■ … για τις επαναστάσεις του 1821 και του 1866
■ Του Αντώνη Ε. Τσουρδαλάκη
Ο Αντώνης Τσουρδαλάκης µου άνοιξε µια «πόρτα» σε µια νέα και εν πολλοίς άγνωστη ιστορική πηγή, όπου όπως αναφέρει και ο ίδιος στο βιβλίο του κάθε πληροφορία δηµιουργούσε νέα ερωτήµατα και προκλήσεις, όπως τη διασταύρωση και αξιολόγηση των στοιχείων, την ένταξη στον χώρο και τον χρόνο τους και την όσο το δυνατόν πιο ουσιαστική και αντικειµενική αποτίµησή τους.
Η πρόκληση υπήρξε µεγάλη και κατά καιρούς δύσκολη για τον συγγραφέα, τόσο λόγω της παράλληλης και πολυσχιδούς ενασχόλησής του µε τα εκπαιδευτικά και τα αυτοδιοικητικά, όσο και του διαφορετικού εκπαιδευτικού του υπόβαθρου, που δεν σχετίζεται µε την Ιστορία. Παρά ταύτα, εντυπωσιάστηκα από το πάθος, τη σχολαστικότητα και το µεράκι του, και θεώρησα υποχρέωση -αν όχι τιµή µου- να τον συνδράµω όπως µπορώ.
Σχεδόν αµέσως επιδόθηκα στην ανάγνωση των κειµένων του Φωτάκη, οπότε χάθηκα στις περιγραφές και τις εκτενείς αναφορές του σε πλήθος γεγονότα, µε τον ιδιάζοντα γλαφυρό λόγο του να µε συνεπαίρνει. Αξιολόγησα ως εξαιρετικά εύστοχη και ορθή την επιλογή του Αντώνη να διασταυρώνει και αναλύει κάθε νέο στοιχείο, σε σχέση µε τα εν πολλοίς γνωστά, ενώ θεωρώ αναµφισβήτητα θετική και την απόδοση των πρωτότυπων κειµένων του Φωτάκη στη νεοελληνική, ώστε οι µαρτυρίες του να µπορούν να φτάσουν και κατανοηθούν από ένα πολύ ευρύτερο κοινό. Συµπλήρωσα το «λιθαράκι» µου, όπου έκρινα ότι χρειάζονται επιπλέον στοιχεία ή παρεµβάσεις, και θέλω να πιστεύω πως το αποτέλεσµα είναι µια ολοκληρωµένη έκδοση για τη ζωή και δράση αυτής της πολύ ενδιαφέρουσας προσωπικότητας, ενός οπλαρχηγού, πολιτικού και λογίου που ήταν εν πολλοίς άγνωστος στο ελληνικό κοινό -και δυστυχώς, ακόµα και στον τόπο καταγωγής του- αλλά χάρη στην έρευνα και τη δουλειά του Αντώνη µπορεί πλέον να µελετηθεί, κατανοηθεί σε βάθος και αντιπαραβληθεί µε άλλες µαρτυρίες της εποχής του. Υπό αυτή την έννοια, το βιβλίο αποτελεί µια σηµαντική παρακαταθήκη στον τόπο και τους ανθρώπους του, που αξίζει να διαβαστεί και καταστεί κοινό κτήµα.
Η έκδοση είναι αφιερωµένη στη µνήµη του Νίκου Μαργαρίτη, οικογενειακού φίλου του συγγραφέα που αποδήµησε το 2024.
Την προλογίζει ο Μανόλης Βουρλιώτης, ιστορικός ερευνητής και συγγραφέας που έχει ασχοληθεί όσο λίγοι µε την Επανάσταση του 1821 στην Κρήτη, ενώ στο τέλος υπάρχει επιλογικό σηµείωµα του Ζήνωνα Ζαννέτου, φιλόλογου και λογοτέχνη µε καταγωγή από την Κύπρο.
Ευχαριστώ θερµά τον Αντώνη Τσουρδαλάκη για την πρότασή του να επιµεληθώ το βιβλίο και να µιλήσω στην παρουσίασή του. Του εύχοµαι να είναι καλοτάξιδο και να βρει πολλούς και αντάξιους µιµητές, συναγωνιστές και συνεχιστές του έργου του.
*Ο Γιώργος Λιµαντζάκης
είναι τουρκολόγος-ιστορικός.
