Τρία ήταν, µέχρι πρότινος τουλάχιστον, τα παναµαριώτικα τοπόσηµα, η Μονή Ασωµάτων, ο Άη Αντώνης στο Βένι και η Καµάρα του Σίµα.
Η κατάσταση των δύο πρώτων είναι γνωστή. Ευτυχώς τώρα τελευταία κάτι φαίνεται να γίνεται µ’ αυτά, µετά από µια µακρόχρονη περίοδο εγκατάλειψης. Σ’ ότι αφορά όµως την Καµάρα, προ ηµερών, οδεύοντας µε φίλους προς το Βένι, είδα έκπληκτος να συντελείται µια αποµνηµειοποίηση.
Είδα δηλαδή να προσπαθούν να θεµελιώσουν τη γέφυρα του νέου δρόµου, όποτε αυτός τελειώσει, όχι σε απόσταση 50-100 µέτρων τουλάχιστον, ώστε η εικόνα της ιστορικής λιθόκτιστης γέφυρας του 1911-1914 να µη καλυφθεί από τη νέα. Όχι, τα µηχανήµατα εργάζονταν για ένα βάθρο σε απόσταση το πολύ δύο µέτρων, έχοντας αφαιρέσει µέρος του βραχόλοφου, στον οποίο σηµειωτέον εδράζεται το ένα από τα δύο µεσαία βάθρα της ιστορικής γέφυρας. Πάνω στον βράχο αυτό διατηρούνται εγχάρακτα τα σηµάδια δηµιουργίας οπών (για τοποθέτηση εκρηκτικών υλών; Από εκσκαφή µε σφύρα;), προκειµένου να αφαιρεθεί σηµαντικό τµήµα του, σηµάδια που αποτυπώνει η διπλανή φωτογραφία.
Αντί δηλαδή να στηρίξουν τη γέφυρα, η οποία αποτελεί διατηρητέο µνηµείο ήδη από το 2004, όπως προέβλεπε η µελέτη ανάδειξης και συντήρησής της του 2018, όσοι σχεδίασαν κι ενέκριναν το νέο έργο και οι κατασκευαστές του καταφέρνουν όχι απλά ν’ αποκρύψουν το κόσµηµα αυτό του Αµαρίου αλλά και το εξασθενούν από στατική άποψη.
Για την αξία του δεν θα µιλήσω εγώ, τα έχουν γράψει σε ανύποπτο χρόνο τόσο η αρχιτέκτονας, µηχανικός και αρχαιολόγος Χρυσούλα Τζοµπανάκη, χαρακτηρίζοντάς το «εξαίρετο έργο των χρόνων της κρητικής αυτονοµίας που χαρακτηρίζεται για την εξαιρετική δόµησή της και τις ραδινές αναλογίες της», όσο και ο Αριστόδηµος Χατζηδάκης µε την επίσης αρχιτεκτόνισσα Ζωή Εύδου, που στο µεγαλειώδες βιβλίο τους «Ιστορικές γέφυρες της δυτικής Κρήτης» αναφέρουν ότι πρόκειται για «µοναδικό παράδειγµα στον νοµό για τη µεγαλοπρέπεια, την κοµψότητα και το µέγεθός της». Για την γέφυρα έχει γράψει µικρή µελέτη πρόσφατα κι ο Γιάννης Παπιοµύτογλου, µε τον χαρακτηριστικό τίτλο «Άραγε, θ’ αντέξει;».
Μόνο που η αγωνία εκείνη των Αµαριωτών είχε να κάνει όχι µε τους σύγχρονους κατασκευαστές αλλά µε τον οδοστρωτήρα που χρειάστηκε να περάσει επάνω της το 1928 ή 1929 προκειµένου να σκυροστρώσει την οδό του Αµαρίου.
Θέλω να επιστήσω την προσοχή των φίλων Αµαριωτών στο θέµα, µε την επίκληση που έκανα και παλιότερα «Πού είσαι Ιδοµενέα, να έβλεπες»! Μόνο που ο Ιδοµενέας Σταυρουλάκης, βέρος Αµαριώτης και οικολόγος µέχρι το µεδούλι του, έφυγε δυστυχώς από τον κόσµο ετούτο πριν από είκοσι ακριβώς χρόνια. Ευτυχώς βρήκε συνεχιστές των προσπαθειών του στην περίπτωση του Άη Βασίλη, όπου απέτρεψαν καταστροφή του Παλίγκρεµου στον Πλακιά. Θέλω να πιστεύω ότι και οι σηµερινοί Αµαριώτες, µε τους συλλογικούς τους φορείς, τα τοπικά τους συµβούλια, τους πολιτιστικούς τους συλλόγους, την οµοσπονδία τους κι όσους άλλους είναι ευαισθητοποιηµένοι σε ζητήµατα φύσης και πολιτισµού, δεν θ’ αφήσουν το κακό να ολοκληρωθεί, κινούµενοι τάχιστα!
