Η σφυρηλάτηση της τρέχουσας αρχιτεκτονικής ασφάλειας στην Ευρώπη περιλαµβάνει ένα σύνολο µέτρων που θεωρείται ότι περιορίζουν τις ευπάθειες του συστήµατος ασφάλειας. Έτσι φθάσαµε στην υπογραφή και προικοδότηση του προγράµµατος SAVE που αφορά τη δανειοδότηση µε 150 δις € της προσπάθειας κοινής συµπαραγωγής προϊόντων για την ευρωπαϊκή άµυνα. Το όλο σύστηµα, όπως φαίνεται και από την έρευνα που αναφέραµε και στα προηγούµενα σηµειώµατα, δεν χτίζεται εναντίον ενός παράγοντα (όπως η Ρωσία), οπότε σε αυτή την περίπτωση είναι µάλλον µια συµµαχία, χωρίς αυτό να σηµαίνει ότι δεν µπορεί να χρησιµοποιηθεί είτε για την άµυνα είτε για την επίθεση της ΕΕ εναντίον της Ρωσίας. Το πρόβληµα είναι εξαιρετικά πιο σύνθετο και για το λόγο αυτό θεωρούµε ότι η έρευνα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, έχει σηµασία ως προς την εξακολούθηση των πολιτικών σε κανονική φάση ανάπτυξης και όχι σε περίοδο οικονοµίας του πολέµου που κάνουν αναγκαία τα ποσά που έχουν ακουστεί στους διαδρόµους των Βρυξελλών.
Μετά το σοκ του προηγούµενου Πολυετούς ∆ηµοσιονοµικού Πλαισίου (Π∆Π), που ανήλθε σε αστρονοµικά ποσά λόγω της πανδηµίας, το θέµα παρουσιάζει ενδιαφέρον στον νέο-εισερχόµενο τοµέα της ισχυροποίησης της άµυνας της ΕΕ µε 800 δις € και εν όψει και του νέου Π∆Π 2028 – 2034. Τα βασικά σηµεία της έρευνας που προαναφέραµε συνοψίζονται στα ακόλουθα:
Η άµυνα εξακολουθεί να είναι κατά κύριο λόγο εθνική αρµοδιότητα.
Οι ΗΠΑ έχουν ηγηθεί του ΝΑΤΟ, παρέχοντας πυρηνική αποτροπή στους Ευρωπαίους συµµάχους τους.
Αν και το Brexit έθεσε το Ηνωµένο Βασίλειο εκτός του πλαισίου ασφάλειας και άµυνας της ΕΕ, η αποµάκρυνση των ΗΠΑ από την Ευρώπη είναι πιθανό να ωθήσει το Ηνωµένο Βασίλειο να ξαναγυρίσει προς τη σφαίρα ασφάλειας της Ευρώπης.
Η Γαλλία, η µοναδική χώρα της ΕΕ µε πυρηνικά όπλα, έχει πάντα προωθήσει τη στρατηγική αυτονοµία της ΕΕ, καλώντας για ισχυρότερη συνεργασία στην ευρωπαϊκή ασφάλεια και άµυνα, συµπεριλαµβανοµένης της βιοµηχανίας άµυνας.
Η Γερµανία, παρά το γεγονός ότι αποτελεί ισχυρό υποστηρικτή της διατλαντικής ασφάλειας και παραδοσιακά είναι απρόθυµη να διαδραµατίσει ενεργό ρόλο στην ευρωπαϊκή ασφάλεια, ανοίγεται στη συνεργασία στον τοµέα της ευρωπαϊκής άµυνας, αλλάζοντας ριζικά την πολιτική δαπανών της για την άµυνα.
Η πρώην ουδετερότητα της Φινλανδίας οδήγησε τη χώρα αυτή στο ΝΑΤΟ µετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, όπως έγινε και µε τη Σουηδία.
Η Ρωσία θεωρείται ότι δεν έχει ξεπεράσει την απώλεια του καθεστώτος της υπερδύναµης.
Η Τουρκία είναι σύµµαχος του ΝΑΤΟ από τον Β΄ Παγκόσµιο Πόλεµο και έχει αναπτυχθεί ολοένα και περισσότερο ως µεσολαβητής της ευρασιατικής δύναµης.
Αυτές οι διαπιστώσεις είναι οι κυρίαρχες για να περιγραφούν ορισµένες εξελίξεις που αφορούν όλο το γίγνεσθαι της άµυνας της ΕΕ.
Αναφέρεται στην έρευνα ότι αν θέλουµε να µιλήσουµε για τον Ανταγωνισµό θα πρέπει να πούµε ότι ο κόσµος βιώνει µια νέα µορφή παγκόσµιας διπολικότητας µεταξύ ενός δυτικού µπλοκ στο οποίο ηγούνται οι ΗΠΑ και ενός ανατολικού µπλοκ που ηγείται η Κίνα, το οποίο περιλαµβάνει τη Ρωσία και διάφορες µικρότερες χώρες. Μόνο που ξεχνούν οι ερευνητές αυτοί να µιλήσουν για τα 800 δις €/έτος που απαιτούνται για να κρατηθεί ανταγωνιστική η ΕΕ. Όσον αφορά τις ΗΠΑ αποσύρονται από το σηµερινό ΝΑΤΟ (χωρίς να αποχωρήσουν επίσηµα από τον οργανισµό). Έτσι η Γαλλία και το Ηνωµένο Βασίλειο αναλαµβάνουν την ηγεσία του ευρωπαϊκού ΝΑΤΟ. Αλλάζουν τις πυρηνικές τους δοξασίες και ικανότητες, επεκτείνοντας τις πυρηνικές εγγυήσεις σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη. Και αν αληθεύει αυτή η αναφορά, µία κοινή ανώτατη διοίκηση Γαλλίας-ΗΒ συνεργάζεται στενά µε αναγκαίες χώρες άµυνας όπως η Γερµανία και η Πολωνία. Αυτό οδηγεί από µόνο του στην Ευρωπαϊκή Ένωση Άµυνας. Μετά την αποµάκρυνση των ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ, το Ηνωµένο Βασίλειο και η Τουρκία ακολουθούν τον ίδιο δρόµο. Με τη δηµιουργία µιας Ευρωπαϊκής Ένωσης Άµυνας (ΕΕΑ), η ΕΕ γίνεται όχι µόνο οικονοµικός, αλλά και γεωπολιτικός πόλος στον κόσµο. Ο κύριος στόχος της ΕΕΑ είναι να αποτρέψουν τη Ρωσία από επεµβατικά σχέδια. Η ανθεκτικότητα αυτής της αποτροπής είναι χαµηλή τη στιγµή της δηµιουργίας της, αλλά γρήγορα αποκτά αξιοπιστία µέσω της δραστικής αύξησης των στρατιωτικών δυνατοτήτων και της επέκτασης των γαλλικών πυρηνικών δυνάµεων. Τα ανωτέρω είναι τµήµα της ανάλυσης του κειµένου για την ευρωπαϊκή άµυνα. Πουθενά στο κείµενο αυτό δεν εκφράζεται άλλη προσέγγιση, όπως για παράδειγµα στο ότι η Τουρκία ως µέλος της ΕΕΑ, κατέχει τµήµα της επικράτειας ενός κράτους µέλους της ΕΕ και υπάρχει σε ισχύ casus belli (αιτία πολέµου) µε άλλο κράτος µέλος της ΕΕ. Όπως επίσης πουθενά δεν φαίνεται ότι η παύση του πολέµου στην Ουκρανία επιβάλλεται από τη Ρωσία ότι η χώρα αυτή πρέπει να παραµείνει ουδέτερη.
Η οικονοµία της ΕΕ µετατρέπεται σε πολεµική οικονοµία. Μας καλούν διακριτικά λοιπόν να δώσουµε τη σύµφωνη γνώµη µας για να υποχωρήσουν οι δράσεις που αφορούν τους κοινούς µηχανισµούς, τις πολιτικές και τα προγράµµατα για ευηµερία στην ΕΕ!
Στο επόµενο σηµείωµά µας θα αναλύσουµε τι σηµαίνουν όλα αυτά ώστε να καταλήξουµε σε ορισµένες εκτιµήσεις. Οδηγείται σε σωστή ή λάθος εξέλιξη η πολιτική άµυνας που έχει υιοθετήσει ένα ιερατείο µε απόλυτη αποµάκρυνση από δηµοκρατικές αρχές. Το πολύχρωµο µωσαϊκό εθνικών στρατηγικών ασφάλειας (Patchwork) δείχνει ότι οι ευρωπαϊκές χώρες αναπτύσσουν ολοένα και περισσότερο τις δικές τους εξωτερικές και αµυντικές πολιτικές, οι οποίες διαφέρουν ανάλογα µε την τοποθεσία τους, την αντίληψη απειλής και τις πολιτικές πλειοψηφίες.
Όσο υπάρχει καιρός, πρέπει να επανέλθουν οι αρνητές τη δηµοκρατίας στις αρχές και τις αξίες που εγκαινίασαν λογικοί Ευρωπαίοι ταγοί µετά τον καταστροφικό Β’ παγκόσµιο πόλεµο. Έτσι φθάσαµε στην υπογραφή του πρώτου µέρους της αµυντικής συµφωνίας (πρόγραµµα SAVE).
