Τη δωδέκατη κατά σειρά θεατρική του παράσταση ανέβασε στο ‘‘Βενιζέλειο Ωδείο’’ Χανίων την Τετάρτη 14/5/2025 το Γυµνάσιο Αλικιανού.
Η νέα θεατρική παράσταση έφερε τον τίτλο: ‘‘Το δίληµµα της αυτοκράτειρας’’ και επρόκειτο για διασκευή του θεατρικού έργου των Φώτη ∆ούσου & Αλεξάνδρου Ράπτη ‘‘Το δίληµµα του αυτοκράτορα’’, το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ‘‘∆ωδώνη’’.
Συµµετείχαν οι µαθητές: ∆ήµητρα Λυκογιαννάκη στο ρόλο της αυτοκράτειρας Τσενγκ Του Τε. Το φυσικό αηδόνι υποδύονταν ο µαθητής της Α΄ τάξης Γιάννης Γιακουµάκης, ενώ το µηχανικό αηδόνι η µαθήτρια της Β΄ τάξης Ηλέκτρα Λίαρµοντ. Αφηγήτριες οι µαθήτριες: α) Σοφία Φουφουδάκη, β) Νεφέλη Καραύτη, γ) Βασίλεια Καλογεράκη και δ) Αναστασία Βιδάκη. Σύµβουλοι της αυτοκράτειρας οι µαθήτριες α) Κατερίνα Μανώλη, β) Κοµπιτσάκη Ειρήνη, γ) Ιφιγένεια Κωστή και γ) Αρχοντία Κυπραίου. Βοηθοί της αυτοκράτειρας οι µαθητές της Α΄ τάξης Σπύρος Γιανναράκης και Γιώργος Ψαροµηλιγκάκης.
Η ΥΠΟΘΕΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ
Η φετινή θεατρική παράσταση του σχολείου µας αφορούσε το δίληµµα µιας αυτοκράτειρας της Κίνας Τσενγκ Του Τε. Η αυτοκράτειρα είναι πολύ σοφή. Νοιάζεται για τους υπηκόους της και όλοι την αγαπούν. Έχει πλούτη αµέτρητα, µα όσα περισσότερα αποκτά τόσο και πιο θλιµµένη γίνεται. Κλαίει, γίνεται σκυθρωπή και φοβισµένη. Τότε αυλικοί και υπηρέτες ανακαλύπτουν στα δέντρα της Κίνας ένα σπάνιο αηδόνι που, όταν τραγουδά, θεραπεύει κάθε πόνο και το φέρνουν στην αυτοκράτειρά τους. Από την άλλη πλευρά, ο µεγάλος Γιαπωνέζος εφευρέτης – αυτοκράτορας Χάιν Τιν Γκουν της προσφέρει επίσης ένα µηχανικό αηδόνι, που σε αντίθεση µε το µηχανικό αηδόνι δεν βραχνιάζει και ούτε κουράζεται ποτέ. Ποιό από τα δυο αηδόνια να επικρατήσει; Ποιο τελικά θα επιλέξει η σοφή αυτοκράτειρα για να συντροφεύει τόσο εκείνη, όσο και την αυτοκρατορία της;
Η ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Μέσα από τη θεατρική παράσταση του Γυµνασίου Αλικιανού ο θεατής έρχεται αντιµέτωπος µε ένα υπαρξιακό δίληµµα που αντιµετωπίζει ο σύγχρονος άνθρωπος. Ποια είναι τα όρια της τεχνολογίας στη σύγχρονη ζωή του ανθρώπου; Μπορεί η τεχνολογία να αντικαταστήσει τις ανθρώπινες σχέσεις; Μπορεί η τεχνολογία να προσφέρει την αληθινή ευτυχία στον άνθρωπο; Πως µπορεί να λειτουργήσει η έννοια του αρχαιοελληνικού µέτρου στη σχέση του συγχρόνου ανθρώπου µε τα τεχνολογικά του επιτεύγµατα; Ποια είναι η θέση του ανθρώπου µέσα στη φύση; Επί σκηνής δεν δόθηκαν µόνο οι σχετικοί προβληµατισµοί, αλλά προσφέρθηκε και η λύση έτσι όπως µόνο η θεατρική τέχνη µπορεί να το πράξει.
Το συµπονετικό και φιλικό αηδόνι, που τόσο µαγευτικά – θεραπευτικά τραγουδούσε, άφησε το δάσος του, για να ζήσει συντροφιά µε τη σοφή αλλά θλιµµένη αυτοκράτειρα της Κίνας Τσενγκ Του Τε. Σκοπός του να την συντροφεύει στις δύσκολες στιγµές της, να διασκεδάζει τη µοναξιά της, να σκορπίσει ξανά το χαµόγελο των νεανικών της χρόνο στην καρδιά της. Μία απόδειξη ότι η φύση δεν είναι ο µεγάλος αντίπαλος του ανθρώπου, που πρέπει να υποταχθεί, όπως πιστεύει ο σύγχρονος άνθρωπος, o Homo technicus, αλλά αποτελεί τον µεγάλο συνοδοιπόρο του ανθρώπου στη ζωή. Η ύπαρξη του φυσικού αηδονιού, που µε τόση µαεστρία υποδύονταν ο µαθητής της Α΄ τάξης Γιάννης Γιακουµάκης, µαρτυρεί ότι όχι µόνο ο άνθρωπος, αλλά και ολάκερη η πλάση δηµιουργήθηκαν για ν’ ανθίζουν σε µία αιώνια άνοιξη συνοδοιπορίας.
Το γεγονός ότι η αυτοκράτειρα ενέδωσε στο πειρασµό και αντικατέστησε το φυσικό πουλί, όταν εκείνο βράχνιασε, µε εκείνο το µηχανικό, δώρο του αυτοκράτορα της Ιαπωνίας, µαρτυρεί πώς µπορεί να είναι το «σφάλλειν ανθρώπινον» (humanum est errare), αλλά µέσα στη φύση του ανθρώπου, όπως µαρτυρεί η εκ νέου αναζήτηση της συντροφιάς του φυσικού αηδονιού από την αυτοκράτειρα, υπάρχει και το «θείον µετανοείν», συνυφασµένο µε τη θεϊκή πνοή του ανθρώπου, την Ελευθερία του. Στο σύγχρονο άνθρωπο εναπόκειται, λοιπόν, αν εξοστρακίσει από τη ζωή του τον Παράδεισο, τη Φύση, που τόσο απλόχερα του δόθηκε να διαχειριστεί, καθώς το «εµµένειν εωσφορικόν» ή αν ακολουθήσει το παράδειγµα της αυτοκράτειρας της Κίνας Τσενγκ Του Τε.
Το αηδόνι του δάσους της έµαθε πως οι φίλοι αγαπούν, πως η αγάπη δεν έχει τελειωµό και ότι δεν αγαπάς, για να πάρεις κάτι. Από την άλλη, το µηχανικό αηδόνι στις ερωτήσεις της αυτοκράτειρας «Eίµαστε φίλοι;» «Mε αγαπάς;» Απαντούσε: «∆εν καταλαβαίνω την ερώτηση».
Η ΣΥΜΠΟΡΕΥΣΗ ΑΝΘΡΩΠΟΥ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ
Και όµως η θεατρική παράσταση των µαθητών του Γυµνασίου Αλικιανού δεν δίνει µία µανιχαϊστική προσέγγιση για τη σχέση του ανθρώπου µε την τεχνολογία. Όταν οι σύµβουλοι της αυτοκράτειρας, αυτοί που µέχρι χθες εκθείαζαν τις τεχνητές ιδιότητες του µηχανικού πουλιού, απαιτούν την καταστροφή του, το φυσικό αηδόνι παρεµβαίνει στην σκηνή µε τα εξής λόγια:
«Σταµατήστε. Η καταστροφή δεν είναι η λύση…
Το µηχανικό αηδόνι είναι πολύ χρήσιµο.
Είναι προγραµµατισµένο να κάνει πολλά πράγµατα
που δεν µπορώ να κάνω εγώ
και µπορεί να προσφέρει πολλές υπηρεσίες»
Το έργο µας διδάσκει ότι ο άνθρωπος οφείλει να ακούει τη φωνή των έργων των χειρών του. Αυτό είναι το νόηµα της κραυγής του µηχανικού αηδονιού που ακούστηκε επί σκηνής από το στόµα της µαθήτριας της β΄ τάξης Ηλέκτρα Λίαρµοντ: «Όχι! Σας παρακαλώ, έχω κι εγώ µια θέση στην κοινωνία, δεν θέλω να γίνω παλιοσίδερα».
Το φυσικό αηδόνι δίνει τη λύση στο δίλληµα του συγχρόνου ανθρώπου «Άνθρωπος ή Τεχνολογία», εισάγοντας την έννοια του αρχαιοελληνικού µέτρου. Ο άνθρωπος µπορεί να συµπορευθεί µε τα έργα των χεριών του, αρκεί αυτά να είναι καρπός της ανθρωπιάς του. Απτό παράδειγµα, η µουσική επένδυση των τραγουδιών που ακούστηκαν επί σκηνής από τη θεατρική οµάδα του σχολείου µας. Καρπός της συνεργασίας της θεατρικής οµάδας µε τη Τεχνητή Νοηµοσύνη!!!.
∆ΥΟ ΛΟΓΙΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Ψυχή της θεατρικής οµάδας του Γυµνασίου Αλικιανού για πάνω από µία δεκαετία η καθηγήτριά τους η κα Αργυρώ Τζαγκαράκη. Συνοδοιπόρος της η καθηγήτριά τους η κα Χρ. Καραβούλια.
Η κα Τζαγκαράκη µας ανέφερε σχετικά:
«Ποιο αηδόνι χρειαζόταν πραγµατικά η αυτοκράτειρα; Το έργο µάς δίνει την απάντηση. Εµείς γνωρίσαµε πολλά ακόµη από αυτό το έργο… Όλα τα παιδιά της θεατρικής µας οµάδας κάθε Παρασκευή µετά το τέλος των µαθηµάτων συναντιόµασταν στη βιβλιοθήκη, όπου µε παιχνίδια εµπιστοσύνης, συντονισµού, δραµατοποιήσεις ιστοριών, αυτοσχεδιασµούς και παντοµίµα µάθαµε έναν καινούριο τρόπο να γινόµαστε φίλοι.
Μελετήσαµε τους ρόλους µας, ανταλλάξαµε τις σκηνοθετικές µας ιδέες, ζωγραφίσαµε και φτιάξαµε αντικείµενα, διορθώσαµε ο ένας τον άλλον και γελάσαµε σε κάθε ευκαιρία!
Την ηµέρα της παράστασης στο Ωδείο Χανίων, χορεύαµε και παίζαµε στα καµαρίνια για να διώξουµε το άγχος! Αυτό ήταν το καλύτερο! ∆εν περίµενα να δεθούµε όλοι τόσο πολύ, ο καθένας µε τον δικό του τρόπο και χαρακτήρα. Κοπιάσαµε τόσο πολύ και ανταµειφτήκαµε και µε το παραπάνω. Στη σκηνή αποδώσαµε τον καλύτερό µας εαυτό, βοηθώντας ακόµη και τότε όποιον είχε ξεχάσει τα λόγια του ή οτιδήποτε άλλο. Το πιο δυνατό συναίσθηµα ήταν αυτό που µας έδωσε το χειροκρότηµα και όλα τα µπράβο! Συγκινηθήκαµε τόσο βλέποντας τα βλέµµατα περηφάνιας όλων των δικών µας ανθρώπων! Γιατί τελικά δε µετράει µόνο το αποτέλεσµα αλλά οι άνθρωποι που το έζησαν µαζί. Με αυτή την αυτοκράτειρα µάθαµε τη χαρά που δίνει η φιλία και αποχαιρετάµε µε πολλή αγάπη την πρωταγωνίστριά µας, που φεύγει για το Λύκειο….».
Από την άλλη πλευρά, οι µικρές µαθήτριες – ηθοποιοί του Γυµνασίου Αλικιανού Σοφία Φουφουδάκη, Νεφέλη Καραύτη, Άντα Κυπραίου επισηµαίνουν:
«Θα θέλαµε να ευχαριστήσουµε θερµά όλους όσοι µας στήριξαν στην προσπάθεια µας αυτή: τις πολυαγαπηµένες µας καθηγήτριες, την κυρία Τζαγκαράκη και την κυρία Καραβούλια, τους γονείς µας και τους συµµαθητές µας, που απέδειξαν ότι, όταν υπάρχει αγάπη για την τέχνη, θα έρθουν υπέροχες στιγµές που θα ζήσουµε όλοι µαζί!…
Τα ξαναλέµε του χρόνου!!!»
Την αφίσα της παράστασης σχεδίασε ο µαθητής Ανδρέας Μυλωνόπουλος και τη χρωµάτισε η µαθήτρια Μαρία Λεβεντάκη. Τα σκηνικά δηµιούργησε ο Μιχάλης Κουλάκης, ενώ τα κοστούµια των αηδονιών η Μαρία Μπαλολάκη, µαρτυρώντας µε την ανιδιοτελή τους προσφορά ότι όλοι µας «είµαστε πλασµένοι από ζωή και για τη ζωή».
Φωτογραφίες Γ. Χαιρέτης
