Βιότοπος – περιγραφή
Η λατινική ονοµασία του βοτάνου είναι Malva Sylvestris (Μαλάχη η άγρια) και στη χώρα µας την συναντούµε µε τις ονοµασίες µολόχα, αµπελόχη, άγρια µολόχα, µουλάγκα και µουλούχα. Είναι πολύ κοινή στον τόπο µας.
Είναι φυτό πολυετές που φυτρώνει σε όλη την Ευρώπη και την ∆υτική Ασία. Είναι ποώδες που φτάνει σε ύψος µέχρι το ένα µέτρο. Τα άνθη του είναι ρόδινα, πορφυρά, πορφυροιώδη, ή ιώδη µε γραµµώσεις πιο έντονες και µε 5 πέταλα. Τα άνθη είναι ερµαφρόδιτα (έχουν και αρσενικά και θηλυκά όργανα) και γονιµοποιούνται από τις µέλισσες. Τα νεαρά φύλλα και τα άνθη του φυτού είναι βρώσιµα.
Όλοι µας την γνωρίζουµε από παιδιά. Είναι το φάρµακο που χρησιµοποιούσαµε όταν παίζοντας στα χωράφια άγγιζαν τα πόδια µας σε τσουκνίδες. Το τσούξιµό τους µαλάκωνε αµέσως µόλις τρίβαµε τα φύλλα της µολόχας πάνω στο πονεµένο πόδι.
Ιστορικά στοιχεία
Η µολόχα ήταν γνωστό βότανο από την αρχαιότητα. Αναφέρεται από το 700 π.Χ.
Οι Ρωµαίοι την καλλιεργούσαν ως λαχανικό. Ο Κικέρωνας, ο Οράτιος και ο Μαρτιάλης την αναφέρουν στα συγγράµµατα τους γράφοντας ότι είναι σπουδαία τροφή για τον άνθρωπο. Ως τροφή την χρησιµοποιούσαν και οι Αιγύπτιοι και οι Έλληνες. Ο Πυθαγόρας και οι µαθητές του είχαν προσέξει ότι το φυτό αυτό βοηθούσε την σκέψη γιατί ήταν ελαφρό στην πέψη και άφηνε ελεύθερο το πνεύµα. Ο Πλίνιος (23-79µ.Χ.) έλεγε ότι «Όποιος παίρνει ένα κουτάλι Μολόχα, αυτήν την ηµέρα θα είναι απαλλαγµένος από όλες τις ασθένειες που θα έρθουν σε επαφή µε αυτόν». Τον 16ο αιώνα θεωρούνταν σαν φυτό πανάκεια για όλες τις ασθένειες.
Στη λαϊκή ιατρική χρησιµοποιήθηκε σαν µαλακτικό και τα φύλλα τα χρησιµοποιούσαν σε καταπλάσµατα. Τον χυµό του φυτού µε λίγο ελαιόλαδο το χρησιµοποιούσαν στα δαγκώµατα των µελισσών. Το ενστάλαζαν επίσης στα αυτιά για τους πόνους.
Συστατικά – χαρακτήρας
Η µολόχα δεν είναι πικρή αλλά είναι άνοστη στη γεύση. Περιέχει βλεννώδεις ουσίες, µαλβιδόλη, ίχνη βιταµινών Α, Β1, Β2 και C. Τα άνθη της δίνουν ωραία βαφή.
Άνθιση – χρησιµοποιούµενα µέρη – συλλογή
Ανθίζει από τον Ιούνιο µέχρι τον Σεπτέµβριο και το µέρος του φυτού που έχει φαρµακευτικές ιδιότητες είναι τα άνθη και τα φύλλα. Αυτά συλλέγονται από τον ιούνιο µέχρι τον Σεπτέµβριο και ξεραίνονται µε προσοχή σε σκοτεινό και δροσερό µέρος.
Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις
Η δράση της µολόχας είναι µαλακτική, αντιφλεγµονώδης, στυπτική και αποχρεµπτική.
Έχει δηλαδή παρόµοιες ιδιότητες µε την Αλθαία, από την οποία όµως γενικά είναι κατώτερη. Την χρησιµοποιούµε για φλεγµονές της στοµατικής κοιλότητας (λαρυγγίτιδα, φαρυγγίτιδα) , για ανάρρωση από γαστρίτιδα και έλκος στοµάχου, καταρροή του ανώτερου αναπνευστικού συστήµατος και βρογχίτιδα. Τα φύλλα της αλλά και τα άνθη λαµβάνονται υπό µορφή τσαγιού ενάντια στις ασθένειες του πεπτικού και ουροποιητικού συστήµατος λάδι της µολόχας χρησιµοποιείται ενάντια στους ερεθισµούς και τις αλλεργίες του δέρµατος. Στις αιµορροΐδες γίνονται µε το αφέψηµα του φυτού κλύσµατα και πλυσίµατα. Στις ασθένειες της σπλήνας γίνονται µπάνια
Εξωτερικά µπορεί να χρησιµοποιηθεί βάζοντάς την στο νερό του µπάνιου ή σαν κοµπρέσα για αποστήµατα, δοθιήνες και ελαφρά εγκαύµατα.
Είναι άριστο καθαρτικό για µικρά παιδιά.
Παρασκευή και δοσολογία
Παρασκευάζεται ως έγχυµα. Σε 2 κουταλάκια του τσαγιού από το βότανο ρίχνουµε 1 φλιτζάνι του τσαγιού βραστό νερό, το σκεπάζουµε και το αφήνουµε για 10-15 λεπτά. Το ρόφηµα αυτό µπορούµε να το πίνουµε 3 φορές την ηµέρα.
Προφυλάξεις
Η Μολόχα σε µεγάλες δόσεις γίνεται καθαρτική. ∆εν κάνει να λαµβάνουν το βότανο όσοι πάσχουν από χολόλιθους.
