Η Κρήτη µε έκταση 8.336 km2, έχει ακτογραµµή 1046 km και περίπου το 50% του µόνιµου πληθυσµού της κατοικεί σε παράκτιες περιοχές. Αντίστοιχα, η Ελλάδα µε έκταση 131.957 km2, έχει ακτογραµµή 13676 km, αναλογικά µικρότερη αυτής της Κρήτης και ο πληθυσµός της, που κατοικεί σε παράκτιες περιοχές, εκτιµάται ότι είναι αναλογικά µικρότερος αυτού της Κρήτης.
Όταν βρισκόµαστε κοντά στο νερό, διαπιστώνουµε πόσο πιο ήρεµοι, χαρούµενοι και χαλαροί είµαστε. Αυτό συµβαίνει γιατί το νερό, εκτός από προαπαιτούµενο ζωής, είναι πηγή ψυχικής ηρεµίας, πνευµατικής ανάτασης και απόλαυσης. Η επαφή µε το νερό οπτικά, ακουστικά ή σωµατικά, βοηθά στη χαλάρωση, στη µείωση του άγχους και στη βελτίωση της συγκέντρωσης, στοιχεία σηµαντικά για τον διαλογισµό. Τελικά, η αξία του νερού για τον άνθρωπο είναι αναντικατάστατη, όχι µόνο για την οµαλή φυσιολογική του λειτουργία ως οργανισµού, αλλά και για την καθαρότητα της σκέψης και την τέρψη της ψυχής (Αγγελάκης, 2025).
Το νερό λειτουργεί και θεραπευτικά. Η αξιοποίηση των θεραπευτικών ιδιοτήτων του θαλασσινού νερού έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα. Ο Ιπποκράτης (ca 460-370 π. Χ.), πατέρας της Ιατρικής, αναγνώρισε και περιέγραψε για πρώτη φορά τις ευεργετικές επιδράσεις του θαλασσινού νερού στην υγεία, χρησιµοποιώντας τον όρο θαλασσοθεραπεία. Η θαλασσοθεραπεία προσφέρει πολλαπλά οφέλη για την υγεία και την ευεξία, τόσο σωµατικά όσο και ψυχικά. Προσφέρει πραγµατική χαλάρωση, βοηθάει σε περιπτώσεις αναπνευστικών και δερµατολογικών προβληµάτων, θεωρείται ευεργετική σε ανθρώπους µε µυοσκελετικές και ρευµατικές παθήσεις, βελτιώνει την κυκλοφορία του αίµατος και άλλα.
Ακόµα, το νερό αποτελεί πηγή έµπνευσης. Σηµαντικοί ζωγράφοι, ποιητές, συγγραφείς, µουσικοί και χορογράφοι έχουν εµπνευστεί από τη θάλασσα και γενικά το νερό. Επηρεάζει τις κινήσεις ανθρώπων, που ζουν κοντά του, τις κινήσεις των παραδοσιακών χορών αλλά και κλασικών δηµιουργιών.
Η Λίµνη των Κύκνων (Εικ. 1) του Tchaikovsky αποτελεί µοναδικό παράδειγµα.
Ενσωµατώνει το κλασικό µπαλέτο µε το νερό και τη σύγχρονη τεχνολογία. Το νερό αποτελεί σηµαντικό στοιχείο της θεµατολογίας του έργου, καθώς η ιστορία εκτυλίσσεται κυρίως σε µια λίµνη, όπου ζουν οι κύκνοι. Επιπλέον, η µουσική και η χορογραφία συχνά µιµούνται τον ήχο και την κίνηση του νερού, ενσωµατώνοντας έτσι το στοιχείο του νερού στο καλλιτεχνικό έργο. Η παράσταση διατηρώντας την ακεραιότητα της εµβληµατικής µουσικής και της κλασικής χορογραφίας, προσαρµόζει τη σκηνική δράση σε µια δυναµική και ανατρεπτική εκδοχή για τις σκηνές, που διαδραµατίζονται στη λίµνη, επιτρέποντας έτσι στους χορευτές να αλληλοεπιδρούν µε το νερό µε θεαµατικό τρόπο. Το νερό, σε αυτό το εµβληµατικό έργο, δεν είναι απλά ένα σκηνικό, αλλά ένα σηµαντικό στοιχείο που επηρεάζει την πλοκή, τη συµβολική σηµασία και την καλλιτεχνική έκφρασή του.
Ακόµα, η έντονη επιρροή του ήχου του νερού στη µουσική καταγράφηκε από τον µηχανικό Κτησίβιο τον Αλεξανδρέα. Κατασκεύασε στην Αλεξάνδρεια τον 3ο αιώνα π.Χ. την ύδραυλις (Εικ. 2).
Τον τρόπο λειτουργίας και χρήσης της, µας πληροφόρησαν οι περιγραφές του Ήρωνα του Αλεξανδρέως και του Βιτρούβιου. Χαρακτηριστικό γνώρισµα του οργάνου ήταν το υδραυλικό του σύστηµα πάνω στο οποίο βασιζόταν η λειτουργία του, καθώς αυτό ήταν υπεύθυνο για την παραγωγή, κίνηση και ρύθµιση της πίεσης του αέρα, ο οποίος διοχετευόταν στους αυλούς του διαµέσου µιας σειράς µοχλών. Κάτω από τους αυλούς υπήρχε δεξαµενή νερού, στον πυθµένα της οποίας βρισκόταν ένα κοίλο ηµισφαίριο, ο πνιγέας. Στον πνιγέα έµπαινε νερό από τις οπές της βάσης και αέρας από τους σωλήνες της κορυφής. ∆ιαχρονικά, η συµβολή του νερού στην ποίηση και τις µουσικές δηµιουργίες είναι επίσης σηµαντικότατη, αφού όλοι οι σηµαντικοί ποιητές και συνθέτες έχουν εµπνευσθεί από το νερό και τη θάλασσα.
Τέλος, αλλά όχι λιγότερο σηµαντική, είναι η ονοµατοδοσία τόπων, όπως η Λίµνη των Κύκνων στην Άγρα της Πέλλας (πατρίδας του Μεγάλου Αλεξάνδρου), που είναι ένας από τους ωραιότερους υγροβιότοπους στην Ελλάδα (Εικ. 3).
*Ο Ανδρέας Ν. Αγγελάκης είναι επίτιµο µέλος και ∆ιακεκριµένο Fellow
του Παγκόσµιου Οργανισµού Νερού (IWA).
Βιβλιογραφία
Αγγελάκης, Α. Ν. (2025). Η Έλλειψη Νερού επηρεάζει άµεσα τη ζωή. ΠΑΤΡΙΣ Ηρακλείου, https://www.patris.gr/stiles/proektaseis/i-elleipsi-nerouepireazei-
amesa-ti-zoi/
