Στη δίνη τουλάχιστον δυο ακήρυκτων πολέµων µεγάλου βεληνεκούς καταρτίσθηκε το Σχέδιο του Πολυετούς ∆ηµοσιονοµικού Πλαισίου (Π∆Π) για την περίοδο 2028-2034. Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να προστεθεί και η ταραχώδης σκιά ενός επίσης µεγάλου πολέµου, και ενός υβριδικού πολέµου µε ανεξέλεγκτες επιπτώσεις παράνοµης µετανάστευσης, κυρίως προς την Κρήτη. Αυτή η θεµατολογία θα µας απασχολήσει στα επόµενα σηµειώµατά µας1. Το διακύβευµα µε βάση την έναρξη διαπραγµατεύσεων υπερβαίνει για την ώρα τα 2 τρις ευρώ και υποθέτω ότι οι µάχες που θα παρακολουθήσουµε όσοι ενδιαφερόµαστε να δούµε που θα καταλήξουν οι διαπραγµατεύσεις αυτές θα είναι µνηµειώδεις, τόσο ως προς την εξέλιξη, όσο και ως προς την κατάληξή τους. Υπενθυµίζουµε ότι την τελευταία στιγµή στον υπέρ-δίχρονο διαπραγµατευτικό αγώνα για την περίοδο 2021-2027 η τότε καγκελάριος Μέρκελ έδωσε το οκευ για περίπου 750 δις € κονδύλια προκειµένου να πέσουν οι υπογραφές!
Στο σηµερινό µας σηµείωµα θα αναφερθούµε στις βασικές προβλέψεις και αλλαγές στο Π∆Π (2028–2034)
Το πρώτο σηµείο είναι η σηµαντική αύξηση συνολικού προϋπολογισµού (~€2 τρισ.). Μια αύξηση όµως που περικλείει και την προσθήκη πόρων για άµυνα, τεχνολογία, µετανάστευση και αποπληρωµή χρέους (€58 δισ. ετησίως µέσω νέων ιδίων πόρων όπως τα δικαιώµατα ρύπων και οι φόροι για τα τσιγάρα!). Πρόκειται για ένα πραγµατικό «πάγωµα» των δαπανών, και έτσι, παρά την ονοµαστική αύξηση, πολλοί αναλυτές επισηµαίνουν ότι οι εθνικές εισφορές παραµένουν αµετάβλητες, εποµένως πρόκειται ουσιαστικά για «παραγωγική ακινησία» σε πραγµατικούς όρους.
Αυτό ίσως να είναι και ένα από τα πλέον καταστροφικά σηµεία που δείχνουν ότι οι κεντρικοί παίκτες προτιµούν να κρατήσουν για τις εθνικές διεργασίες τους µεγάλο κοµµάτι της πίτας
Ακολούθως η νέα πρόταση επιχειρεί µια Αναδιάρθρωση κεφαλαίων µε έµφαση στην ευελιξία, που αναµένεται να εξειδικευθεί στη συγχώνευση επιµέρους κονδυλίων – συνοχής, γεωργίας και ανταγωνισµού – σε τρία κυρίαρχα ταµεία (περιοχές, ανταγωνιστικότητα, εξωτερική δράση), µε στόχο µεγαλύτερη ευελιξία και εθνικό έλεγχο. Τα γνωστά διαρθρωτικά ταµεία οδεύουν προς τη δύση τους και µεταξύ αυτών διαβλέπουµε ότι η πολιτική του κοινωνικού ταµείου υφίσταται µείωση και διαφοροποίηση των σχετικών δαπανών για να εξυπηρετηθούν νέοι δίαυλοι που φαίνεται να γιγαντώνονται χωρίς θόρυβο, όπως είναι η παράνοµη µετανάστευση.
Για την ΚΓΠ δυστυχώς επαληθεύονται οι διαρκείς προβλέψεις µας για µείωση των συνολικών κονδυλίων τόσο στις δεσµεύσεις, όσο και κυρίως στις πληρωµές, παρά την αναφορά στην παρουσίαση του νέου σχεδίου του Π∆Π 2028-2034 που θεωρεί ότι διατηρούνται οι άµεσες γεωργικές επιδοτήσεις. Έτσι, διατηρώ το δικαίωµα να θεωρώ ότι η ΚΓΠ παραµένει εντός «αποστραγγισµένου» προϋπολογισµού για να προστατευτεί µέρος των εισοδηµατικών αναγκών των αγροτών, ενώ ταυτόχρονα θα ενταθούν στο άµεσο µέλλον και οι αντιδράσεις από περιβαλλοντικές οµάδες, οι οποίες ανησυχούν για «αποδυνάµωση της πράσινης Ευρώπης».
Το νέο στοιχείο είναι η υπέρµετρη εστίαση σε άµυνα, κυβερνοασφάλεια και µετανάστευση, µε πενταπλασιασµό των πόρων για άµυνα, τριπλασιασµό για τη διαχείριση συνόρων και διάσωση και ανοικοδόµηση Ουκρανίας (€100 δισ.).
Τα ανωτέρω κάνουν αναγκαία την ανανέωση των ίδιων πόρων και νέου δανεισµού, είτε νε «νέους» ίδιους πόρους, αλλά και προοπτικές στη περίπτωση « χρηµατοδότησης µελλοντικών προκλήσεων».
Οι πρώτες αντιδράσεις που καταγράφηκαν αφορούν τη Σουηδία και την Ολλανδία που θεωρούν ως «υπερβολικό προϋπολογισµό» και θα προτιµούσαν έναν «έξυπνο» αντί για αύξηση δαπανών.
Στην Ουγγαρία η πρόταση χαρακτηρίζει το σχέδιο «υπερευνοϊκό για Ουκρανία» και ζητά αναθεώρηση.
Οι ευρωβουλευτές θεωρούν ότι το σχέδιο αυτό υστερεί σε γεωργία, κλίµα και ανταγωνιστικότητα.
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις θεωρούν ότι είναι αδύναµος ως προς τη βιοποικιλότητα κι ενίσχυση του κλίµατος.
Αξίζει να σηµειωθεί ότι οι Financial Times επιµένουν στο ότι η αναδιοργάνωση του προϋπολογισµού επιφέρει τη µετατόπιση δισεκατοµµυρίων προς ανατολική ΕΕ (Ελλάδα, Πολωνία, Βαλτικές).
Λογικό είναι και το έχουµε ήδη επισηµάνει πριν από αρκετούς µήνες, ότι οι τοπικές αρχές (περιφέρειες και δήµοι) ανησυχούν για υπερβολική κεντρική λήψη αποφάσεων σε εθνικό επίπεδο, πράγµα που µειώνει την ικανότητα απόληψης πόρων και θα επιτρέψει στην κεντρική ευρωπαϊκή εξουσία να προχωρεί σε αναδιανοµή των πόρων ανάλογα µε το τι θέλει και όχι ανάλογα µε το τι προβλέπουν οι κοινοτικοί κανονισµοί. Υπενθυµίζω ότι µια τάση που φαίνεται να παίρνει σάρκα και οστά της προέδρου της Κοµισιόν είναι να καταργήσει ουσιαστικά τα περισσότερα από τα προγράµµατα που ίσχυσαν κατά το παρελθόν, ώστε να έχει η Κοµισιόν την ευχέρεια κατανοµής των πόρων, επιτρέποντας στις εθνικές αρχές να διαπραγµατευθούν ετήσια προγράµµατα. Μάλιστα, πολλές εθνικές κυβερνήσεις αλληθωρίζουν προς την προοπτική αυτή που θα τους επιτρέψει να περιτυλίγουν τις εθνικές δαπάνες του ετήσιου εθνικού προϋπολογισµού µε δαπάνες της ΕΕ.
Αυτές οι πρόχειρες και πρώτες σηµειώσεις µας, εντείνονται αν θεωρήσει κανείς ότι το πλαίσιο και ο καµβάς πάνω στον οποίο θα πλεχτούν τα επόµενα πουλόβερ εξαρτάται από
1. Τη ρωσοουκρανική σύρραξη και την αδυναµία των >Ευρωπαίων να εξασφαλίσουν ικανές ποσότητες σπάνιων γαιών, απαραίτητων για τη βιοµηχανία τους.
2. Τον υβριδικό πόλεµο που άρχισε ο Αµερικάνος πρόεδρος Τραµπ µε την ασυναρτησία του για επιβ0λή – αναστολή – και εκ νέου επιβολή ποσοστιαίων δασµών, που σίγουρα θα πληρώσουν χώρες κυρίως δευτερεύουσας αντοχής, όπως η χώρα µας, απροστάτευτοι από τη µανία του ταµειακού συστήµατος κλοπής πόρων και µεριδίων της αγοράς.
3. Την εντεινόµενη αναταραχή και εξαφάνιση των παλαιστινίων και εκ νέου πολεµικής σύγκρουσης στη >Συρία, που σηµαίνουν αδυναµία λύσης στο µεσανατολικό,
4. Το νέο υβριδικό πόλεµο των παράνοµων µεταναστών µέσω θαλάσσιων συνόρων που είναι πρακτικά αδύνατον να φυλαχτούν δηµιουργώντας σοβαρά προβλήµατα στις χώρες πρώτης υποδοχής.
Σε αυτόν τον καµβά δύσκολα βρίσκονται λύσεις. Οι λύσεις µόνο από τους λαούς πρόκειται να έλθουν µε την απαιτούµενη «εισφορά» που δυστυχώς θα µετριέται µε ζωές.
1 https://commission.europa.eu/strategy-and-policy/eu-budget/long-term-eu-budget/eu-budget-2028-2034_en
