∆εν είναι µόνο η διατροφή και η άσκηση που καθορίζουν πόσο καλά γερνάµε. Η νοοτροπία, οι κοινωνικές συνδέσεις και οι στοχοθεσίες µας βαρύνουν. Ποτέ δεν είναι αργά για νέες Ιθάκες.
«Παππού θα ζεις να δεις τα παιδιά µου;» µε ρώτησε αναπάντεχα πριν 15 χρόνια ο 5χρόνος εγγονός µου.
∆εν τα έχασα. «Φυσικά Γιώργο, αρκεί να παντρευτείς πριν τα 40 σου».
Γνώριζα τότε ότι δεν αρκεί απλώς να τρώµε καλά και να ασκούµαστε τακτικά για να ζήσουµε µια µακρά ζωή. Πρέπει να καλλιεργούµε την ψυχολογική ευεξία και το πνεύµα µας.
Στο σηµείωµα παραθέτω έρευνες που υποστηρίζουν ότι πότε δεν είναι αργά να δρέψουµε τα οφέλη αλλαγής πορείας. ∆ηλαδή, να γίνουµε ενεργά βελτιόδοξα άτοµα.
Οι σχέσεις µας προστατεύουν
Μεγάλη έρευνα (Harvard Study of Adult Development) ξεκίνησε το 1938 µελετώντας 724 άρρενες και 1300 απογόνους τους για να προσδιορίσει τι µας κάνει να ανθούµε, σωµατικά και πνευµατικά. Ας δούµε τα ευρήµατα…
Οι κοινωνικοί δεσµοί αποτελούν ισχυρούς προγνωστικούς παράγοντες για υγεία και ευηµερία στην 3η ηλικία. Οι άνδρες µε πιο θετικές κοινωνικές σχέσεις και µεγαλύτερη κοινωνική συµµετοχή στη µέση ηλικία έχουν χαµηλότερο κίνδυνο κατάθλιψης και καλύτερης γνωστικής λειτουργίας στην 3η ηλικία.
Οι κοντινοί µας άνθρωποι µας βοηθούν να βρούµε λύσεις σε προβλήµατα, να ρυθµίζουµε δύσκολα συναισθήµατα, και µας ηρεµούν. Οι στενές σχέσεις επηρεάζουν θετικά τις ορµόνες, το ανοσοποιητικό σύστηµα, και την έκφραση των γονίδιών µας.
Όταν βρισκόµαστε σε καλές σχέσεις, οι πληγές µας επουλώνονται πιο γρήγορα. Περισσότεροι στενοί φίλοι σηµαίνει ισχυρότερο και πιο νεανικό ανοσοποιητικό σύστηµα.
Οι στενές φιλίες αλλάζουν την δραστηριότητα των γονιδίων που είναι υπεύθυνα για τη γήρανση των κυττάρων και συστηµάτων που µας βοηθούν να αντιµετωπίζοµε το στρες. Και επειδή το χρόνιο στρες είναι παράγοντας που γεννάει πολλά προβλήµατα, οι στενές φιλίες είναι σηµαντικές µακροπρόθεσµα.
Ανάλυση 148 ερευνών σχετικά µε τη σχέση κοινωνικής συνδεσιµότητας και µακροζωίας διαπίστωσε 50% αυξηµένη πιθανότητα επιβίωσης για τα άτοµα µε ισχυρότερες κοινωνικές σχέσεις.
Πόσες σχέσεις;
Το ερώτηµα είναι «Πόσες σχέσεις είναι αρκετές;». Αν δεν έχετε καµιά, τότε η δηµιουργία µιας είναι µεγάλο όφελος. Σύµφωνα µε τη βιβλιογραφία τα µεγαλύτερα δίκτυα συνδέονται µε καλύτερη υγεία.
Ένα χρήσιµο τεστ είναι να αναρωτηθείτε ποιους θα καλούσατε σε περίπτωση ανάγκης ένα βράδυ. Αν δεν σκεφτείτε κάποιον, τότε διατρέχετε κίνδυνο µοναξιάς, που αποτελεί παράγοντα κατάθλιψης, καρδιακών παθήσεων και γνωστικής παρακµής.
Η επιρροή της µοναξιάς στον πρόωρο θάνατο είναι µεγαλύτερη από την παχυσαρκία. Ο συναισθηµατικός πόνος της µοναξιάς προκαλεί την ίδια αντίδραση στο στρες µε µια χρόνια πάθηση (Ιατρική Σχολή Χάρβαρντ).
Οι ερευνητές προτείνουν ένα αντίδοτο στη µοναξιά.…
Κατ’ αρχήν, βρείτε τρόπους να συνεισφέρετε στη ζωή άλλων και µετά αφήστε τους να συνεισφέρουν στην δική σας.
Έχοµε στόχους;
Αν έχοµε µικρό-στοχεύσεις, τότε ο κίνδυνος χρόνιων ασθενειών και το στρες µας είναι µειωµένα.
Κάθε στόχευση, µας παρακινεί για πιο υγιεινή συµπεριφορά. Το ερώτηµα είναι… Είναι αποτελεσµατική η εύρεση σκοπού από ηλικιωµένους;
Η απάντηση είναι καταφατική. Ερευνητές (Πανεπ. Βρετανικής Κολοµβίας) ανέλυσαν δεδοµένα 13.000 ενήλικων 50+ ετών (2022). Η αίσθηση του σκοπού και της υγείας των συµµετεχόντων µετρήθηκε σε διάστηµα 8 ετών. Όσοι είχαν περισσότερους στόχους είχαν υψηλότερη σωµατική δραστηριότητα, λιγότερα προβλήµατα ύπνου, µειωµένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου και συνολικής θνησιµότητας.
Η βελτιοδοξία…
Βοηθάει στην καταπολέµηση τυχόν αρνητικών στάσεων µας σχετικά µε τη γήρας. Μελέτη (2022) σε 14.000 ενήλικες 50+ ετών διαπίστωσε ότι όσοι ένιωθαν πιο θετικά για το γήρας είχαν 43% χαµηλότερο κίνδυνο θανάτου από οποιαδήποτε αιτία σε διάστηµα 4 ετών σε σύγκριση µε εκείνους που ένιωθαν λιγότερο θετικά.
Η αποµάκρυνση από τις αρνητικές σκέψεις µειώνει το χρόνιο στρες, ενώ η αισιοδοξία µειώνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων.
Συµπερασµατικά
Η υιοθέτηση της βελτιοδοξίας για Καλοζώιτά χρόνια και πλώρη για την 4η ηλικία απαιτεί προσπάθειες…
Παράλληλα µε την διατροφή και την άσκηση, καλλιεργούµε την ψυχολογική µας ευεξία.
Αποδεχόµαστε το γήρας κι αναλογιζόµαστε τι είναι πραγµατικά πολύτιµο.
Γινόµαστε δάσκαλοι, µέρος της κοινότητας.
Γινόµαστε επίµονοι κατακτητές µικρών στόχων.
Κάθε νέα επιλογή µας σηµαίνει, αλλαγή πορείας, νέα Ιθάκη.
Η 4η ηλικία αρχίζει µετά τα 85.
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Μαρία Μαράκη, ∆ηµήτρης Νικολακάκης, Κυριάκος Βασιλοµανωλάκης
Συντονίζει η Άννα Μακράκη – Καρέλα
ΛΥΚΕΙΟ των ΕΛΛΗΝΙ∆ΩΝ Κ. Μητσοτάκη 1, Χανιά 22 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ ώρα 6.30 µ.µ.
