Ανακοίνωσε πρόσφατα η κυβέρνηση τη δηµιουργία έξι εργοστασίων καύσης σκουπιδιών σε διάφορες περιφέρειες της χώρας, ανάµεσά τους και στην Κρήτη, στο Ηράκλειο.
Η καύση των σκουπιδιών δεν είναι λύση του προβλήµατος, είναι ένα επιπλέον πρόβληµα, καθώς παράγονται καρκινογόνες διοξίνες που θα τις αναπνέουν στη γύρω περιοχή και τοξική τέφρα που θα χρειάζεται ειδική προσεκτική διαχείριση. Στην Κρήτη όµως, η Περιφέρεια, µετά από πολύχρονη εκστρατεία του οικολογικού κινήµατος, έχει επιλέξει έναν διαφορετικό δρόµο, αυτόν την µείωσης, επαναχρησιµοποίησης και ανακύκλωσης.
Η κυβέρνηση παρουσιάζει την καύση των σκουπιδιών ως µια «µαγική» λύση για το πρόβληµα. Όµως δεν είναι ούτε µαγική ούτε λύση για το πρόβληµα. ∆εν είναι µαγική, διότι δεν εξαφανίζει τα σκουπίδια, µετατρέπονται σε αέρια, κάποια εκ των οποίων είναι οι καρκινογόνες διοξίνες και σε τοξική τέφρα, η οποία χρειάζεται ειδική προσεκτική διαχείριση. Ήδη από τη δεκαετία του 1980 µεγαλουπόλεις των ΗΠΑ εξήγαγαν την τοξική τέφρα των σκουπιδιών τους αρχικά στις φτωχές περιοχές της χώρας τους πχ ινδιάνικες περιοχές, κι αργότερα στην Αφρική. Οπότε δε µιλάµε για λύση του προβλήµατος, αλλά για την προσθήκη επιπλέον προβληµάτων στην ήδη προβληµατική διαχείριση των σκουπιδιών.
Προπαγανδίζει βέβαια η κυβέρνηση ότι θα αντιµετωπίζεται το πρόβληµα των αέριων ρύπων και διοξινών µε κατάλληλα φίλτρα και µέτρα. Πότε όµως στην Ελλάδα τηρούνται οι κανονισµοί ασφαλείας και ποιοι, ανύπαρκτοι ή υποστελεχωµένοι, κρατικοί ελεγκτικοί µηχανισµοί θα προσέχουν εάν τηρούνται οι κανονισµοί ασφαλείας; Εάν δε µάλιστα µιλάµε για ιδιωτικό εργοστάσιο καύσης σκουπιδιών, εκεί θα µπαίνουν στη µέση και οι γνωστές διαπλοκές ως εµπόδιο στους ελέγχους και στην τήρηση µέτρων ασφαλείας. Η επιλογή µάλιστα εισαγωγής ιδιωτών επιχειρηµατιών στη διαχείριση των σκουπιδιών µε το εργοστάσιο καύσης θα έχει πολλαπλά οφέλη για τους ίδιους, διότι θα πληρώνονται µε δηµόσια κονδύλια α) για τη δηµιουργία του εργοστασίου, β) για τη λειτουργία του εργοστασίου, γ) για τυχόν επισκευές και ανακαινίσεις, δ) για ενέργεια που θα παράγουν και θα πουλάνε. Τετραπλή πληρωµή για τους επιχειρηµατίες, πολλαπλάσιο κόστος για το δηµόσιο και τους πολίτες που φυσικά θα συνεχίσουν να πληρώνουν ολοένα αυξανόµενα τέλη.
Απέναντι σε όλα αυτά, υπάρχει λύση: Μια διαρκής εκστρατεία µείωσης, επαναχρησιµοποίησης και κοµποστοποίησης των σκουπιδιών. 40-50% των σκουπιδιών είναι οργανικά υπολείµµατα, δηλαδή τρόφιµα και κλαδέµατα από κήπους. Αυτό µπορεί και πρέπει να γίνεται εδαφοβελτιωτικό, κοµπόστ, όπως ήδη γίνεται στα Χανιά στο εργοστάσιο διαλογής και κοµποστοποίησης της ∆ιαδηµοτικής Επιχείρησης ∆ιαχείρισης Απορριµµάτων (∆Ε∆ΙΣΑ) των Χανίων. Το κοµπόστ αυτό διατίθεται ήδη και στο εµπόριο και χρησιµοποιείται σε κήπους. Χαρτί, µέταλλα και γυαλί στα Χανιά διαχωρίζονται και στέλνονται σε εργοστάσια για ανακύκλωση. Τα δε τελευταία χρόνια προωθείται η ανακύκλωση στην πηγή µε µικρά ηλεκτρικά φορτηγάκια στην Παλιά Πόλη, τα οποία περνάνε ανά µερικές ώρες και συλλέγουν υλικό για ανακύκλωση.
Τα Χανιά έφτασαν σε αυτή τη λύση µέσα από την οδυνηρή περιπέτεια του Κουρουπητού, πρόστιµα της ΕΕ και πολύχρονη εκστρατεία του οικολογικού κινήµατος. Εννοείται ότι υπάρχουν ακόµη αρκετά που πρέπει να γίνουν. Η Ελλάδα έχει την 5η χειρότερη επίδοση στην ανακύκλωση στην Ευρωπαϊκή Ένωση (κάτω από 16%).
Η µόνη πραγµατική λύση στο πρόβληµα των σκουπιδιών είναι η µείωσή τους, η επαναχρησιµοποίηση όσο το δυνατόν περισσότερων, η κοµποστοποίηση των οργανικών υπολειµµάτων (τροφίµων και κλαδεµάτων) και η ανακύκλωση. Για να γίνουν όµως αυτά χρειάζεται διαρκής ενηµέρωση κι ευαισθητοποίηση των πολιτών µέσα από προγράµµατα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στα σχολεία µε τη βοήθεια και των Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης.
*Ο Φώτης Ποντικάκης είναι Μέλος των Πράσινων – Οικολογία
Διαχείριση χρειάζεται, όχι λύσεις. Το πρόβλημα δεν λύνετε με τον ίδιο τρόπο που δημιουργήθηκε.
Άγνωστη λέξει διαχείριση, λύση προσωρινή αντιμετωπίσιμη