■ «Εγώ Μουλά Πραείµης Αφεντακάκις σας γράφω»
Ο Ιµπραήµ Αφεντακάκης στη Σητεία, αρχηγός των γενιτσαρικών ταγµάτων, απόγονος Αλβανού ιµάµη, την 27 Ιουνίου 1821, αφού συγκέντρωσε 300 Χριστιανούς τους έσφαξε όλους.
Οι Στειακοί, απόγονοι του Β. Κορνάρου συνέταξαν σχετικό ποίηµα, από το οποίο παραθέτω λίγους στίχους:
«Τουρτούλοι, Ζήρος, Χοχλακιές, Αχλάδια, Μοναστήρι,
καµπόσοι τόποι που ‘καµε ο χάρος πανηγύρι.
Τρακόσοι άντρες, Χριστιανοί, ωσάν ωζά, σφαχτήκαν,
χωρίς αιτία κι αφορµή, σπίτια ξεκληριστήκαν……
Είχε γυναίκα Χριστιανή του Σακκαδάκη κόρη
απού τση Λάστρος το χωργιό που’ ναι αψηλά στα όρη.
Ήταν θεριό ανήµερο το γράφει η ιστορία,
στα χέργια ντου εβάφτηκε µε αίµα η επαρχία».
Για τον Αφεντακάκη ο Εµµ. Αγγελάκης στα ΣΗΤΕΙΑΚΑ γράφει:
«…αυτός εκανόνιζε την κίνηση της κοινωνικής του ζωής αναµεµειγµένος και σε ζητήµατα της θρησκείας και της οικογένειας. Αυτός εδίκαζε και κατεδίκαζε, αυτός εκτελούσε τις αποφάσεις, αυτός εκτελούσε ως δήµιος και τη θανατική ποινή. ∆εν ετουφέκιζε ούτε κρεµούσε τα υποψήφια θύµατα, αλλά µε χρυσό τσεκούρι (σύµβολο γενιτσαρισµού) κατέφερε δυνατό χτύπηµα στην σπονδυλική στήλη του καταδίκου, τον οποίο οι άνθρωποί του κρατούσαν µπρούµουτα στο πάτωµα…..»
Ο Ανέστης Γ. Περάκης γράφει:. «µε εντολή του Αφεντακάκη χτίστηκε όρθιος ζητιάνος σε ανεγειρόµενο βοηθητικό χτίσµα. Ο σκελετός βρέθηκε όρθιος το 1973, κατά την εκτέλεση οικοδοµικών εργασιών από την Αριστέα Κοντογεωργάκη.
Χρησιµοποιούσε τη µέθοδο «ρόβι-ψαρές» στις γυναίκες, όπως επίσης έβαζε τα στήθη των γυναικών σε κασέλες και µπαούλα…, τοποθετούσε στα εσώρουχα των γυναικών γάτα την οποία στη συνέχεια εξαγρίωνε και ξέσχιζε τη γυναίκα.
Καταπατούσε τις περιουσίες των χριστιανών µε το σύνηθες, στέλνοντας τους σφαίρες.
Αγγάρευε τους χριστιανούς µονίµως στις αγροτικές εργασίες και όταν βράδιαζε, αν έφευγε ο χριστιανός, του έλεγε: «µωρέ σκύλε, δε θέλεις να µε θωρείς;» και αν έµενε του έλεγε : «µωρέ σκύλε, πλερωµή θέλεις;»
Επιστολή του Αφεντακάκη (από το Ηράκλειο, όπου είχε µεγάλη περιουσία και είχε κατοικήσει µετά τις σφαγές που είχε διαπράξει), στη Λάστρο Λασιθίου στον πεθερό του Ιωάννη Σακκαδάκη:
Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ
«ηγια και χαιρετισµατα εις ελογου σου σεκαδογιανι άπο εµενα τον γαµπρο σου. το µουλαµπραηµι πολλα και ακριβά λαµβανοντας τον τεσκερε µου σας φανερώνω να µου γραψις ένα τεσκερέ.. να µας φανεροσις ανε στεκουν τα πραµατα µου και η µελισες µου
Απο εµένα την θιγατεραν σας άκριβος σας χαιρετω και φιλώ χυρας και ποδαν σας και από τη χανουµι απλα (αδελφή). µου και εις τον κουµπαρο τις το νικολή και εις τον κουνιαδον µου το γιοργι και εις όλους τους εδικους µας και οσι ροτου δια λογου µας.
1831 Ιανουαρίου 2
Εγώ, µουλα πραειµης άφεντακακις σας γράφω»
Σ.Σ. Όπως θα παρατηρήσει ο αναγνώστης και έχουµε πει, οι Κρήτες µουσουλµάνοι µιλούσαν Έλληνικά και έγραφαν όσοι ήξεραν Ελληνικά.
Από το βιβλίο ΚΡΗΤΕΣ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ.
*Ο Μιχάλης Κατσανεβάκης είναι αρχιτέκτων µηχανικός,
ιστορικός ερευνητής, συγγραφέας
