξάνδρου, του Ευμένη, του Μάνλιου, οι ντόπιοι τονίζω, τύπος γνήσιος και καθαρός του γεννημένου στα παλαιά χρόνια Κρητικού, δεν υπέστησαν, ή κάπως ελαφρά και προσωρινά, τις απανωτές υποδουλώσεις του νησιού. Φιλοπατρίδες πάρα πολύ αποκάλεσαν (διαφορετικά από τους άλλους Έλληνες) Μητέρα τη χώρα που γεννήθηκαν, ακριβώς όπως τη γλυκιά πολυαγαπημένη Μάνα, την από κάθε άλλο πιο ποθητή. Κι αυτή η Μητέρα -γη, ανταποδίδοντας ίση στοργή έδωσε άφθονα στα παιδιά της, ως φρούρια της ανεξαρτησίας των, άσυλα (ασφαλή μέρη) και καταφύγια, τέτοια που ίσως καμμιά άλλη χώρα δεν παρέχει. Σε απρόσβατα και άκρα μέρη των κορυφών των βουνών, κάτω από την σκέπη υψηλών και απόκρημνων βράχων, μέσα σε δυσκολόπαρτα φαράγγια και στενά περάσματα, μέσα σε δάση που δεν έχουν έξοδο, σε υπόγεια μέρη σπηλαίων, που μπορούν να φιλοξενήσουν μέσα από υπόγειες και λαβυρινθώδεις καθόδους τον πληθυσμό ολόκληρης πόλης. Οι κάτοικοι της υπαίθρου κατόρθωσαν σε πείσμα της μοίρας, να διατηρήσουν εξ’ αμνημονεύτων χρόνων ένα είδος διατροφής, που επλησίασε, τρόπος του λέγειν, τις πόρτες της αυτάρκειας. Τα άντρα (σπήλαια) της Κρήτης! Αν καθένα τους εμπορούσε να μιλήσει, πόσες πολλές γυναικόπαιδων σπαρακτικές κραυγές θα είχε βγάλει από τα έγκατα του (μέσα του!).
Ποια των ολοκαυτωμάτων και βαρβαρικών όλεθρων, και τραγικών γεγονότων επική πραγματικότητα δεν θα αποκάλυπτε στον περιηγητή. Μέσα σ’ εκείνα τ’ άντρα κατέφευγε με όλη την οικογένεια και το βιός του ο Οπλαρχηγός που απέτυχε. Σε αυτών (των σπηλαίων) την απαραβίαστη κάλυψη και προστασία οφείλει τη γλωσσική του προέλευση και ρίζα ή λέξη Κρησφύγετο.
Σε κάθε μέρος της άλλης Χριστιανοσύνης η ειρήνη είναι κανόνας. Για χάρη της φθονερής Μοίρας, στα όρη της Κρήτης η ειρήνη από παλαιούς χρόνους αποτέλεσε εξαίρεση. Όμως οι αδιάκοποι αγώνες, η σκληραγωγία, οι πνοές των ανέμων στα όρη και το κρύο του χειμώνα έκαμαν γερούς σαν σίδερο τους συνδέσμους των μερών του σώματος των χωρικών. Και η υβριστική ονομασία Είλωτας (παρίας = απρόβλητος της κοινωνίας, άτομο χωρίς δικαιώματα), την οποίαν ο πραγματικός Είλωτας της πόλης χαιρότανε να αποδίδει σ’ αυτόν (το χωρικό) εφύτεψε στα βάθη της καρδιάς του τόση μεγάλη απέχθεια (εχθρότητα και αηδία) όσην ίσως ουδέποτε ένιωσαν μέσα τους οι κάτω από το πρόσχημα της δημοκρατίας κατατυραννούμενοι πολίτες της Ιταλίας.
Σύντομες, μικρές και παροδικές ανάπαυλες μεσολάβησαν. Ο κατακτητής μόλις βρήκε καιρό να βάλει το ξίφος πάλι στη θήκη του, να δροσίσει στα πόδια της ξύλινης κρεμάλας τα διψασμένα χείλη του. Κι αντί για αλυσίδες, με τις οποίες διαρκώς προσπαθούσε ν’ αλυσοδέσει την Επαρχία, άλλη αλυσίδα στάσεων και επαναστάσεων αντιεπολιόρκησε επίμονα τα φρούρια (κάστρα) του.
Μα ακόμη και πριν από τη φραγκοκρατία αλλ’ ακόμη και πριν από 2000 χρόνια και πάνω η ιστορία της Κρήτης εξελίσσεται όπως κάποια δραματική παράσταση, στη διάρκεια της οποίας το παραβάν ουδέποτε διαχώρισε τη μία από την άλλη πράξη, κατά την οποίαν η αδιάκοπη συνέχεια των περιπετειών και η σύγκρουση των κινδύνων, και η πλοκή (εξέλιξη) των καταστροφών στερεύει τις πηγές των δακρύων σου, εξασθενεί την ευαισθησία σου, σου κόβει την αναπνοή. Οι δυσχέρειες (οι πόνοι), η μεγάλη κούραση, η πάλη τόσων αιώνων (με τους επιδρομείς) δεν έχουν ανακωχή (πάψιμο) ούτε μιας μέρας.
Ας διαδέχεται η μία την άλλη βαρβαρική δυναστεία! Ας νικούνται οι κατακτητές από μεταγενέστερους καταχτητές! Η τραγωδία της Κρήτης δεν υποβάλλεται (δεν μπαίνει) στους νόμους του χρόνου. Ανασκαφές κάνεις για τα θέατρα του Βάκχου και του Ηρώδη; Το θέατρο της Κρήτης, αμφιθέατρον γεμάτο ψυχές που σπαρταρά από πόνους, δεν έχει ανάγκη ανασκαφής. Κάθε βουνό, κάθε οροπέδιο, κάθε χαράδρα διηγούνται ένα ή περισσότερα δράματα σπαραξικάρδια, που προσδοκούν τη γραφίδα (την πένα) του ιστορικού και τη θεατρική απόδοση του δραματουργού (του δραματικού ποιητή). Ναι, συντομότατες στιγμές άνεσης χάρηκε ο τύραννος στην κλίνη του. Και μ’ όμοιον τρόπο που σεισμός συνταράζει κάθε περιοδικά διαστήματα την γη, η οποία στα έγκατά της εμπεριέχει τη πύρινη λάβα, έτσι και οι άνθρωποι της υπαίθρου του αντρειωμένου νησιού, σαν να τους έπιανε κατά διαστήματα πυρετός, (φλόγα επανάστασης), ξεσηκώθηκαν με αδιάκοπη έξαψη και ορμή, αφήνοντας κατάπληκτη και άφωνη τη φρουρά που κάθε φορά πάνοπλη φρούρησε την πλάκα του τάφου των.
«Τση Κρήτης τ’ άγια χώματα, όπου κί ‘ανε ντα σκάψεις,
Αίμα θα βρεις παλληκαριών κόκκαλα να ξεθάψεις».
ΑΡΜΑΤΩΜΕΝΗ Η ΚΡΗΤΗ Ή ΞΑΡΜΑΤΩΤΗ ΠΡΕΠΕΙ;
«Χίτλερ να μην το καυχηθείς πως πάτησες την Κρήτη,
ξαρμάτωτη την ηύρηκες κι έλειπαν τα παιδιά της,
στα ξένα επολεμούσανε, πάνω στην Αλβανία,
μα πάλι επολεμήσανε…»
Το πασίγνωστο και κοσμαγάπητο νέο ριζίτικο.
-Ξαρμάτωτη ήθελε την Κρήτη ο δικτάτορας Μεταξάς έχοντας τους δικούς του ανούσιους λόγους. Όμως ξαρμάτωτη τη θέλουν και κάποιοι σημερινοί «πάνσοφοι» Νομοθέτες, γιατί λέει η εξάλειψη της οπλοκατοχής θα εξαλείψει τα φονικά στην Κρήτη. Ω της παραφροσύνης της των Κρητικοκτόνων! Μα πόσα φονικά με όπλα στην Κρήτη γίνονται με τα όπλα; Τρία – τέσσερα; (3-4). Κι απ’ αυτά τα μισά οφείλονται σε τροχαία δυστυχήματα. Σχεδόν ένα χωριό κάθε χρόνο αδικοσκοτώνεται στην άσφαλτο από αυτοκίνητα! Τα αυτοκίνητα λοιπόν φταίνε; Αν ναι, ας τα καταργήσουμε. Αν όμως όχι, καλώς κυκλοφορούν. Έτσι και τα όπλα από μόνα τους δεν σκοτώνουν. Σκοτώνει η αμορφωσιά, τα ψυχολογικά συμπλέγματα της δήθεν υπεροχής, του καπετάνιου, του αβυσσαλέου μίσους και της απέραντης κακίας κάποιων, που παριστάνουν τον καπετάνιο, (τον άντρα τον πολλά βαρύ»; Τον πολυαρματωμένο… Αλλ’ όμως ας έχουμε υπόψη μας πως «Όσες χτυπούν τα πέταλα (του αργαλειού) ανυφαντούδες είναι, κι όσοι βαστούνε τ’ άρματα θαρρείς πως άντρες είναι;
Έτσι οι μαυροφορεμένοι μαυροπουκαμισάδες δολοφονούν και ντροπιάζουν την Κρήτη.
(Τα μαύρα τα πουκάμισα τα βάζουν οι ωραίοι.
Όμως τα μαγαρίζουνε κάμποσοι νοματαίοι)
Αυτούς πρέπει να εξαλείψει η σωστή ανατροφή, η καλή παιδεία, η αληθινή μόρφωση. Κι ας αφήσουν ήσυχα τα όπλα μας τα ιερά.
Η Κρήτη υπέστη αιώνων κατακτήσεις και υποταγές, αλλά με τα όπλα πάλεψε και νίκησε τους κατακτητές της, στις δεκάδες επαναστάσεις που έκαμε.
Με τα όπλα τους οι Κουζουλοί Κρητικοί αβαντάρουν την Κρήτη σε κάθε δύσκολη περίσταση, και όχι οι καλαμαράδες.
Ας αφήσουν λοιπόν ήσυχη την αρματωμένη Κρήτη
Κρήτη θα πει πολιτισμός, ψυχή γεμάτη λαύρα
και μία ντυμένη λεβεντιά πάντα με ρούχα μαύρα.
Έρρωσθε.
**(Από το ιστόρημα “ΚΡΗΤΙΚΟΙ ΓΑΜΟΙ” του Σπυρ. ΖΑΜΠΕΛΙΟΥ)
(Μεταγλώττιση από την αρχαΐζουσα στην καθομιλουμένη, του γράφοντος)
