Ο αέρας της ∆ηµοκρατίας που φύσηξε στα πρώτα µεταπολιτευτικά χρόνια στη χώρα µας είχε ως αποτέλεσµα τη δηµιουργία πλήθους πολιτιστικών συλλόγων, ιδιαίτερα στην ενδοχώρα, σχεδόν σε κάθε χωριό της πατρίδας µας. Η συµµετοχή των τοπικών κοινωνιών µέσα από συλλογικές δράσεις στα πολιτιστικά και όχι µόνο δρώµενα των περιοχών τους ήταν µία πρώτη απάντηση στο υδροκέφαλο και συγκεντρωτικό κράτος και στην υποβάθµιση και συρρίκνωση της υπαίθρου.
Μπροστάρηδες κατά κανόνα σε αυτή την προσπάθεια νέοι άνθρωποι που επέλεξαν να κατοικήσουν στα χωριά µας, θέλησαν έτσι να αναδείξουν τις ανάγκες και τα συγκριτικά πλεονεκτήµατα των τόπων που εκπροσωπούν και να αποτρέψουν στο βαθµό που µπορούσαν την ερήµωση των χωριών τους. Μια ερήµωση που κατέστη ανέφικτη στην πορεία στις περισσότερες περιπτώσεις, λόγω της απουσίας µέτρων ουσιαστικής κυβερνητικής πολιτικής µε την παροχή των κατάλληλων κινήτρων για την ανάσχεση του κύµατος της αστυφιλίας που αποτελεί µάστιγα για τον τόπο µας ήδη από τα πρώτα µετεµφυλιακά χρόνια.
Αρκετοί από αυτούς τους πολιτιστικούς συλλόγους στην πορεία του χρόνου, στο δυστοπικό τοπίο των οικονοµικών και κοινωνικών κρίσεων που ακολούθησαν διαδοχικά στη χώρα µας, µε αποκορύφωµα την υγειονοµική κρίση του κορωνοϊού, οδηγήθηκαν σε πλήρη αδράνεια.
Άλλοι πάλι υπολειτουργούν µε τις όποιες δραστηριότητες τους να αναπτύσσονται κυρίως τους καλοκαιρινούς µήνες.
∆εν λείπουν βέβαια και εκείνοι που εξακολουθούν να προσφέρουν σηµαντικές υπηρεσίες προβολής και ανάπτυξης των περιοχών τους σε µια προσπάθεια να τις κρατήσουν ζωντανές. Οι τελευταίοι, µέσα από την ενεργή συµµετοχή και τη συνεργασία των µελών τους, αναλαµβάνουν δράσεις αλληλεγγύης και εθελοντισµού που ενισχύουν τους δεσµούς των κατοίκων και βελτιώνουν την ποιότητα της ζωής τους, αλλά και ουσιαστικές πρωτοβουλίες που τονώνουν την τοπική οικονοµία, προστατεύουν το περιβάλλον, και αναδεικνύουν την ιστορία και τον πολιτισµό των περιοχών τους.
Ωστόσο η πρόσφατη αλλαγή του αυτοδιοικητικού χάρτη της χώρας µας µε την κατάργηση των αυτόνοµων κοινοτήτων και το πέρασµα από τους Καποδιστριακούς στους Καλλικρατικούς δήµους επιβάλλουν, όσο ποτέ άλλοτε, την ενεργοποίηση και την ενίσχυση των τοπικών πολιτιστικών συλλόγων που αποτελούν τα αυθόρµητα πρωτογενή και πρωτοβάθµια οργανωµένα κύτταρα πολιτισµού των τοπικών κοινωνιών.
Οι πρωτοβουλίες τους, οι προτάσεις και οι διεκδικήσεις τους σε συνεργασία µε τα νέα θεσµικά δηµοτικά όργανα, τα συµβούλια των δηµοτικών και τοπικών κοινοτήτων, µπορούν να λειτουργήσουν αντισταθµιστικά στην ανισοµερή ανάπτυξη που παρατηρείται κατά κανόνα ανάµεσα στο µητροπολιτικό δήµο και στις τοπικές και δηµοτικές κοινότητες.
Και τούτο γιατί η πλειονότητα των διοικητικών, οικονοµικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων συγκεντρώνονται στις περισσότερες των περιπτώσεων γύρω από το µητροπολιτικό κέντρο µε την πολυπόθητη αποκέντρωση να αποτελεί όνειρο θερινής νυκτός.
Μπορούν ακόµα οι πολιτιστικοί σύλλογοι µέσα από διαδηµοτικές συνεργασίες µε θεσµικούς φορείς και τη δηµιουργία των κατάλληλων δικτύων πολιτιστικής παρέµβασης να ευαισθητοποιήσουν τους µηχανισµούς λήψης αποφάσεων σε τοπικό επίπεδο και να ενισχύσουν τη φωνή των τοπικών κοινωνιών, διαδραµατίζοντας δυναµικό ρόλο στη σύγχρονη διαχείριση της άυλης και υλικής πολιτιστικής µας κληρονοµιάς.
Ζητούµενο, όσο ποτέ άλλοτε, η ισοµερής ανάπτυξη του κέντρου και της περιφέρειας µέσα από ένα αειφόρο ολιστικό σχέδιο ανάπτυξης των καλλικρατικών δήµων, µε γνώµονα την αυστηρή ιεράρχηση των αναγκών που υπάρχουν, χωρίς κανείς να αισθάνεται αποκοµµένος και παραµεληµένος.
Οι άνθρωποι που εξακολουθούν να λειτουργούν ως θεµατοφύλακες των εγκαταλελειµµένων σε πολλές περιπτώσεις χωριών µας συχνά δείχνουν το δρόµο. Ας τους ακούσουν οι ιθύνοντες, όσο είναι νωρίς.
