ΙΠΠΟΚΟΡΩΝΙΟΝ – ΑΡPICORNUM
ΑΝ∆ΡΕΣ ΜΕ ΚΥΡΟΣ
Στον Αποκόρωνα από το 272 π.Χ. όπου οι Απτεραίοι βοήθησαν την κινδυνεύουσα Σπάρτη µε τον θρυλικό Όρυσσο, από την εποχή των 27 επαναστάσεων εναντίον των Ενετών στην Κρήτη και του ξακουστού Ιωάννη Μαχαιριώτη και του φανατικού εχθρού των, Κωνσταντίνου Σµυρίλιου (1341), ο οποίος γύρισε πρινή (ανάποδα) στο πάτωµα τα εικονίσµατα της οικίας του, και ορκίστηκε να µην τα ξαναβάλει στον τοίχο, εάν δεν σφάξει πρώτα ιδιοχείρως τριάντα Ενετούς.
Από τότε µέχρι σήµερα, ο Αποκόρωνας ανέδειξε άνδρες παλληκάρια, ήρωες και ανθρώπους µε προσωπικότητα και κύρος, όπως:
ο Σήφακας,
ο Ντουνόπαπας
ο Κριτοβουλίδης,
ο Γογονής,
ο Μ. Μυλωνογιάννης,
ο Ι. Λεκανίδης
ο Λ. Μαλεκάκης
ο ∆. Μιχελογιάννης,
ο Γιάννης Παΐζης,
ο γέρο – Κουρονικολής,
ο παππά Μανώλης Γεωργουδάκης.
ο γιατρός Μιχελογιάννης
και πολλοί άλλοι.
Ο ΜΑΝΤΑ∆ΟΓΙΑΝΝΗΣ
Οι Μαντάδες καταγόταν από το χωριό Ασφέντου Σφακίων. Το επώνυµο παραπέµπει στην ενετοκρατία στην Κρήτη και στο ρήµα mandare – αποστέλλω, αποστολέας, µαντατοφόρος.
Υπολογίζεται ότι πριν από περίπου διακόσια χρόνια οι Μαντάδες έφυγαν από τ’ Ασφέντου και µετοίκησαν άλλοι στο χωριό Καρωτή Ρεθύµνης και άλλοι στις Καρές Αποκορώνου.
Η οικογένεια των Βενάκηδων από το χωριό Ασφέντου Σφακίων λέγεται ότι είναι κλάδος της οικογένειας των Μαντάδων.
Ένας Άνθρωπος που άφησε µοναδικό αποτύπωµα στο πέρασµα του από την ζωή
Μεγάλο πράµα στην ζωή
να αποκτήσεις νάµι*
που σαν ποθάνεις να µην πουν
πώς έζησες χαράµι *
Ο ΜΑΝΤΑ∆ΟΓΙΑΝΝΗΣ Ιωάννης Μανταδάκης του Κωνσταντίνου
∆εν ήταν καπετάνιος, δεν ήταν οπλαρχηγός, δεν ήταν πολιτικός ήταν ένας απλός άνθρωπος, φτωχός αγρότης – κτηνοτρόφος, αγωνιστής της ζωής µε ΑΞΙΟΠΡΈΠΕΙΑ, ΦΙΛΟΤΙΜΟ, ΑΝΘΡΩΠΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΦΑΝΩΣ ΥΨΗΛΟ ∆ΕΙΚΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ.
Είχε γεννηθεί το 1903 στις Καρές ΑΠΟΚΟΡΩΝΟΥ και πέθανε σε ηλικία περίπου 90 ετών.
Άριστος τραγουδιστής του ριζίτικου -από τους καλούς καλός- ήξερε τους σκοπούς και τραγουδούσε σωστά.
Άριστος µάγειρας είχε κάποτε φτιάξει στο Νιο Χωριό Αποκορώνου εξαιρετικό πιλάφι και οι γυναίκες τον ρωτούσαν π;ως το πετυχαίνει.
Εκείνος µε λίγες λέξεις τις άφησε άναυδες. «Έχω το νου µου στο τσουκάλι».
Έβοσκε τα πρόβατα του στην τοποθεσία ‘‘Μαντά Λακκούδια’’ στους πρόποδες των Λευκών Ορέων – στην Ρίζα, ανατολικά του Πόρου των Γουρνών Αποκορώνου.
Η τοποθεσία και η θέση της ιδιοκτησίας του ήταν τέτοια -πάνω σε κεντρικό µονοπάτι- που αποτελούσε πέρασµα για όλους τους προορισµούς της περιοχής και για όλων των ειδών τους ανθρώπους.
Βοσκοί, ζωοκλέφτες, αντάρτες, Μάυδες και χωροφυλάκοι, όλοι περνούσαν από εκεί.
Όποιος κι αν περνούσε από την περιοχή του τον φιλοξενούσε χωρίς να γίνεται αδιάκριτος.
Ποτέ δεν δέχθηκε δώρο προϊόν ζωοκλοπής και απαντούσε :
«Εγώ µωρέ ήθελε να βάλω στο σπίτι µου ξένο ιδρώτα;»
Εµφυλιοπολεµικά ποτέ δεν πείραξε κανένα αλλά είχε συλληφθεί πολλές φορές σαν ύποπτος τροφοδοσίας ανταρτών.
Είχε υποστεί τα πάνδεινα από βασανιστήρια µέχρι εικονικές εκτελέσεις και διάφορα άλλα.
Ο Μανταδογιάννης όµως ήταν σκληρό καρύδι «ΌΣΟ ∆ΕΝ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΦΑΝΤΑΣΤΕΙΣ».
Πότε δεν άνοιξε το στόµα του. Όταν εµφυλιοπολεµικά έκρυβαν στην Μαδάρα προς το Ασκύφου την πλευρά, στην θέση ∆ΟΚΑΡΟΠΟΡΟΣ για ειδικούς λόγους, τους περιβόητους και ξακουστούς αντάρτες Μπλαζή και Τζοµπάνη, ξαφνικά χιόνισε και δεν µπορούσαν να τους τροφοδοτήσουν.
Υποχρεωµένοι από την πείνα οι αντάρτες έφυγαν δίπλα δίπλα δυτικά και πήγαν στις Καρές Αποκορώνου. Εκεί πήγαν και µπήκαν στο σπίτι του Μανταδογιάννη καθόσον ήξεραν ότι αυτός δεν παρεξηγά.
Εκείνη την περίοδο ο Μανταδογιάννης µε το γιo του το Σήφη είχαν τα πρόβατα στο Νιο Χωριό στην περιοχή του Κουλέ.
Οι αντάρτες βρήκαν ψωµί ελιές και στέγη και κάθισαν στο υπόγειο του σπιτιού του Μανταδογιάννη αρκετό καιρό.
Ο Μανταδογιάννης γύρισε στο σπίτι είδε στο σκοτεινό υπόγειο µε πολλά µικρά δωµάτια τους αντάρτες αλλά δεν είπε σε κανένα τίποτα. Ούτε καν στο γιό του.
Όταν χρόνια αργότερα κάποιος τον ρώτησε γιατί δεν το είπε ούτε στο γιο του, αυτός του απάντησε: «Καηµής το νου σου. Κι αν είχα ν το πιάσουνε το κοπέλι και του κάνανε τα βασανιστήρια απού µου κάνανε εµένα και εµαρτύρα, είντα θελε να λένε οι γ ανθρώποι; Πώς οι Μαντάδες είναι προδότες».
*Ο Μιχάλης Κατσανεβάκης είναι αρχιτέκτων µηχανικός, ιστορικός ερευνητής, συγγραφέας
*Νάµι καλό όνοµα
*Χαράµι άδικα
