Η εθνική ασφάλεια παραμένει αποκλειστική αρμοδιότητα των κρατών μελών, αλλά αυτό δεν εμπόδισε την ΕΕ στο να προτάξει και το θέμα της συνεργασίας και συντονισμό σε επίπεδο Ένωσης. Ο στόχος της Ένωσης είναι η εξασφάλιση υψηλού επιπέδου ασφάλειας σε έναν χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης. Για την επίτευξη του στόχου αυτού απαιτούνται μέτρα για την πρόληψη και καταστολή της εγκληματικότητας, καθώς και με μέτρα για τον συντονισμό και τη συνεργασία μεταξύ των αρχών επιβολής του νόμου και άλλων εθνικών αρχών των κρατών μελών.
Ως μέτρα είναι ο συντονισμός και η συνεργασία με τους οικείους οργανισμούς της Ένωσης και άλλους σχετικούς ενωσιακούς φορείς, όπως επίσης με τις ενδιαφερόμενες τρίτες χώρες και τους σχετικούς διεθνείς οργανισμούς καθώς και με τη βοήθεια του ιδιωτικού τομέα και της κοινωνίας των πολιτών. Η φράση αυτή μας ωθεί να διερευνήσουμε τις προϋποθέσεις εισόδου του ιδιωτικού τομέα στο χώρο των δράσεων και των προγραμμάτων που αφορούν τον τομέα της ασφάλειας. Βέβαια, ο τομέας της ασφάλειας είναι πρωτίστως δημόσιος, αλλά οι αναφορές στους κανονισμούς για τη συμμετοχή νομικών οντοτήτων ιδιωτικής φύσης, ωθούν στη συμπερίληψη για εμπλοκή και των επιχειρήσεων με σχετικό αντικείμενο
Στον επόμενο πίνακα 1 φαίνονται οι δαπάνες του κοινοτικού προϋπολογισμού που αφορούν τον τομέα συνολικά για το 2023.
Στην αναφορά μας εδώ δε θα αναφερθούμε στις δράσεις που αφορούν την πυρηνική ενέργεια, δεδομένου ότι στη χώρα μας δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής των δράσεων αυτών. Η βασική εμπλοκή αφορά το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας (ΤΕΑ), που είναι προικοδοτημένο με 307 εκ. € για το 2022, όπως φαίνεται στον πίνακα 2.
Όμως στο Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας (ΤΕΑ), που προικοδοτήθηκε για το 2023 με πάνω από 307 εκατ. €, για να καλύψουν τις δράσεις του, τα ποσά αυτά προορίζονται να συμβάλλουν στη διασφάλιση ασφάλειας υψηλού επιπέδου στην Ένωση, ιδίως με την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και της ριζοσπαστικοποίησης, του σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος και του κυβερνοεγκλήματος, καθώς και με τη συνδρομή και προστασία των θυμάτων εγκληματικών πράξεων.
Το θεσμικό πλαίσιο του τομέας Ασφάλειας εκφράζεται από τους ακόλουθους δυο κανονισμούς:
Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1060 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Ιουνίου 2021, για τον καθορισμό κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+, το Ταμείο Συνοχής, το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας, και δημοσιονομικών κανόνων για τα εν λόγω Ταμεία και για το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης, το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας και το Μέσο για τη Χρηματοδοτική Στήριξη της Διαχείρισης των Συνόρων και την Πολιτική των Θεωρήσεων (ΕΕ L 231 της 30.6.2021, σ. 159).
Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1149 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 7ης Ιουλίου 2021, για τη θέσπιση του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας (ΕΕ L 251 της 15.7.2021, σ. 94).
Σημειώνουμε ότι για τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1149 για τη θέσπιση του Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας ορίζεται ένα συνολικό ποσόν από 1ης Ιανουαρίου 2021 έως 31 Δεκεμβρίου 2027 ανέρχεται σε 1.931.000.000 €
Ιδιαίτερα τονίζεται ότι η Επιτροπή συνεργάζεται με οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και σχετικά δίκτυα, ιδίως ενόψει της προετοιμασίας και αξιολόγησης των προγραμμάτων εργασίας για τις δράσεις της Ένωσης που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του Ταμείου.
Στις Πράξεις αναφοράς που έχουν προταθεί τονίζουμε τις προτάσεις κανονισμών σχετικά
• Με την ευρωπαϊκή εντολή υποβολής και την ευρωπαϊκή εντολή διατήρησης ηλεκτρονικών αποδεικτικών στοιχείων σε ποινικές υποθέσεις [COM(2018) 225 τελικό].
• Με τη θέσπιση εναρμονισμένων κανόνων για τον ορισμό νόμιμων εκπροσώπων με σκοπό τη συγκέντρωση αποδεικτικών στοιχείων στο πλαίσιο ποινικών διαδικασιών [COM(2018) 226 τελικό].
• Για την ανθεκτικότητα των κρίσιμων οντοτήτων [COM(2020) 829 τελικό].
Στον τομέα της Ασφάλειας λειτουργούν και δυο οργανισμοί προικοδοτημένοι με 230 εκατ. € για το 2023
Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κατάρτιση στον Τομέα της Επιβολής του Νόμου (ΕΑΑ)
Ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κατάρτιση στον Τομέα της Επιβολής του Νόμου (ΕΑΑ) είναι οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης με αντικείμενο την ανάπτυξη, την εφαρμογή και τον συντονισμό της κατάρτισης για αστυνομικούς υπαλλήλους.
Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (EMCDDA)
Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (EMCDDA) παρέχει στην Ένωση και στα κράτη μέλη της μια τεκμηριωμένη επισκόπηση των ευρωπαϊκών προβλημάτων που σχετίζονται με τα ναρκωτικά και μια σταθερή βάση τεκμηρίωσης για τη στήριξη του διαλόγου για τα ναρκωτικά.
Σύμφωνα με άρθρο του κανονισμού, για τις επιλέξιμες οντότητες που είναι επιλέξιμες για ενωσιακή χρηματοδότηση αυτές είναι:
α) νομικές οντότητες εγκατεστημένες σε: i) κράτος μέλος ή υπερπόντια χώρα ή έδαφος συνδεδεμένο με αυτό το κράτος ή τη χώρα· ii) τρίτη χώρα που παρατίθεται στο πρόγραμμα εργασίας, υπό τις προϋποθέσεις που καθορίζονται στην παράγραφο 3· β) νομικές οντότητες συσταθείσες βάσει του δικαίου της Ένωσης ή κάθε διεθνής οργανισμός που έχει σχέση με τους σκοπούς του Ταμείου. 2. 3. Τα φυσικά πρόσωπα δεν είναι επιλέξιμα για ενωσιακή χρηματοδότηση.
Οι οντότητες που αναφέρονται στην παράγραφο 1 στοιχείο α) σημείο ii) συμμετέχουν ως μέλη κοινοπραξίας που αποτελείται από τουλάχιστον δύο ανεξάρτητες οντότητες, εκ των οποίων τουλάχιστον μία είναι εγκατεστημένη σε κράτος μέλος.
Οι οντότητες που συμμετέχουν ως μέλη κοινοπραξίας όπως αναφέρεται στο πρώτο εδάφιο της παρούσας παραγράφου εξασφαλίζουν ότι οι δράσεις στις οποίες συμμετέχουν συνάδουν προς τις αρχές που κατοχυρώνονται στον Χάρτη και συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων του Ταμείου.
Υπενθυμίζουμε ότι ως νομικές οντότητες στην ΕΕ θεωρούνται οι ακόλουθες1:
1. Η Ευρωπαϊκή Εταιρεία (SE)
2. Η ευρωπαϊκή συνεταιριστική εταιρεία (ΕΣΕτ)
3. Ο ευρωπαϊκός όμιλος οικονομικού σκοπού (ΕΟΟΣ)
4. Ευρωπαϊκή ιδιωτική εταιρεία (SPE)
5. Μονοπρόσωπες εταιρείες περιορισμένης ευθύνης (SUP).
1. https://www.europarl.europa.eu/factsheets/el/sheet/35/%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%BF-%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CE%BF
