Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024

Πάμε για χόρτα… Φύγαμε!

Η αβρωνιά, ο αγόγλωσσος, η αγριαγκινάρα, το αγριοσπάνακο, το αγριόβλητο, η αγριόβρουβα, το αγριοκάρδαμο, το αγριολάχανο, ο αγριομαϊντανός, το αγριόπρασο, το αγριοσέλινο, ο ακουρνόποδος, το αμάραντο, ο ασκορδούλακας, ο άσπρος ασκορδούλακας, ο ασκόλυμπρος, η βρούβα, η βυζιά, η γαλατσίδα, ο γέροντας, η γλυστρίδα, η κάππαρη, η καυκαλήθρα, η κλουβίδα, το κοκκινογούλι, η κουτσουνάδα, ο κρίταμος, το λά(μ)παθο, ο λειβαδίτης, το μάραθο, το μελισσόχορτο, η μολόχα, η ξυνίδα, το πεντάνευρο, το περδικούλι, το πετρομάρουλο, η πετροφιλιά, ο πηγουνίτης, η πικρόβρουβα, το πικροράδικο, το πιρουνάκι, το ραδίκι (ροδίκιο), το σπ(φ)αράγγι, το σταμναγκάθι, η σταρίδα, ο σταφυλίνακας, το στριφτούλι, ο στύφνος, το τσιχλάντερο, η τσουκνίδα, ο τσόχος, η φτέρη, ο (α)χάτζηκας, το χηνοπόδι. Τα βρώσιμα άγρια χόρτα της Κισάμου (60 τον αριθμό) όπως αλφαβητικά τα παραθέτει στο ομότιτλο βιβλίο του ο και γνωστός ανά το πανελλήνιο αλλά και διεθνώς Κισσαμίτης γεωπόνος – συγγραφέας Κων/νος Στ. Χαρτζουλάκης. Στο μοναδικό στο είδος του βιβλίο – λεύκωμα, 72 σελίδων, απ’ τις εκδόσεις “Πυξίδα της Πόλης” του φίλου μου του Μαθιού Φραντζεσκάκη. Άξιον εστί το τόλμημα! Και του συγγραφέα και του εκδότη…

«Η ιδέα της καταγραφής των άγριων βρώσιμων χόρτων, απορρέει και από τα προσωπικά βιώματα της ανατροφής μου στην Κίσαμο. Ιδιαίτερα τις “βόλτες” στα χέρσα χωράφια, τους ελαιώνες και τις πλαγιές της “Κουνουπίτσας”», γράφει μεταξύ των άλλων, στον πρόλογο του βιβλίου του ο συγγραφέας που “πονεί” ιδιαίτερα όπως είναι φυσικό και επόμενο, τον τόπο που τον γέννησε και τον σημάδεψε. Ανθός και καρπός αυτού του “πόνου” το περί ου ο λόγος βιβλίο, που δεν το συζητώ ότι πρέπει να μπει στις βιβλιοθήκες, όλων των σχολείων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της Κρήτης κι όχι μόνο της Κισσάμου. Με δεδομένο ότι τα περισσότερα, αν όχι όλα τα φυτά που περιγράφονται «δεν υπάρχουν μόνο στην Κίσσαμο, αλλά συναντώνται σε όλη την Κρήτη και πιθανόν σε πολλές περιοχές της πατρίδα μας», όπως γράφει και ο συγγραφέας. Βεβαίως για να χρησιμοποιείται σε προγράμματα τοπικής φυσικής ιστορίας. Δεν αποπαίδισε, δόξα τω Θεώ, ο Κλάδος των Δασκάλων απ’ αυτούς που μπορούν να τα υποστηρίξουν.

Πάμε για χόρτα… Σε πρώτο πληθυντικό πρόσωπο το ρήμα και σε πληθυντικό αριθμό το ουσιαστικό Φύγαμε! Πάντα Ωραίος ως Έλληνας γεωπόνος αλλά και ως γεωπόνος Έλληνας, Κώστα Χαρτζουλάκη!

Κορωνοϊκά… στα πεταχτά

Στο άνοιγμα των σχολείων όλων των βαθμίδων της Εκπαίδευσης και ειδικότερα στο self test στέκεται με τις σημερινές της μαντινάδες η Νεκταρία Θεοδωρογλάκη: «Οι δάσκαλοι κι οι μαθητές πριν πάνε στο σχολείο/ το σέλφι τεστ θα πάρουνε από το φαρμακείο», μας λέει στην πρώτη. «Αυτό το τεστ απόδειξη, πως όλα είν’ εντάξει/ χωρίς αυτό δεν μπαίνουνε οι μαθητές στην τάξη», συνεχίζει στη δεύτερη. «Αρνητικοί στον κορωνιό, μακάρι να ‘στε όλοι/ να μην υπάρχουν κρούσματα στην όμορφή μας πόλη», κλείνει στην τρίτη. Να ‘ρθει γρήγορα αυτή η μέρα, η ευχή όλων μας, Νεκταρία!

Η αντίστροφη μέτρηση για το “άνοιγμα” του τουρισμού, μετά το άνοιγμα των σχολείων, μετρά σήμερα την τελευταία μέρα της. Χαμόγελα από αύριο. Να βλέπω τουρίστες να κατεβαίνουν τις σκάλες των αεροπλάνων… Να βλέπω τουρίστες να λιάζονται στις ανά την Ελλάδα παραλίες…

Ωστόσο τα “Κορωνοϊκά… στα πεταχτά” συνεχίζονται. “Χόρτ’ αγά”, όπως έλεγαν και οι παλιοί μας. Εκεί που λες τον νικήσαμε τον… άτιμο, να τον μπροστά μας!

«Έχουμε πολύ ταξιδέψει. Το σώμα σου κι εγώ/ έχουμε κολλήσει/ και οι δυο κορωνοϊό,/ τώρα και τα δυο μπορούν να φταρνιστούν.// Το σώμα μου κι εγώ/ έχουμε νοσήσει/ από το σώμα σου/ που ποτέ σου δεν προστάτεψες.// Δεν έχεις μάσκα τώρα/ τι ζητάς ανάμεσα σε μένα και στο σώμα μου». Έτσι μάς λέει ο Σπύρος Κυριάκης (http:\\provocateur.gr) θα έγραφε το ποίημα “Το σώμα μου κι εγώ” ο Γιάννης Βαρβέρης, αν ζούσε επί κορωνοϊού.


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

3 Comments

  1. Αγαπητε μας Ευαγγελε, ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ, ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ και με καλη υγεια. Για δυο τρεις μερες θα υποφερω με τον παλιο μου υπολογιστη, που αγνοει τονους, παυλα, εισαγωγικα, το π το δανειζομαι με την προσθηκη Screen Keyboard κ.λ.π. και βεβαια ζητω την κατανοηση σας.
    Ωστοσο, οφειλω να ευχαριστησω Βαγγελη εσενα και τον παναξιο Χανιωτη κι οχι μονο ειδικο Γεωπονο Κωστα Χαρτσουλακη για το ανωτερω αρθρο σου που στηνεις εναν αλλοκοτο αλλα ομορφο χορο αμετρητων αγριων και βρωσιμων χορτων της πανεμορφης Κρητικης γης αλλα και ολης της αλλης Ελληνικης φυσης, οπου απο τα παιδικα μου χρονια ως και τα φοιτητικα μου ημουν βυθισμενος, δηλαδη τελουσα σε αλληλεξαρτηση με την επαρχιακη φυση και ιδιαιτερα της ΕΡΑΤΕΙΝΗΣ Ημαθιας του Ηροδοτου κι απολαμβαναμε ως τωρα τελευταια τα υγιη Οικοσυστηματα του τοπου μας. Δεν μορειτε να φανταστειτε τη χαρα που μου δωσατε με την αναφορα και τις εμειρικες και συναμα ειστημονικες γνωσεις που αφειδωλευτα μοιραστηκαμε με μας, οσο αφορα τοσο πολλα και νοστιμα αγρια χορτα της Κρητικης γης. Ομως, μερικες παλιες αναμνησεις με πανε πανω στην καμπισια Μακεδονικη γη και θα μου επιτρεψετε να προσθεσω κατι δικες μου εισημανσεις: Ειναι αληθεια, οτι στον Ημαθιωτικο πλουσιο και λιπαρο καμπο δεν ειχαμε τοσο μεγαλο αριθμο αγριων και βρωσιμων χορτων, ωστοσο, το καμπισιο ΠΙΚΡΟΡΑΔΙΚΟ και το αλλο πιο γλυκο ραδικι που μοιαζει με το Κρητικο σταμναγκαθι, δεν εχουν το ταιρι τους, ακριβως λογω του πολυ γονιμου εδαφους. Και εβγαινε μπολικο στις ακρες των χωραφιων και των αγροτικων δρομων. Την Ανοιξη και την περιοδο της Αγ. και Μεγαλης Σαρακοστης ηταν η βασικη μας διατροφη στις δυσκολες αγροτικες ενασχολησεις. Με την αειμνηστη κι αξεχαστη Ποντια μανα μου μαζευαμε καλαθια ολοκληρα Πικροραδικα στο γυρισμο μας απο τα χωραφια.
    Ωστοσο, το καλυτερο και πιο νοστιμο ραδικι ειναι αυτο με το μωβ γαλαζιο χρωμα λουλουδιων!! Δικταμο δεν υπαρχει στον Βεροιωτικο καμπο. Ουτε, θαρρω, Ασκολυμπρος. Ειπαμε τα σαλιγκαρια των Ημαθιωτικων λαχανοκηπων ειναι σαφως πολυ μεγαλυτερα της Κρητικης χλωριδας, ισως δυο και τρεις φορες μεγαλυτερα, ομως δεν εχουν τη μεγαλη νοστιμια της εδω γης μας. Θα σημειωσω, οτι τις υπεραφθονες Βρουβες, καθως και τα τεραστια Αγριοβλητα στα που φυτρωναν στα χωραφια δεν ξεραμε και δεν τα τρωγαμε σαν νοστιμα σαλατικα που ειναι, τα μαζευαμε σε σακκια μεγαλα και ταιζαμε τα οικοσιτα βοοειδη μας και φυσικα τα ολομαυρα τοτε γουρουνια ου τα Χριστουγεννα ξεερνουσαν τις 12Ο οκαδες το καθενα!! Το λαπαθο ηταν η αδυναμια της μανας μας που εφτιαχνε με τα μεγαλα φυλλα του νοστιμους ντολμαδες κ.λ.π. Βοηθουσε το υγρο και λιπαρο εδαφος. Στο Βερμιο ορος και τα γειτονικα Πιερια Ορη μαζευαμε το γνωστο τσαι του βουνου, μπολικο κι αυτο στα χωματινα βουνα μας. Ηθελα να εγραφα κι αλλα ραγματα, αλλα υποσχομαι να επανελθω με το διορθωμενο κομπιουτερ μου. Με φιλικη ακτιμηση κι αγαπη. Γιωργος Καραγεωργιου, συντχος νομικος, κοινωνιολογος ΧΑΝΙΑ.

  2. Δε θα μορουσα να μην επανελθω, για μερικη εστω διορθωση των λαθων μου κι ας τα φορτωνω ολα στο ….. ατυχο κομπιουτερ: Η εκτιμηση εγινε… ακτιμηση, το π ενιοτε εμφανιζεται κι αλλη φορα μας αποχαιρετα!
    παρακαλω διαβαστε το ορθον ΜΟΙΡΑΣΤΗΚΑΤΕ, αντι μοιραστηκαμε.
    Αλλα, με την ευκαιρια αυτη, θυμηθηκα τον ΣΤΥΦΝΟ, που εδω στην Κρητη μας τον τρωνε σαν σαλατικο σε πολλες περιοχες, για να σημειωσω οτι πανω στην Β. Ελλαδα και ειδικα στα καμπισια μερη μας ου φυεται αφθονα δεν τρωνε ΕΠΙ ΠΟΙΝΗ ΘΑΝΑΤΟΥ, διοτι ειναι ακρως δηλητηριωδες αγριοχορτο. Να φανταστητε, οτι ισως ειναι και το μοναδικο αγριοχορτο που ΔΕΝ ΤΡΩΝΕ ουτε τα οικοσιτα ζωα, ενω ΤΡΕΛΑΙΝΟΝΤΑΙ να τρωνε τον τσοχο, που ειναι ωφελιμος πολυ στην υγεια των ανθρωπων και βασικο συστατικο σε κρισιμα φαρμακευτικα σκευασματα. Εξεπλαγην οταν ειδα στους τοπικους παγκους των λαικων αγορων να πωλειται ΣΤΥΦΟΣ. Αλλα και σε χωρια της Κισσαμου τα τρωνε σαν χορταρικο σαλατικο. Μου απαντησαν ως κοβουν τρυφερους βλαστους των στυφνων. Παντως θελει μεγαλη προσοχη, αφου και τα οικοσιτα βοοειδη τον αποφευγουν τον στυφνο. Στα χωραφια του Βεροιωτικου καμπου ο φιλος μας ο ΣΤΥΦΝΟΣ ηταν ο μεγαλος και δυσκολος αντιπαλος εμας των εργατων της γης, που μας δυσκολευε στα συχνα τσαπισματα.
    Επικαλουμαι και την εμπειρικη ΒΙΩΜΑΤΙΚΗ γνωση του φιλου μου ειδικου γεωπονου ΒΑΓΓΕΛΗ ΜΠΟΥΡΜΠΟΥ, που κατεβαινε αρχες του Θερους απο τη Σαρακηνα των Γρεβενων και πρωην Κοζανης στον Βεροιωτικο ΡΟΥΜΛΟΥΚΙΩΤΙΚΟ καμπο, οντας μαθητης των τελευταιων Ταξεων Γυμνασιου, και λιγο αργοτερα ως αριστος φοιτητης της Γεωπονικης Σχολης του Αριστοτελειου Θεσσαλονικης, απασχολουμενος με τη σκληρη ενασχοληση των τσαισματων η της συλλογης κατασπρου βαμβακιου, για την μερικη καλυψη των σπουδων του. Ειμαι σιγουρος, οτι ο Βαγγελης Μπουρμπος γνωριζει τα ανωτερω για τον στυφνο. Αυτα και περιοδικως κι αναλογως θα σχολιαζουμε την πλουσια ανιδα και χλωριδα τη Κρητης αλλα και της λοιπης Ελλαδας. Ευχαριστω Γ. Καραγεωργιου ΧΑΝΙΑ

  3. Τι συμβαινει, φιλοι αγαπητοι;
    Ακομη περιμενω ενημερωση για τον στυφνο!!…
    Ελπιζω να μην τον δοκιμασατε ακομα ως σαλατικο, αλλα καποιοι δεν πρεπει να μας ενημερωσουν……
    Η ευθυνη βαρυνει, μαλλον, την αφεντια μου. Ως τοτε ας ειμαστε ολοι μας καλα στην υγεια.
    Φιλικα Γ. Καραγεωργιου ΧΑΝΙΑ

Γράψτε απάντηση στο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΙΟΥ, ΣΥΝΤ ΧΟΣ ΝΟΜΙΚΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΟΣ ΧΑΝΙΑ Ακύρωση απάντησης

Please enter your comment!
Please enter your name here

Εντός εκτός και επί τα αυτά

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα