Μήνυμα υπέρ του δημοσίου χώρου και των δικαιωμάτων πεζών και ποδηλατών, στέλνουν οι μαθητές του 1ου Λυκείου Χανίων μέσα από ένα πολιτιστικό πρόγραμμα, στο οποίο συμμετέχουν.
Οπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, το πρόγραμμα υλοποιείται με στόχο να μάθουν τα παιδιά τι είναι πολεοδομικός σχεδιασμός και ποιος τον υπηρετεί, τι σημαίνει αστική ανάπλαση, αναβάθμιση αστικού τοπίου και ποιος ο ρόλος της κοινωνίας στην αναδιάρθρωση της πόλης.
Φορέας υλοποίησης είναι η CPD (http://www.cpd-consultants.gr), μία διεπιστημονική συνεργατική ομάδα σχεδιασμού του δημοσίου χώρου, των κτηρίων και των υποδομών η οποία, όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, στο πλαίσιο εγκεκριμένου εκπαιδευτικού πολιτιστικού προγράμματος και με πρωτοβουλία της κας Μ. Τσιβουράκη, αρχιτέκτονος μηχανικού από τα Χανιά, συνεργάζεται με το 1ο Γενικό Λύκειο Χανίων για την αναδιαμόρφωση των οδών γύρω απ’ το σχολείο, με τη συμμετοχή των μαθητών τόσο στην επιλογή των παρεμβάσεων, όσο και στην υλοποίησή τους.
Στόχος του προγράμματος, είναι επίσης οι μαθητές να ενημερωθούν για τις νέες μεθοδολογίες σχεδιασμού της πόλης μέσα από συγκεκριμένα παραδείγματα και τελικά να μπουν στη διαδικασία ανάγνωσης και σχεδιασμού των οδών γύρω από το σχολείο με απλά υλικά, εφήμερες κατασκευές, φυτεύσεις και χρωματισμούς.
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ
ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ
Στην ανακοίνωση αναφέρεται ακόμη:
«Η διαχείριση της κυκλοφορίας του αυτοκινήτου, η αντιμετώπιση της παράνομης στάθμευσης, η απόδοση χώρου στους πεζούς και στους ποδηλάτες, η τόνωση του πρασίνου, η αισθητική αναβάθμιση και πώς επηρεάζει το δομημένο περιβάλλον και οι δραστηριότητές μας σ’ αυτό την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής μας, είναι κάποια απ’ τα θέματα που θα προσεγγιστούν από τους ειδικούς μαζί με τα παιδιά και θα σχεδιαστούν παρεμβάσεις με γνώμονα τη βιώσιμη ανάπτυξη, την οικονομικότητα και την άμεση εφαρμογή.
Μέσα απ’ αυτή τη διαδικασία θα ξεκινήσει ένας γόνιμος διάλογος και θα δοκιμαστούν διαδικασίες συμμετοχικού σχεδιασμού με στόχο την εξαγωγή συμπερασμάτων και την πιλοτική εφαρμογή τεχνικών για την αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος. Οι τεχνικές αυτές θα μπορούσαν δυνητικά να επεκταθούν και σε άλλα τμήματα του οδικού δικτύου και σε ελεύθερους χώρους της πόλης, ακολουθώντας το παράδειγμα πολλών χωρών της Ευρώπης».
Εδώ εξηγούν ότι «στην Ευρωπαϊκή Ενωση και στην Αμερική υπάρχουν δεκάδες παραδείγματα και πρακτικές συμμετοχικού σχεδιασμού, αστικού σχεδιασμού και επανασχεδιασμού, ανάκτησης και αλλαγής του δημοσίου χώρου με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του σύγχρονου πολίτη. Πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση της Κοπεγχάγης, όπου το δημόσιο πάρκο Superkilen το οποίο αποτέλεσε έργο αστικής βελτίωσης και εγκαινιάστηκε τον Ιούνιο του 2012. Το αναμορφωμένο δημόσιο πάρκο “Superkilen” της Κοπεγχάγης
Στην Ελλάδα οι δράσεις αυτές είναι λιγότερο διαδεδομένες, αλλά όχι ανύπαρκτες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα για την τοπική κοινωνία των Χανίων αποτελεί η φύτευση του πάρκου Αμπεριάς Χανίων, με τη συμμετοχή των κατοίκων της Αμπεριάς και την εθελοντική ομάδα p_public».
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
Η μεθοδολογία υλοποίησης του προγράμματος, όπως διαμορφώθηκε απ’ την ομάδα των ειδικών επιστημόνων σε συνεργασία με την κοινότητα του 1ου Λυκείου Χανίων, αποτελείται από τα εξής βήματα:
• Ενημέρωση των μαθητών για το πρόβλημα και τις έννοιές του και παρουσίαση των πρακτικών του. «Ο δρόμος είχε τη δική του ιστορία, είπανε όμως πως την έγραψαν παιδιά…» Ενα συμμετοχικό πείραμα του 1ου Γενικού Λυκείου Xανίων με την ομάδα CPD ακολουθούνται ήδη σε άλλες χώρες. Για τον σκοπό αυτό διοργανώθηκε ήδη μια διάλεξη – παρουσίαση που παρακολούθησαν περίπου 70 μαθητές του σχολείου. Η ενημέρωση της μαθητικής κοινότητας πραγματοποιήθηκε στις 29 Απριλίου στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του σχολείου από την αρχιτέκτονα Μ. Τσιβουράκη.
• Διεξαγωγή έρευνας ανάμεσα στη μαθητική κοινότητα για τη διερεύνηση των απόψεων και των προτιμήσεων της κοινότητας. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε με τη μορφή ερωτηματολογίου που διανεμήθη στους μαθητές του σχολείου. Τα αποτελέσματα της έρευνας υφίστανται ήδη επεξεργασία από την επιστημονική ομάδα και θα ληφθούν υπόψη στον σχεδιασμό που θα ακολουθήσει.
• Διοργάνωση βιωματικών δράσεων στο πεδίο, έτσι ώστε η κοινότητα να αποκτήσει ουσιαστική επαφή με το αντικείμενο του προγράμματος. Η πρώτη δράση πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στις 18 Μαΐου 2014 και είχε τίτλο “Ο δρόμος μας αλλιώς”.
• Διοργάνωση ευρύτερων κοινωνικών δράσεων με τη συμμετοχή φορέων και της τοπικής κοινωνίας. Ηδη είναι στα σχέδια της ομάδας μία δράση θερινής προβολής μετά το τέλος των εξετάσεων, με τη στήριξη του διευθυντή του 1ου Λυκείου.
• Εργαστήρια Συμμετοχικού σχεδιασμού. Αμέσως μετά τις εξετάσεις των παιδιών μέλη της ομάδας CPD θα ταξιδέψουν εθελοντικά για τα Χανιά για τη διεξαγωγή 2 εργαστηρίων σχεδιασμού σε κοντινό χρονικό διάστημα.
• Πρόσκληση της τοπικής κοινωνίας, επαγγελματιών, Φορέων και δημοτικών Αρχών για στήριξη του εγχειρήματος με υλικά μέσα και πόρους, δημοσιοποίηση και ηθική υποστήριξη.
• Κοινωνική δικτύωση και διαρκής ανταλλαγή απόψεων ανάμεσα στα μέλη της ομάδας. Η παρουσία μας στα δημοφιλή κοινωνικά δίκτυα έχει γίνει ήδη αισθητη,́ αφού δημιουργήθηκε “κλειστή” ομάδα για τον σκοπό αυτό, που συμμετέχουν 150 μέλη και ανταλλάσσουν καθημερινά απόψεις και ιδέες. Επιπλέον οι μαθητές του σχολείου δημιούργησαν ιστοσελίδα στο κοινωνικό δίκτυο facebook, η οποία το πρώτο κιόλας 24ωρο της δημιουργίας της συγκέντρωσε πάνω από 200 “ακόλούθους” (followers) απ’ όλη την Ελλάδα.
• Διάχυση των αποτελεσμάτων και των δράσεων στην κοινωνία και σε διεθνές επίπεδο. Ηδη το ελληνικό παράρτημα της δημοφιλούς διεθνούς σελίδας αρχιτεκτονικής τοπίου “Landscape Architects Network (LAN) – Greece”, https://www.facebook.com/pages/LAN- Greece/696098400408361) με 1.563 ακολούθους, αναδημοσίευσε δελτίο Τύπου της ομάδας μας στην ελληνική και στην αγγλική γλώσσα. Σχολεία της Αττικής και όλης της Ελλάδας έχουν ήδη προσεγγίσει τους μηχανικούς της ομάδας για να οργανώσουν παρόμοιες δράσεις στους δικούς τους χώρους.
Το πρόγραμμα “Ο δρόμος είχε τη δική του ιστορία, είπανε όμως πώς την έγραψαν παιδιά” ξεκίνησε να υλοποιείται τον Απρίλιο του 2014 και έχει προοπτική τουλάχιστον ενός έτους. Στόχος της μαθητικής κοινότητας του 1ου Λυκείου είναι να αποτελέσει μία σταθερή και εξελισσόμενη δράση, η οποία θα θέτει συνεχώς νέους στόχους.
Ο δρόμος μας αλλιώς…
Γράφουν οι μαθήτριες της Α’ τάξης του 1ου Γενικού Λυκείου Χανίων Μιχαέλα Φραγκονικολάκη, Μαρία Χαιρετάκη, Δήμητρα Κίντριλη και Πελαγία Κουκλάκη.
Στο πλαίσιο του προγράμματος του 1ου Γενικού Λυκείου “Ο δρόμος είχε τη δική του ιστορία, είπανε όμως πως την έγραψαν παιδιά”, διοργανώθηκε την Κυριακή 18 Μαΐου η δράση με τίτλο “Ο δρόμος μας αλλιώς”.
Η ιδέα της εκδήλωσης ήταν να οικειοποιηθούμε τους δρόμους γύρω από το 1ο Λύκειο και να δείξουμε ότι ένας δρόμος που είναι «ο πιο πολύτιμος δημόσιος χώρος που διαθέτουμε», μπορεί να χρησιμοποιηθεί με “ο δρόμος είχε τη δική του ιστορία, είπανε όμως πως την έγραψαν παιδιά…”.
Μαζευτήκαμε στις οδούς Τζιγκουνάκη και Καψωμένου (νότιος και δυτικός δρόμος μπροστά από το σχολείο μας), μαθητές, καθηγητές, γονείς και κατοικίδια, με τις καρέκλες, τα τραπεζάκια και τα παιχνίδια μας, για να περάσουμε μία ώρα στον δρόμο σαν να ήταν ένα Κυριακάτικο πρωινό στον κήπο ή στην αυλή του σπιτιού μας.
Οι δρόμοι γύρω απ’́ το σχολείο μας αρχικά άλλαξαν όψη με την εφήμερη τοποθέτηση των σκηνικών της θεατρικής μας ομάδας και διαφόρων αντικειμένων: ένα καράβι, ξαπλώστρες, σκαμπό και πουφ, ξύλινους πάγκους, τραπέζι και καρέκλες καφενείου, τεχνητά δέντρα, γλάστρες, υφάσματα, παιχνίδια, στρωματάκια και πολύ πολύ χρώμα στο γκρίζο.
Πώς μπορεί ο δρόμος να γίνει δικός μας;
Τα παιδιά που συμμετείχαμε φέραμε μαζί μας ρακέτες, μπάλες, επιτραπέζια παιχνίδια, ποδήλατα, γλυκά και μερικοί τα κατοικίδιά μας. Πολύ γρήγορα ενταχθήκαμε στην ατμόσφαιρα ενός παιχνιδιού σε έναν χώρο που διασχίζουμε κάθε μέρα αλλά για διαφορετικό σκοπό, συχνά γεμάτοι άγχος και προβληματισμούς. Εκείνη τη μέρα όμως, ο δρόμος ήταν όλος δικός μας για παιχνίδι, διασκέδαση και χαρά. Κάναμε μικρές παρέες και διασκεδάσαμε ελεύθερα και δημιουργικά εξερευνώντας όλες τις δυνατότητες.
Το κλείσιμο της εκδήλωσης μετά από 2 ώρες παιχνιδιού και διασκέδασης συμπεριέλαβε δύο ασκήσεις αρχιτεκτονικού σχεδιασμού που τέθηκαν από την αρχιτέκτονα καΤσιβουράκη.
Στην πρώτη άσκηση κληθήκαμε να σημειώσουμε πάνω στο πολεοδομικό σχέδιο της περιοχής την διαδρομή που ακολουθούμε κάθε πρωί για να μεταβούμε στο σχολείο και τη διαδρομή που ακολουθούμε κάθε μεσημέρι για να φύγουμε από αυτό. Ο καθένας μας σημείωσε τα μέρη της διαδρομής που κάνουμε στάση, που περιμένουμε τις φίλες ή τους φίλους μας, που σταματάμε για να συζητήσουμε, που παρκάρουμε το ποδήλατό μας κ.λπ.
Η άσκηση αυτή είχε ως στόχο να διερευνηθεί η χρήση των γύρω δρόμων από αυτά και η σχέση εμάς των μαθητών με αυτούς.
Στη δεύτερη άσκηση σημειώσαμε με διαφορετικό χρώμα σε ένα μεγάλο σχέδιο τα αγαπημένα μας σημεία γύρω από το σχολείο, αλλά και τα σημεία που δεν μας αρέσουν και θα θέλαμε να αλλάξουν. Οι απαντήσεις μας συγκεντρώθηκαν από την κ. Τσιβουράκη για να ληφθούν υπόψη στον σχεδιασμό που θα γίνει από την ομάδα CPD.
