Μετά την Ελληνική επανάσταση του 1821 και την απελευθέρωσή µας, άρχισαν να χτίζονται περίλαµπρα κτήρια στην Ελλάδα. Τέλη του δεκάτου ενάτο, αρχές του εικοστού αιώνα, χτίστηκαν στην πρωτεύουσα αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα, θαυµαστά νεοκλασικά κτήρια, τα οποία στέκουν περήφανα µέχρι σήµερα. Στην Αθήνα περί το 1840 το κτήριο του Πανεπιστηµίου, της Ακαδηµίας, της Βιβλιοθήκης, του Οφθαλµιατρείου, και εκατοντάδες άλλα χωρίς να µιλήσουµε για Παρθενώνες, διότι θα πάµε πολύ πίσω.
Στα τέλη του δεκάτου ενάτου αιώνα, και ενώ η Ελλάδα µετρά ακόµα τις πληγές της από τις µάχες για την απελευθέρωση, χτίζονται µόνο στην Αθήνα περισσότερα από 50 νεοκλασικά κοσµήµατα της Αρχιτεκτονικής που αφορούσαν ιδρύµατα, κρατικά κτίρια και κατοικίες.
Οι νεώτεροι σηµερινοί Έλληνες, εκτός από δρόµους αεροδρόµια που καλύπτουν ανάγκες που δηµιουργήθηκαν από εµάς τους ίδιους, δεν έχουν να παρουσιάσουν ξανά τέτοια αριστουργήµατα. Αντίθετα τις δεκαετίες ‘60 ‘70 βαλθήκαµε µε τις ευλογίες των τότε κυβερνήσεων να κατεδαφίσουµε οτιδήποτε κλασικό νεοκλασικό και όµορφο. Οι Αρχιτέκτονές µας, οι προστάτες της πολεοδοµίας, παρέµειναν τότε βουβοί εµπρός στο κέρδος της ανοικοδόµησης και της αντιπαροχής που αναδύονταν µαγικά γι’ αυτούς. Αυτό δεν συνέβη σε καµία άλλη πόλη της Ευρώπης, γι’ αυτό και διατηρούν ανεξίτηλα το χρώµα τους. Αν µπορούσαµε θα γκρεµίζαµε και το κτήριο του Πανεπιστηµίου, αλλά σε αυτό γκρεµίσαµε µόνο την σοφία και την γνώση που δίδασκε.
Χάσαµε την αρχιτεκτονική µας ταυτότητα, µέσα σε ένα δάσος κακόγουστου αλουµινίου, της δεκαετίας του ‘70 ’80. Φτιάξαµε ένα ατέλειωτο συνονθύλευµα µπετόν που προσπαθούσε να επικρατήσει το µοντέρνο, το εφήµερο δηλαδή, και η ανοµοιογένεια αναλόγως της µαταιοδοξίας του καθενός µας. Το µόνο που διασώθηκε σήµερα, είναι κάποιοι ανήµποροι σχολιαστές σαν κι εµένα να κάνουν τους έξυπνους.
Αφού γκρεµίστηκαν όλα, ανακαλύφθηκε η λέξη διατηρητέο, η οποία µην έχοντας αντικείµενο πια, χρησιµοποιείται προς αθώωση των πράξεων για τις καταστροφές που έγιναν.
Μια Ελλάδα ταλαιπωρηµένη µετά από 400 χρόνια σκλαβιάς, κι’ όµως άρχιζε να παρουσιάζει ξανά πολιτισµό, όχι από νοσταλγία αλλά γιατί µπορούσε! Ο Έλληνας µπορούσε! ∆εν είχε χαθεί µέσα του η φλόγα και η πίστη για γράµµατα και πολιτισµό.
Κτήρια που χτίστηκαν σε ένα δυο χρόνια τον δέκατο ένατο αιώνα, δυσκολευόµαστε να τα ανακαινίσουµε σήµερα, σε εύλογο χρονικό διάστηµα ή απλά και να τα συντηρήσουµε, να τα προστατεύσουµε.
Το κτίριο της αγοράς των Χανίων χτίστηκε σε δυο χρόνια και µάλιστα µε τα δεδοµένα της τότε εποχής, εκατό χρόνια πρίν. Σήµερα εδώ και τρία χρόνια, παλεύει στα χαλάσµατά της µονάχη, να σηκωθεί όρθια. Μένει φοβισµένη µετά την φωτιά στο πολεµικό µουσείο που δεν µπορέσαµε να προστατεύσουµε, και προσπαθεί να βγει στεγνή από τα νερά του Κερίτη.
Πολιτεία και κατασκευαστικές, ο ίδιος πάντα θίασος επάνω στη σκηνή, µε βουβούς θεατές ντόπιους και τουρίστες.
Θα σκεφτόταν κανείς πως αυτές οι προσπάθειες ανακαίνισης και συντήρησης, γίνονται απλά για να σφυγµοµετρούν χρόνο µε τον χρόνο, την εξέλιξη στην ανηµπόρια και την σήψη του πάλαι ποτέ Έλληνα εµπνευσµένου δηµιουργού. ∆υστυχώς η σφυγµοµέτρηση δείχνει ταχεία επιδείνωση της ασθένειας της µίζας, της ρεµούλας, της ανηµπόριας, της ανικανότητος, του ωχαδερφισµού, και της απώλειας της εθνικής µας ταυτότητας. Το λέω αυτό, διότι δεν θα αρνηθώ ότι µοιάζουµε µε πολλούς σύγχρονους, αλλά στην πλειοψηφία όχι µε Έλληνες, Ελληνίδες και Ελληνόπουλα, κατά πως θα’πρεπε!
Η Παιδεία πρέπει να σταµατήσει να απασχολεί µε χαµένες ώρες τα παιδιά για την κατάρριψη και ανατροπή των στερεοτύπων της ηθικής και να µπούν µαθήµατα σαν και αυτά που διδάσκουν σήµερα και µας βάζουν τα γυαλιά Ασιάτες συνάνθρωποί µας.
Μαθήµατα κοινωνικής αγωγής, σεβασµού, φιλότιµου, ήθους και καλής συµπεριφοράς. Μαθήµατα ασφαλούς διαβιώσεως στις µεγαλουπόλεις που φτιάξαµε. Μαθήµατα σεβασµού του κώδικα οδικής κυκλοφορίας. Μάθηµα επικοινωνίας δια του λόγου, και εµπειρία συζήτησης που έχει χαθεί. Προστασίας του περιβάλλοντος, διότι συνεχίζουµε να καταστρέφουµε αδιακρίτως και σταµατώ εδώ διότι δεν είµαι εκπαιδευτικός. Απλά βλέπω τα κακώς κείµενα της εκπαίδευσης και τα άσχηµα αποτελέσµατά της και αντιδρώ. Χρειάζονται µαθήµατα, όχι µοντέρνα µε την έννοια του εφήµερου, αλλά ωφέλιµα διαχρονικά.
Το βέβαιο είναι πως µε σεβασµό, πίστη και αλληλεγγύη µεταξύ των ανθρώπων, δεν µπορεί παρά να περιοριστούν τα εκτρώµατα περιβάλλοντος σχέσεων και συµπεριφορών. Τέτοια µαθήµατα βάζουν στο περιθώριο τους παραβατικούς ως παραδείγµατα προς αποφυγή και αναδεικνύουν τις Αρετές.
