Αγαπητοί αναγνώστες,
Καλημέρα Σας!
Προχωρούμε -συν Θεώ- στην τρίτη βδομάδα του Ιούλη, την προικισμένη με τις γιορτές: της Αγ. Μαρίνας, προχθές Τετάρτη (17/7), της Οσίας Μακρίνας, αδελφής του Μεγάλου Βασιλείου, σήμερα (19/7) και αύριο Σάββατο (20/7) του Προφήτη – Ηλία του Θεσβίτη!
Ονομαστά τα πανηγύρια του, και στην Κρήτη μας και στα Χανιά μας, κύρια σε βουνοκορφές και λόφους.
Εκείνο όμως το πανηγύρι του Προφήτη Ηλία, που μένει ανεξίτηλο στη μνήμη μου, κι ας έχουν περάσει σωστά 56 χρόνια, (20-7-1963), είναι τ’ Αϊ-Λιά πάνω από του Χαρέη, ανατολικά της Σούγιας, ψηλά στην κορυφή του βουνού. Ονειρο το τοπίο!
Μυσταγωγία ο αξέχαστος κατανυχτικός εσπερινός, εκεί πάνω, κι απέναντι και πέρα η Γαύδος.
Οι αείμνηστοι σήμερα ιερείς του τότε (1963): παπά Νούφρης Παπαδερός, από τον Λιβαδά, και παπά Γιώργης Χιωτάκης, από τα Σφακιά, τέλεσαν τον κατανυχτικό εσπερινό και μας συνεπήραν.
Το απαραίτητο παραδοσιακό τραπέζι και γλέντι, μετά, κι ο χορός δίπλ’ από την εκκλησία, τα πλούσια κεράσματα Κατωχωριανών και Σφακιανών, μας κατευχαρίστησαν.
Η πρωϊνή λειτουργία, είπαν στους πανηγυριώτες οι ιερείς, θ’ αρχίσει κατά τις 5 το πρωί. Κάποιοι, βραδιάζοντας, φιλοξενήθηκαν μέσα στην εκκλησία, εγώ έτρεμα με το πουκαμισάκι μόνο στο βραδιάτικο αγιάζι, αλλά χώρος μέσα στην εκκλησία, δεν είχε μείνει. Ετσι βρήκα μια καλοκοιμηθιά (=μαλακός αρωματικός θάμνος) και βολεύτηκα. Κρύωνα όμως πολύ.
Τότε ο αγιασμένος – συχωρεμένος παπά-Νούφρης, πηγαίνει δίπλα που είχε δεμένο το μουλάρι του, το “ξεσαμαρώνει” και μου το τοποθετεί στη ράχη μου, σκυφτός εγώ, το σαμάρι.
Τέτοιο, αναπάντεχο κλινοσκέπασμα, με βόλεψε θαυμάσια και ξημερώθηκα ονειρεμένα. Ούτε κρύωσα, ούτε δυσκολεύτηκα.
Τέτοια βιώματα, δεν τα χαίρεται κανείς εύκολα.
– Μεγάλη η Χάρη τ’ άϊ-Λιά ψηλά Τρυπητής και Χαρέη.
– Ευχές από καρδιάς στους εορτάζοντες, πολύχρονοι και γεροί!
***
Για τα λαογραφικά της βδομάδας αυτής του Ιούλη, για να μη μένει παραπονεμένη, κι είναι και ζέστες και προχθές αναπάντεχες βροχές, έχομε να σας θυμίσουμε τις παρακάτω λαϊκές μας παροιμίες:
1. «Αϊ Προκόπης, κόβγει αγκούρια,
κι η γ’ Αγιά Μαρίνα, σύκα,
κι ο Αϊ-Λιάς κόβγει σταφύλια,
με καλάθια και μαντήλια!…».
2. «Της Αγιά Μαρίνας, σύκο,
και του Αϊ-Λιά, σταφύλι,
τ’ Αγιού Παντελεήμονα,
γεμάτο το μαντήλι».
3. «Οντεν έρθει τ’ Αϊ-Λιά,
βγαίνει το λάδι, στην ελιά”
κι οι σχετικές παροιμίες, δεν έχουν τελειωμό! Εχομε όμως άλλη μια βδομάδα του Ιούλη, οπότε, ό,τι ξεχάσαμε ως τόσο, θα το θυμηθούμε και θα το γράψουμε.
Γειά σας, λοιπόν, για την ώρα!
***
– Καιρός τώρα να ξεφυλλίσουμε και κανένα βιβλίο. Και να: στα χέρια μας και στ’ αναγνώσματά μας, έργο εκλεκτού φίλου, συγγραφέα, ερευνητή και με μεγάλη ευρύτητα προσφοράς και αναγνώρισής του:
Χάρη Κ. Στρατιδάκη: “Θα υπάγω εις τους κήπους” – Επισκέψεις στο αστικό πράσινο του Ρεθύμνου.
Ρέθυμνο, Μάιος 2019, σχ. 10,5×22, σελ. 160+πλούσια έγχρ. εικονογρ.
Δάσκαλος χαρισματικός και σχολικός σύμβουλος, πετυχεμένος, ο Χάρης Στρατιδάκης, ο υπεράξιος δρ Παιδαγωγικής, εργάστηκε στο Ρέθεμνος και Χανιά, υποδειγματικά.
Ανεξάντλητος συγγραφέας πλήθους έργων.
Το σημερινό του πόνημα: “Θα υπάγω εις τους κήπους”, μας ξεναγεί, με τρόπο μοναδικό, συναρπαστικό, στο αστικό πράσινο του Ρεθύμνου, με όλες τις δυνατές προσεγγίσεις.
Ο ίδιος ο συγγραφέας, στην Εισαγωγή του έργου του, σελ. 11 μέχρι 14, μας τονίζει, ότι:
«Το βιβλίο αυτό έχει ως θέμα το χτες και το σήμερα του αστικού πρασίνου του Ρεθύμνου. Επιχειρεί να εισχωρήσει ως τις προγενέστερες ιστορικές περιόδους, ενετικής και οθωμανικής κυριαρχίας, έχοντας, ταυτόχρονα, σταθερά στραμένη τη ματιά του στο παρόν, θέτοντας ερώτημα σχετικά με τη σύγχρονη κατάσταση του αστικού πρασίνου – ερωτήματα, που η κρισιμότητά τους μέλλει ακόμα να φανεί, δεδομένης της ήδη συντελούμενης κλιματικής αλλαγής.
Το βιβλίο στηρίζεται σε δύο διαφορετικές περιηγήσεις, τις οποίες σχεδίασα και εμψύχωσα.
Η πρώτη πραγματοποιήθηκε δύο φορές στο πλαίσιο των Γιορτών Παλιάς Πόλης “Ημέρες Ρεθύμνου 2017”, με τίτλο “Εις ποίαν κούρτην κάθεσαι κι εις ποίαν λόντζαν είσαι”, συνοδευόμενη από την καθιερωμένη, πλέον, προβολή – συζήτηση (17/5: Παλαιοντολογικό Μουσείο Ρεθύμνης, 31/5: παρεκκλήσια Αγίου Φραγκίσκου).
Η δεύτερη περιήγηση πραγματοποιήθηκε έναν χρόνο αργότερα (25/5/2018), στο πλαίσιο συνεργασίας που διατηρώ, από το 1996, με τα Α’ και Β’ Κέντρα Ανοιχτής Προστασίας Ηλικιωμένων, για το Α’ ΚΑΠΗ Ρεθύμνου. Αντικείμενό της ήταν ο Δημοτικός Κήπος, η δε αντίστοιχη προβολή φιλοξενήθηκε στις πρόσφατα ανακαινισμένες εγκαταστάσεις του Κεντρικού ΚΑΠΗ, με τον απλόχωρο και καλαίσθητο κήπο του. Κεντρικός άξονάς της υπήρξε η πεποίθησή μου ότι ο Δημοτικός Κήπος αποτελεί, εδώ και εννέα δεκαετίες, ένα μνημείο του Ρεθύμνου: μνημείο ιστορικό αλλά, ταυτόχρονα, και φυσικό, πολιτιστικό, κοινωνικό, τοπιακό, πολιτικό. (σ. 11).
Η έκδοση αυτή ενοποιεί τις δύο περιηγήσεις, βελτιώνοντας κι επαυξάνοντάς τις. Σε μιαν ακτίνα κίνησης που περιλαμβάνει την παλιά αλλά και τη νέα πόλη του Ρεθύμνου (χωρίς, βέβαια, να απομακρύνεται σημαντικά από το κέντρο της δεύτερης), έχει ως πεδίο αναφοράς της έναν Δημοτικό Κήπο, έκτασης 24,270 στρεμμάτων, και πάνω από 40 ακόμη μικρούς ή μεγαλύτερους χώρους αστικού πρασίνου, με λίγο μεγαλύτερη απ’ αυτόν έκταση. Εννοείται ότι η κάλυψή τους γίνεται με τρόπο δειγματοληπτικό, ενώ περιορισμένες αναφορές γίνονται και στις δενδροστοιχίες του Ρεθύμνου, συνολικού μήκους έντεκα χιλιομέτρων, τις οποίες η Δημοτική Υπηρεσία Πρασίνου και Αστικού Περιβάλλοντος, με το ελάχιστο προσωπικό της, αγωνίζεται να κρατήσει ζωντανές και ζωηρές. Αντιπροσωπευτικά καλύπτεται επίσης το θέμα των αυλόκηπων, οπότε οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ανακαλύψουν κι άλλους ακόμη», (σ. 12).
Και η διακεκριμένη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Κρήτης κα Μαριάννα Καλαϊτζιδάκη, στον θαυμάσιο πρόλογό της, στο έργο (σ. 7-9), τονίζει την αξία και τον πλούτο του!
Η μεθοδική συγκρότηση του έργου, η ρέουσα γλώσσα του, η πλουσιότατη έγχρωμη εικονογράφηση, μα πάνω απ’ όλα η ιστορική του στήριξη, δημιούργησαν, με μόχθο πολύ και μεθοδικότητα, ένα υποδειγματικό θαυμάσιο έργο. Κάθε έπαινός μας, είναι λίγος.
Αγαπητέ Χάρη πάντα άξιος και στην επόμενη συγγραφή σου, με καλό!
Ας έρθουμε τώρα και στα χανιώτικα. Μας φέρνει το έργο:
Αθηνάς Κανιτσάκη: “Το χάρτινο καραβάκι”, Χανιά, 2019, σχ. 8ο, σ. 120.
Υστερ’ από τις συγκινητικές αφιερώσεις, της δημιουργού του έργου κας Αθηνάς Κανιτσάκη (σ. 3): «Στη μνήμη του αγαπημένου αείμνηστου σήμερα συζύγου μου, και σ’ όσα μας πόνεσαν… και σ’ όσα μας συγκίνησαν βαθιά… Σ’ αυτά που αγαπήσαμε κι ακόμη αγαπάμε»,… εμείς, τι να γράψουμε;
Θυμούμαστε τις προηγούμενες σχετικές παρουσιάσεις μας, απ’ αυτήν εδώ τη στήλη, σωστών 14 βιβλίων της, και καταλήγουμε στην απόφαση μεταφοράς του κειμένου της συγγραφέως, από το πίσω εξώφυλλο του έργου. Είναι, νομίζομε, ότι πολυτιμότερο. Γράφει:
«- Ατυχίες, αγωνίες, προσδοκίες κι επιθυμίες, πάθη και παθήματα δικά μας και του περίγυρου…
Μικρά ή μεγάλα αγκάθια που μας πλήγωσαν βαθιά ή ελαφρά, μας πίκραναν, μας πρόσβαλαν, μας έβγαλαν απ’ τη σειρά μας, μας αποδιοργάνωσαν ολότελα…
Εγιναν σύντομες ιστορίες που κινούνται ανάμεσα στη πραγματικότητα και στον μύθο.
Γραμμένες άλλοτε με νοσταλγική διάθεση, άλλοτε αλληγορικά, ενίοτε δίνοντας ζωή και φωνή σε ζώα ή φυτά, πάντα έχοντας κατά νου τον αναγνώστη κι αυτά που τον πονούν και τον συγκινούν.
Δεν θα μπορούσαν να λείψουν και μερικά πιο ανάλαφρα κομμάτια που συμπεριλήφθηκαν στο βιβλίο για να ξεκουράσουν και να δώσουν μια νότα αισιοδοξίας. Κι επειδή βεβαίως η ζωή, γεμάτη σκαμπανεβάσματα, απρόοπτα κι ανατροπές άλλοτε μοιράζει λύπες κι άλλοτε χαρές…
Σε μια εποχή δύσκολη και γεμάτη θλίψη σκόρπιες σκέψεις απασχόλησαν δημιουργικά τον νου, καταγράφηκαν σε κομμάτια χαρτί, έγιναν με τον καιρό σύντομα κείμενα που μέρα με τη μέρα πλήθαιναν, για να συγκεντρωθούν και ν’ αποτελούν την ύλη του βιβλίου που έχετε στα χέρια σας!
Τα περισσότερα δημοσιευμένα στα “Χανιώτικα νέα”!
Ετούτο εδώ το μικρό βιβλιαράκι -άλλη μια κατάθεση ψυχής- διανέμεται δωρεάν όπως και τα υπόλοιπα βιβλία μου.
Χαρά μου που για μια ακόμα φορά κατάφερα να μοιραστώ συναισθήματα, απόψεις κι επίκαιρους προβληματισμούς με τον αναγνώστη!
Καλά να είμαστε όλοι, να δημιουργούμε και να προσφέρουμε!».
Πολύτιμος και ο πρόλογος, στο έργο, από τον γεωπόνο – συγγραφέα δρα κ. Γιάννη Θ. Πολυράκη. Μακάρι να είχαμε χώρο, για λίγες από τις φωτεινές σκέψεις του, όμως, φτάσαμε -συν Θεώ- και σήμερα στο τέλος!
Στην αρχόντισσα κα Αθηνά, τις θερμότερες ευχές και τα συγχαρητήριά μας. Υγεία και καλή συνέχεια!
Ευχές στους εορτάζοντες και σ’ όλους.
Καλό Σαββατοκύριακο!
