Αντίθετα με την κοινή γνώμη, τ’ αγρίμια δεν είναι αναγκαστικά ζώα των υψηλών ορεινών περιοχών. Βρίσκονται συχνά και σε ύψη κάτω των 900 μ., ιδιαίτερα σε περιοχές που υπάρχουν πάλι απότομοι βράχοι, γκρεμοί, χαράδρες και λίθινα συντρίμματα.
Στο περιβάλλον αυτό, άλλων ειδών ζώα κινούνται με δυσκολία, τα αγρίμια, όμως κινούνται με πολλή επιδεξιότητα και σβελτοσύνη.
Οι οπλές τους, εν αντιθέσει με τις οπλές των συγγενών τους, που ανήκουν στο είδος αίγαγρος αντιλόπη, δεν είναι εφοδιασμένες με μεσοδακτύλια χωρίσματα, για να μπορούν τα νύχια να εκτείνονται στις άκρες και ν’ αυξάνουν την επιφάνεια επαφής. Χάρη στην εξειδικευμένη αυτή κατασκευή των οπλών, τ’ αγρίμια πατούν στερεά στις άκρες των γκρεμών, κάνουν μεγάλα πηδήματα από βράχο σε βράχο, τρέχουν γρήγορα στα στενά ορεινά μονοπάτια και περνούν με ευκολία πάνω από σωρούς με πέτρες και βράχους. Δεν μπορούν, όμως, να μετακινούνται άνετα πάνω στους πάγους και στα χιόνια, γι’ αυτό και ανεβαίνουν ή κατεβαίνουν στις πλαγιές των βουνών ανάλογα με την εποχή.
Ομοταξία: Θηλαστικά, Τάξη: Αρτιοδάκτυλα, Οικογένεια: Βοοειδή, Γένος: Αιξ (Capra), Είδος: αίγαγρος, Υποειδός: Κρητική. Μερικοί συγγραφείς και ειδικά ο Couturier, θεωρούν τα αγριόγιδα όλα υποείδη του παλαιού τύπου Αιξ ή αίγαγρος, ενώ άλλοι χαρακτηρίζουν χονδρικά το αγριόγιδο σαν την κατοικίδια γίδα (Capra hircus).
Το κρητικό αγριόγιδο ή αγρίμι είναι μεγαλύτερο απ’ τ’ άλλα αγριόγιδα, έχει χρώμα σταχτοκίτρινο και φέρει μαύρη ταινία στη ράχη και κέρατα πολύ μεγάλα και τοξοειδή. Στις περισσότερες περιοχές της αρχικής τους εξάπλωσης, τ’ αγρίμια έχουν σήμερα εξαφανισθεί.
Πολλοί επιστήμονες θεωρούν σήμερα ότι το αγρίμι δεν είναι γνήσιο αγριόγιδο, εξαιτίας της διασταύρωσής του με κατοικίδιες κατσίκες ανά τους αιώνες. Μεγάλη καταστροφή στο κρητικό υποείδος -εκτός από τους λαθροθήρες- έχουν προξενήσει και τ’ ανεξέλεγκτα κοπάδια από κατσίκες, που περιφέρονται στα βουνά! Καθαρόαιμα αγρίμια μπορούν να θεωρηθούν πλέον μόνο τα ζώα τα οποία βρίσκονται στα Θοδωρού (Helga Hofmann). Μεγάλη ήταν η προσφορά αυτών που σκέφθηκαν να μεταφερθεί στη νησίδα Θοδωρού το υποείδος αυτό. Επίσης και αυτών, οι οποίοι στον Δημοτικό Κήπο Χανίων φροντίζουν για την παρουσίαση και αναπαραγωγή του. Ποτέ, σύμφωνα με τη ζωολογία δεν αιχμαλωτίζουμε ζώα άγρια για να τα παρουσιάσουμε σε ζωολογικούς κήπους και μετά τα απελευθερώνουμε! Τα ζώα, τα οποία φιλοξενούνται σε ζωολογικούς κήπους, οφείλουν να αναπαράγονται μόνα τους και ει δυνατόν να τροφοδοτούν την άγρια πανίδα όταν υπάρχει κίνδυνος εξαφάνισης κάποιου είδους.
Εκτός από τη λαθροθηρία και τον περιορισμό των τόπων διαμονής τους, τα αγριόγιδα απειλήθηκαν και από την ανθρώπινη δεισιδαιμονία. Σε ορισμένες περιοχές κυνηγήθηκαν ανελέητα εξαιτίας των “πετρών” που βρίσκονται στο στομάχι τους. Οι πέτρες αυτές αποτελούνται κατά μεγάλο ποσοστό από τρίχες, οι οποίες καταπίνονται καθώς τα ζώα γλείφουν την προβιά τους. Μαζί με ρετσίνι και φυτικές ίνες οι τρίχες σχηματίζουν με τα χρόνια σκληρές και λείες σφαίρες. Αυτές οι σφαίρες θεωρούνταν ότι βοηθούν κατά της στείρωσης, των γηρατειών ή της δηλητηρίασης!
Στην Ελλάδα, αγριόγιδα συναντώνται στον Ολυμπο, στον Παρνασσό, στην Πίνδο και σ’ ορισμένα όρη της Μακεδονίας και της Θράκης. Στα Λευκά Ορη καθώς και στα Γιούρα και στην Αντίμηλο, συναντάται το μοναδικό στον κόσμο υποείδος, κρητικό αγρίμι. Είναι ζώο αγελαίο, μολονότι η αγέλη στερείται κάθε κανονικού τύπου κοινωνικής οργανώσεως. Δεν φαίνεται δε να υπάρχει κι επικοινωνία ανάμεσα σε διαφορετικές ομάδες. Ενας τύπος όμως, κοινωνικής ιεραρχίας, παρατηρείται κατά την εποχή του ζευγαρώματος, όταν ορισμένα αρσενικά αναλαμβάνουν κυρίαρχο ρόλο. Ο θεμελιώδης κανόνας που χαρακτηρίζει τη συμπεριφορά μιας τυπικής αγέλης είναι ότι τα άτομα των δύο φύλων είναι αυστηρά διαχωρισμένα. Τα αρσενικά από τη μια πλευρά και τα θηλυκά με τα μικρά από την άλλη. Μόνο, όταν οι αριθμοί τους είναι πολύ μικροί, ζώα και των δύο φύλων ανακατεύονται μεταξύ τους. Ενα σπάνιο μοναχικό ζώο είναι πιθανότερο να είναι αρσενικό.
Οι αγέλες των αρσενικών μπορεί να έχουν σημαντικό αριθμό. Οι αγέλες των θηλυκών είναι συνήθως μικρότερες. Οδηγούνται από ένα κυρίαρχο θηλυκό, ένα ισχυρό συνήθως και γέρικο ζώο. Στις ομάδες των αρσενικών, δεν είναι υποχρεωτικά το γεροντότερο ή το δυνατότερο που αναλαμβάνει την αρχηγία, οποιοδήποτε όμως και αν την αναλάβει, τα άλλα υπακούουν στη θέλησή του και το ακολουθούν παντού!
Την εποχή του ζευγαρώματος, στην αγέλη η σύνθεση μεταβάλλεται τελείως, αφού αρσενικά, θηλυκά και μικρά ανακατεύονται ελεύθερα.
Το κυρίαρχο αρσενικό έχει δικαίωμα να ζευγαρώνει με όλα τα θηλυκά της περιοχής του, αλλά είναι φανερό ότι αυτό ξεπερνά τις ικανότητές του αν αυτά είναι πάρα πολλά!
Δεν είναι δυνατόν δε πολλές φορές και να κρατά το χαρέμι του κάτω από στενή επίβλεψη!
Η αιξ ή αίγαγρος εξημερώθηκε πριν περίπου 7.000 χρόνια π.Χ. και έτσι ανήκει στα αρχαιότερα κατοικίδια ζώα της ανθρωπότητας.
