Κύριε διευθυντά,
με το πέρας θεατρικής παράστασης σε υπαίθριο θέατρο, όπου παίχτηκε αρχαία τραγωδία, ακούγεται απ’ τα μεγάφωνα μια φωνή που έλεγε «παρακαλείσθε να μην αφήνετε ό,τι δεν χρειάζεστε εντός του θεάτρου, αλλά έξω υπάρχουν κάδοι απορριμάτων». Μια νεαρά απαντάει: «Δεν φτάνει που πληρώσαμε ένα σκασμό λεφτά; Γιατί δεν βάζουν καθαρίστριες να τα μαζεύουν;».
Αυτό και μόνο το αποσπασματικό γεγονός, νομίζω ότι αρκεί για να ερμηνεύσει κανείς, χωρίς φιλοσοφικές αναλύσεις το πού βρίσκεται η κοινωνία σήμερα, γιατί βρίσκεται και πού θα βρίσκεται και αύριο και μεθαύριο.
Με απλά λόγια σπεύδω να πω, πως οι Ελληνες πάσχουν από έλλειψη σεβασμού προς τον εαυτό τους, προς κάθε τι Δημόσιο αλλά κυρίως απέναντι στον άλλον! Παρά τον καθημερινό καταιγισμό μηνυμάτων και δημοσιευμάτων μέσω των οποίων δίδεται η εντύπωση πως ενδιαφερόμαστε γενικά για τους άλλους. Νομίζω ότι κάτι τέτοιο περισσότερο συμβαίνει για πολιτικούς λόγους και λιγότερο είναι κοινωνική στάση.
Εχω τη γνώμη πως στην χώρα μας έχουμε, για πολλούς λόγους, κακή αντίληψη για την έννοια του σεβασμού απέναντι σε οτιδήποτε. Νομίζουμε ότι το να σέβεσαι τον άλλο, την περιουσία του άλλου, την γνώμη του άλλου, το να σέβεσαι την δημόσια περιουσία είναι μειονέκτημα για σένα και υποτιμητικό.
Φυσικά δεν είμαι ο μόνος που με τον ένα ή άλλο τρόπο επισημαίνω αυτό το πρόβλημα. Αλλος δηλαδή λέει ότι έχουμε πρόβλημα Παιδείας, άλλος Δημοκρατίας, άλλος Ηθους κ.λπ.
Εγώ νομίζω πως ο σεβασμός σημαίνει και οδηγεί σε όλα τ’ άλλα και προφανώς τροφοδοτείται απ’ όλα τ’ άλλα. Αν δηλαδή καταφέρναμε να κάμουμε τους ανθρώπους να σέβονται γενικά, τότε θα διορθώνονταν όλα τ’ άλλα.
Μια άλλη αφορμή γι’ αυτό το σχόλιο επίσης, στάθηκε η εικόνα που είχα μπροστά μου όταν πρωί-πρωί ανεβαίνοντας την οδό Παπαναστασίου με τα πόδια, στο ύψος της Κλινικής Τσεπέτη, είδα ένα ωραία περιποιημένο παλιό σπίτι, να είναι γεμάτο ασυνάρτητα γκράφιτι στο ισόγειο μέρος του. Σκέφτηκα «υπάρχει σεβασμός εδώ;». Μα υπάρχει το θέμα της ελεύθερης έκφρασης θ’ ανταπαντήσει κάποιος ή και κάποια. Μα η έκφραση μπορεί να γίνει με πολλούς άλλους τρόπους που να σέβονται τον άλλον. Εδώ η ασυναρτησία δεν εκφράζει τίποτα. Και το τίποτα είναι τίποτα. Αν μια κοινωνία πιστεύει ότι απ’ το τίποτα θα βγει κάτι, εγώ νομίζω ότι όλο και πιο πολύ θα βουλιάζει!
Καταλήγοντας θα ήθελα να προτείνω σε κάθε αρμόδιο που ανησυχεί στα αλήθεια για το πού πάει η κοινωνία μας ν’ ανοίξει ένας σοβαρός, διαρκής, ειλικρινής και κάποιου επιπέδου διάλογος με θέμα τον σεβασμό.
Δηλαδή πώς μπορούμε να κάμουμε τους πολίτες να σέβονται τους νόμους, το περιβάλλον, τη δημόσια και ιδιωτική περιουσία, τα αρχαία μνημεία, τους ανθρώπους, τη χώρα, την πατρίδα, την εργασία, τα ήθη, τα έθιμα.
Σωτήρης Μιχαλακόπουλος,
εκπαιδευτικός
