«Τα θεµέλιά µου στα βουνά και τα βουνά σηκώνουν οι λαοί στον ώµο τους και πάνω τους η µνήµη καίει άκαυτη βάτος …» λέει ο Ελύτης στο «Άξιον Εστί». Η Μνήµη δίνει στους λαούς την οντότητα και την αξιοπρέπεια που τους αξίζει. Η Μνήµη βοηθά κάθε λαό να δει πού είναι, πώς έφθασε εδώ και τι τον περιµένει παρακάτω. Τη Μνήµη τρέφει η Ιστορία και έχει αποδειχθεί ότι χωρίς τη Μνήµη είµαστε καταδικασµένοι να ξαναζήσουµε κάθε πικρή στιγµή της Ιστορίας µας. Κι αυτό επειδή «οι κίνδυνοι και οι συµφορές του τόπου µας ξεκινάν πάντα απ’ τις ίδιες πηγές, που µεταχειρίζονται πάντα τα ίδια µέσα», όπως γράφει ο Μάριος Πλωρίτης. Από την άλλη, συνεχίζει, «Αµνησία κατέχει πάντα τους Κατέχοντας γύρω σε κάθε µεγάλη ή τραγική της Ιστορίας µας ώρα, που ενοχλεί την “ευαισθησία” τους, θυµίζει τις ευθύνες τους, επαληθεύει τις ενοχές τους». Στη λογική των παραπάνω, θεωρώ αναγκαία σπονδή στην άκαυτη βάτο της Μνήµης, στη φετινή, 60η επέτειο του Ιουλιανού βασιλικού πραξικοπήµατος, να κάνουµε αναφορά σ’ αυτό και στα παρόµοια δεινά, που επεφύλαξαν διαχρονικά στο λαό µας οι ίδιες πάντα πηγές και αιτίες. Εν ολίγοις: µετά τη µεγάλη νίκη µε 52,72% της Ένωσης Κέντρου, µε αρχηγό τον Γεώργιο Παπανδρέου, στις εκλογές της 16ης Φεβρουαρίου 1964, οι ντόπιοι «Κατέχοντες» ανησύχησαν σφόδρα ότι τα πράγµατα µπορεί να πάρουν τροπή τέτοια που να µην τα ελέγχουν απολύτως, όπως έκαναν µε τις µέχρι τότε κυβερνήσεις. Ανάλογες ανησυχίες είχαν και οι ξένοι πάτρωνες των Κατεχόντων (κυρίως οι Αµερικανοί που από το 1947 είχαν κληρονοµήσει την Ελλάδα από τους Άγγλους), οι οποίοι κυρίως προέβαλαν τον φόβο αναζωπύρωσης του κοµµουνιστικού κινδύνου. Ντόπιος και ξένος παράγοντας λοιπόν, εν αγαστή συµπνοία και συνεργασία, µε αιχµή του δόρατος το παλάτι και συγκεκριµένα την Φρειδερίκη και τον 25χρονο βασιλιά Κωνσταντίνο, ενορχήστρωσαν το βασιλικό πραξικόπηµα της 15ης Ιουλίου 1965, κατά το οποίο εξώθησαν τον Πρωθυπουργό σε παραίτηση. Ο βασιλιάς αναγνώριζε στον Παπανδρέου του 53% το δικαίωµα να είναι Πρωθυπουργός, αλλά δεν του αναγνώριζε το δικαίωµα να αναλάβει και το Υπουργείο Εθνικής Άµυνας, όπως ζητούσε αυτός, προκειµένου να ελέγξει κάποιες περίεργες κινήσεις που άρχισαν να σηµειώνονται στο Στρατό, από κάποιους που έµελλε λίγο αργότερα να µας γίνουν πολύ, µα πολύ γνωστοί (Παπαδόπουλος, Παττακός και οι άλλοι). Οι προσπάθειες συνδιαλλαγής του Παπανδρέου προσέκρουαν σε προειληµµένες αποφάσεις και στην αδιάλλακτη στάση της άλλης πλευράς (παλάτι ως ενεργούµενο των ντόπιων Κατεχόντων και του Αµερικανικού παράγοντα). Το αποτέλεσµα ήταν ο Πρωθυπουργός του 53%, στις 15 Ιουλίου 1965, σε διάλογο µε τον Βασιλιά να αναγκαστεί να υποβάλει προφορικά την παραίτησή του, την οποία, είπε, θα του την έστελνε και εγγράφως, όπως απαιτεί η διαδικασία. Και τότε, αµέσως, πριν φθάσει η έγγραφη παραίτηση -οποία µεθόδευση, καταρράκωση και εξευτελισµός του πολιτεύµατος- από παρακείµενη αίθουσα των ανακτόρων εµφανίστηκε ο πρώτος εσµός αποστατών (βουλευτών της Ένωσης Κέντρου αποσχισθέντων από το κόµµα), προκειµένου να αποτελέσει την πρώτη κυβέρνηση αποστατών. Επειδή δεν πήρε ψήφο εµπιστοσύνης, υπήρξε και δεύτερη και τρίτη προσπάθεια και νέα αποστασία, µέσα σε ένα απίθανο όργιο συναλλαγής και ρουσφετολογίας. Πρωταγωνιστές αυτής της τεράστιας και ολέθριας για τον τόπο (όπως αποδείχθηκε αργότερα) ανωµαλίας, ήταν µεγαλοσχήµονα στελέχη της Ένωσης Κέντρου όπως ο Γεώργιος Αθανασιάδης-Νόβας, ο Στέφανος Στεφανόπουλος, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ο Ηλίας Τσιριµώκος, ο Πέτρος Γαρουφαλλιάς κ.ά. Στην προσπάθεια των ανακτόρων και της ∆εξιάς να σχηµατιστεί πάση θυσία κυβέρνηση αποστατών, όποιος προσχωρούσε στην αποστασία αναλάµβανε κατευθείαν υπουργείο, ενώ όλη η Ελλάδα βοούσε για την τεράστια επιχείρηση εξαγοράς συνειδήσεων που βρισκόταν σε εξέλιξη. Ο βουλευτής Χανίων της Ένωσης Κέντρου Ιωάννης Βαλυράκης, το 1965, προς τιµή του, απέρριψε δελεαστική πρόταση να στηρίξει την κυβέρνηση του Στέφανου Στεφανόπουλου, κάτι που κατήγγειλε ο ίδιος στη Βουλή µαζί µε τον βουλευτή Πιερίας Θεόφιλο Καµπερίδη. Το µέγεθος της συναλλαγής αυτής της περιόδου και του χρήµατος που διακινήθηκε, το δίνει νοµίζω χαρακτηριστικά, µια αποστροφή του λόγου του αείµνηστου Ιωάννη Βαλυράκη σε συγκέντρωση στο Καστέλλι Κισάµου, στην οποία ήµουν ο ίδιος παρών και θυµάµαι πολύ καλά.
Είπε ο Βαλυράκης:
– «Κατεβαίνω αυτόν τον καιρό στην αγορά και ακούω: πόσο έχει το κιλό τα
βλήτα;»
– Απάντηση: «5 δραχµές».
– «Πόσο έχει ένας βουλευτής;»
– Απάντηση: «5.000.000 δραχµές».
– «Έ, τότε, τύλιξε µου ένα βουλευτή!»
Η περίοδος αυτή της ανωµαλίας κράτησε 17 µήνες, µέχρι τις 22 ∆εκεµβρίου 1966, οπότε ορκίστηκε η µεταβατική Κυβέρνηση του Ιωάννη Παρασκευόπουλου, προκειµένου να διενεργήσει εκλογές στις 28 Μαΐου 1967. Στο διάστηµα των 17 µηνών γίναν σηµεία και τέρατα. Τεράστιο όργιο ρουσφετολογίας, χαριστικών συµβάσεων, ξήλωµα της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθµισης, διώξεις κατά του συνδικαλισµού, αιµατοκύλισµα στην Θεσσαλονίκη και Αθήνα, µε αποκορύφωµα τη δολοφονία του φοιτητή Σωτήρη Πέτρουλα. Ακόµα, στο διάστηµα αυτό, πήραν καίριες θέσεις στο
στράτευµα όλα αυτά τα παλληκάρια που λίγους µήνες αργότερα, στις 21 Απριλίου 1967, µας έδεσαν χειροπόδαρα· και λίγα χρόνια αργότερα, πάλι µια σηµαδιακή 15η Ιουλίου 1974, έκαναν το πραξικόπηµα κατά του Μακαρίου και παρέδωσαν την Κύπρο στους Τούρκους.
*O δρ Μανώλης Κουφάκης είναι µηχανικός
π. δ/ντής ∆Ε∆∆ΗΕ Α.Ε.
Όλα τα δηµοσιευµένα κείµενα της στήλης µπορείτε να τα βρείτε στο
http://www.haniotika-nea.gr/author/koufakis/
