Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024

Στου φάρου τ’ αγνάντεμα

ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΑΚΑΚΗΣ*

«Κύμα στο φως,
ξαναγεννάει τα μάτια
όπου η ζωή αρμενίζει προς τ’ αγνάντεμα…»

Οδυσσέας Ελύτης

Οταν κάθεσαι απέναντι από τον φάρο στο χανιώτικο λιμάνι και ατενίζεις τα κύματα να ξεσπάνε κατά πάνω του με ορμή, διαπιστώνεις κάπου – κάπου ότι ο λογισμός σου  μπορεί και να μην σου ανήκει.
Συνειδητοποιείς πόσο εύκολα μπορείς να χαθείς στον χωρόχρονο, παρακολουθώντας απλά και μόνο τους παφλασμούς των κυμάτων.
Το χάζεμα του φάρου με τα κύματα, φαίνεται ότι προκαλεί μια έκρηξη ανεξάντλητων παραστάσεων στη φαντασία, που μόνο εδώ μπορούν  να γεννηθούν και να θρυμματίσουν τις εικόνες της καθημερινής σου ζωής, χωρίς εσύ να κάνεις τίποτα παραπάνω, από το να παίζεις με την ομιχλώδη απροσδιοριστία του ορίζοντα.
Αγναντεύεις, χωρίς να επικεντρώνεις κάπου συγκεκριμένα και ταυτόχρονα αισθάνεσαι ότι μια παράξενη εσωτερική δύναμη που λες κι ενεργοποιείται απ’ τα κύματα, σε μεταφέρει σε τόπους μακρινούς και παράξενους.
Ακολουθώντας το ατέλειωτο παιχνίδι τους, κάνεις ταξίδια που ποτέ σου δεν σκέφτηκες.
Πότε ανυψώνεσαι στα παράλληλα σύμπαντα της μοντέρνας Φυσικής και πότε καταδύεσαι «μέσα στις θαλασσινές σπηλιές» του ποιητή Γιώργου Σεφέρη.
Χωρίς τις δεσμεύσεις της επιστημονικής γνώσης, κινείσαι ελεύθερα στον χώρο και στον χρόνο.
Αυτή την αίσθηση της ελευθερίας την προσφέρει το υγρό σκηνικό που εκτείνεται μπροστά σου από το χανιώτικο λιμάνι μέχρι τα πελάγη τ’ απέραντα.
Ίδιο στους αιώνες των αιώνων όσο κι αν ο χρόνος καυχιέται πως αλλάζει το καθετί.
Πάνω στα κύματα αυτά ταξίδεψαν οι Μινωίτες για να φτάσουν στα πέρατα του κόσμου τους.
Πάνω τους ο Οδυσσέας «βγήκε στον πηγαιμό για την Ιθάκη» για να συναντηθεί με σειρήνες, με Λαιστρυγόνες και Κύκλωπες, αλλά και με νεράιδες πεντάμορφες στο πιο συναρπαστικό ταξίδι που συνέλαβε ποτέ η ανθρώπινη νόηση.
Μαζί τους ταξίδεψαν κουρσάροι, κατακτητές, αλλά και τα καράβια που κουβάλησαν στο νησί «μπαρούθια και μολύβια» για ν’ αρματωθούν οι Χαΐνηδες της λευτεριάς.
Μεταφέρουν τη φτώχεια και τα όνειρα των χιλιάδων προσφύγων που θαλασσοπνίγονται στις μέρες μας για να βρουν ένα φωτεινό μέρος πάνω στον πλανήτη να εναποθέσουν τις ελπίδες και τα όνειρά τους.
Στις παρυφές των  κυμάτων θα διαβάσεις  τους καημούς των ναυτικών που θαλασσοδέρνονται σε παγωμένους ωκεανούς και σε τροπικά  κλίματα για ένα μεροκάματο του τρόμου  με «δύσκολες βάρδιες κακό ύπνο και μαλάρια», κατά πως λέει ο ποιητής τους ο Νίκος Καββαδίας.
Θα δεις να αναδύονται στις κορφές τους  από τα σκοτεινά βάθη, σκάφη μυθικά, χιλιοτραγουδισμένα, όπως του δικού μας «του Τζέκα τ’ αρμενάκι», που ως γνωστό «δεν ξαναγυρίζει πια στης Γραμβούσας τα νερά».
Γιατί η θάλασσα είναι μεν πηγή έμπνευσης και γαλήνης, αλλά συνάμα είναι τόπος μόχθου και καταστροφής.
Συχνά γίνεται ο υγρός τάφος ανθρώπων που χάνονται  με τρόμο, χωρίς καν να προλάβει να τους αγγίξει το χέρι κάποιου δικού τους.
Όπως λέει κι ο Βιτσέντζος Κορνάρος:
«Παιγνίδι μας-ε φαίνεται, ’τό δούμε φουσκωμένη
από μακρά τη θάλασσα, κι άγρια, και θυμωμένη…
Mα κείνος που στα βάθη της είναι και κιντυνεύγει,
και να γλυτώσει απ’ τη σκληρά, ξετρέχει και γυρεύγει,
αυτός κατέχει να σου πει κι απόκριση να δώσει,
είντα ’ναι ο φόβος του γιαλού, αν είναι και γλιτώσει…» (από τον Ερωτόκριτο).
Δεν αποκλείεται  η γοητεία της θάλασσας να  οφείλεται στο γεγονός ότι συνδεόμαστε μαζί της από τη χαραυγή της ζωής.
Ίσως όμως και στο ότι οι κυματισμοί της μας προκαλούν μια διαφορετική αίσθηση του χρόνου.
Τα κύματα διαφέρουν το ένα με το άλλο, αλλά το βλέμμα μας επικεντρώνει στην ομοιότητά τους.
Αντιλαμβανόμαστε τον χρόνο από την αλλαγή.
Αν όλα γύρω μας ήταν στάσιμα, ίδια κι αμετάβλητα, δεν θα υπήρχε η έννοια του χρόνου.
Με την ενατένιση  των κυμάτων, ο χρόνος μοιάζει ν’ ακολουθεί μια διαφορετική ροή, σαν να σταματά ή να διαστέλλεται, αφού αν και περνά η ώρα τα κύματα δεν αλλάζουν.
Σκέψεις μη ορθολογικές θα μου πείτε. Ναι αλλά θα μπορούσαν μήπως να κριθούν ως ορθά και λογικά, όλα όσα συναντάμε στη ζωή μας καθημερινά, όλα όσα συμβαίνουν στον κόσμο και στη χώρα μας ειδικά, τα τελευταία χρόνια;
Ακόμη, λοιπόν, κι αν αυτό το παράξενο ταξίδι της φαντασίας πάνω στα κύματα, γεννά και κάποιες σκέψεις μη ορθολογικές, αξίζει τον κόπο.
Ο χανιώτικος φάρος, σαν καπετάνιος αγέρωχος είναι εκεί και μας περιμένει.

*καθηγητής φυσικός


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

2 Comments

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Εντός εκτός και επί τα αυτά

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα