Δύο διαπρεπείς επιστήμονες:
CARY LUNCH, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας (Ερβαϊν)
& RICHARD GRANGER, καθηγητής στο Κολλέγιο Dartmouth στο Νιου Χαμσάιρ
Εκδόσεις Κάτοπτρο, 2009
Ενα απαραίτητο βιβλίο για μεγάλους εγκεφάλους… Μία εξαιρετική περιγραφή για το ευρύ κοινό τόσο για το πώς μεγαλώνουν οι εγκέφαλοι τόσο εξελεγκτικά όσο και αναπτυξιακά.
Η δύναμη αυτού του βιβλίου βρίσκεται στη νευροεπιστήμη, ειδικά στην αντιμετώπιση της νευρωτικής πλαστικότητας και των συνειρμικών περιοχών του εγκεφάλου…
William Calvin, καθηγητής ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον.
Ενα μεγάλο επιστημονικό κείμενο των δύο μεγάλων και διαπρεπών ερευνητών που προσφέρουν μια ζωντανή και συναρπαστική διερεύνησή του, πώς ο εγκέφαλός μας έγινε αυτό που είναι και πώς θα μπορούσε να γίνει καλύτερος… συνδυάζοντας την ιστορία με την επιστήμη, οι δύο σημαντικοί επιστήμονες ρίχνουν φως στις πολυπλοκότητες του εγκεφάλου μας.
Παρέχοντας δελεαστικές γνώσεις για την ανθρώπινη φύση μας, για το παρελθόν και το μέλλον της…
Ομως, μέσα από τους υπερ-υπολογιστές των Υπουργείων, ιδιαίτερα του Πενταγώνου, μας παρακολουθούν σε κάθε επικοινωνία μας, όπως παρακολουθούν και όλα τα έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας.
Αλλά, πώς ο εγκέφαλός μας δημιουργεί αυτό που βιώνουμε ως σκέψη; Τι υπάρχει στον εγκέφαλο και τι κάνει ο εγκέφαλος όταν προσέχει, θυμάται, σχεδιάζει; Απαντήσεις για όσους – όσες θέλουν να γνωρίσουν τον εγκέφαλό τους στις ανθούσες σελίδες, με νέες νοήσεις και ιδέες στις σελίδες του βιβλίου.
ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟ ΕΓΚΕΦΑΛΟ ΤΗΣ ΑΡΧΕΓΟΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟΝ ΥΠΕΡΕΓΚΕΦΑΛΟ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΗΣ
Δύο μεγαλοφυείς νευροεπιστήμονες ο Cary Lynch και ο Richard Granger (που τους χαρακτήρισαν ως μείγμα βενζίνης και φωτός) έγραψαν το έξοχο βιβλίο με τίτλο:
“ΜΕΓΑΛΟΣ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ – Οι απαρχές και το μέλλον της ανθρώπινης νοημοσύνης”.
Στο βιβλίο τους αυτό, μια ακόμα σπουδαία έκδοση από τον φυσικό, καθηγητή Αλέκο Μάμαλη (ιδρυτή και δ/ντή των εκδόσεων “ΚΑΤΟΠΤΡΟ”) υπάρχουν μεγάλες εκρηκτικές ιδέες κατά την άποψη του καθηγητή ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, τον Michael Cazzaniga.
BIBΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΕΥΡΥ ΚΟΙΝΟ
O Calvin, καθηγητής ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Παν/μίου της Ουάσιγκτον, λέει ότι είναι ένα απαραίτητο βιβλίο για μεγάλους εγκεφάλους. Είναι, λέει, μια εξαιρετική περιγραφή για το ευρύ κοινό, για το πώς μεγαλώνουν οι εγκέφαλοι τόσο εξελικτικά όσο και αναπτυξιακά. Η δύναμη του βιβλίου βρίσκεται στη νευροεπιστήμη, ειδική στην αντιμετώπιση της νευρωτικής πλαστικότητας και των συνειρμικών περιοχών του εγκεφάλου…
Ακόμα, ο καθηγητής νευροεπιστήμονας στο Παν/μιο της Νέας Υόρκης ο Joseph Le Deux, δήλωσε για το βιβλίο ότι: Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ είναι μια συναρπαστική και προκλητική περιγραφή του πρόσφατου παρελθόντος του ανθρώπινου εγκεφάλου…
Η ΠΟΡΕΙΑ 5 – 6 ΕΚΑΤ. ΧΡΟΝΩΝ, Η ΙΣΧΥΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
Αυτή η συναρπαστική πορεία άρχισε κάπου στην Αφρική πριν από 5-6 εκατομμύρια χρόνια, αποτέλεσε μια διαδικασία που είχε σαν αποτέλεσμα την κυριαρχία ενός μόνο είδους στον πλανήτη, του ανθρώπου.
Αυτή η κυριαρχία – διαφορά του ανθρώπου ανάμεσα σε όλα τα ζωτικά είδη είναι σαφής, αλλά και αινιγματική: Χάρη στον ΝΟΥ του ανθρώπου και στον εγκέφαλο που δημιουργεί τον νου κατορθώσαμε να επισκιάσουμε τις ικανότητες των άλλων ζώων.
ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΜΠΟΣΚΟΠΣ
Ομως, όπως αναφέρεται στην εισαγωγή του βιβλίου “Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ”, το μονοπάτι που οδήγησε από τους αρχαίους στους σημερινούς ανθρώπους, θεωρείται μερικές φορές μια σχετικά ευθεία γραμμή προόδου, από το πρωτόγονο στο σύγχρονο. Όμως το μονοπάτι αυτό είχε πολλές λανθασμένες αρχές, άσκοπες περιπλανήσεις με αδιέξοδα και ξαφνικά άλματα…
Η εντυπωσιακή όμως ιστορία, που θεωρείται το πιο αξιοσημείωτο συμβάν, ήταν η εμφάνιση και εξαφάνιση των Μπόσκοπς…
Ο ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΤΟΥΣ ΗΤΑΝ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΙΚΟ ΜΑΣ
Αυτός ήταν ένας από τους πολύ πρόσφατα συγγενικούς μας πληθυσμούς, οι οποίοι για μια περίοδο συνυπήρχαν μαζί μας. Διέσχιζαν τις πεδιάδες της Νότιας Αφρικής, μόλις πριν από 10.000 – 30.000 χρόνια, είχαν τα περισσότερα από τα χαρακτηριστικά που μας έμοιαζαν πολύ. Είχαν περίπου το ίδιο ανάστημα, αλλά ο εγκέφαλός τους ήταν μεγαλύτερος από τον δικό μας. Ονομάστηκαν ΜΠΟΣΚΟΠΣ, όταν το 1913 δύο γεωργοί από τη μικρή πόλη ΜΠΟΣΚΟΠ της Ν. Αφρικής ξέθαψαν στο χωράφι τους κομμάτια ενός παράξενου απολιθώματος…
Οι μελέτες γι’ αυτά τα ευρήματα και οι περαιτέρω έρευνες αποδείξανε ότι τα κρανία των Μπόσκοπς είχαν υπερφυσικό μέγεθος, αλλά το ανάστημά τους ήταν περίπου με το ανθρώπινο, με ύψος 1.50 και 1.80, ενώ βάδιζαν όρθιοι…
ΜΕΓΑΛΟΣ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ, ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΣ ΧΩΡΟΣ ΓΙΑ ΜΝΗΜΗ
Αλλά, τι σημαίνει να έχει κανείς μεγαλύτερο εγκέφαλο ή είναι οι μεγαλύτεροι εγκέφαλοι οριστικά καλύτεροι; Όμως αν αυτό ισχύει, τότε γιατί εξαφανίστηκαν οι “άνθρωποι” αυτοί με τον μεγαλύτερο εγκέφαλο, ενώ σήμερα οι Homo sapiens επιζήσαμε;
Αυτοί, βέβαια, είχαν τις ίδιες ικανότητες μ’ εμάς και πιο συγκεκριμένα μπορούσαν να μιλήσουν!
ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΞΥΠΝΟΤΕΡΟΙ ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΕΓΚΕΦΑΛΟΙ
Αν ήταν, τέλος, τόσο σημαντικοί, δεν γνωρίζουμε, γιατί οι περισσότεροι από εμάς δεν ακούσαμε ποτέ γι’ αυτούς;
Πάντως, όπως είναι γνωστό, ο ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ του ανθρώπου έχει κατά μέσον όρο όγκο περίπου 1.360 κ.ε., ενώ ο όγκος ενός φυσιολογικού εγκεφάλου μπορεί να κυμαίνεται από 1.100 μέχρι 1.500 κ.ε. Χωρίς ο μεγαλύτερος εγκέφαλος να είναι υποχρεωτικά καλύτερος, γιατί μερικοί πολύ ευφυείς και ολοκληρωμένοι άνθρωποι έχουν μικρό εγκέφαλο και αντιστρόφως, π.χ. ο σατιρικός συγγραφέας Τζόναθαν Σουίφτ, είχε ένα γιγάντιο εγκέφαλο με όγκο περίπου 1.900 κ.ε.
Ενώ, ο εξίσου σημαντικός συγγραφέας Ανατόλ Φρανς, φέρεται να είχε εγκέφαλο, που ο όγκος του ξεπερνούσε τα 1.000 κ.ε., χωρίς παράλληλα, οι ιδιοφυΐες να αποτελούν εξαίρεση. Όπως ο Αϊνστάιν, που σύμφωνα με τα αναφερόμενα, ο εγκέφαλός του είχε όγκο 1.230 κ.ε., δηλαδή ξεπερνούσε τα κανονικά όρια.
ΜΗΠΩΣ ΕΝΑΣ ΜΠΟΣΚΟΠ ΞΕΠΕΡΝΑ ΕΝΑΝ ΑΝΘΡΩΠΟ;
Επανερχόμενοι στους Μπόσκοπ οι δυο πρωτοποριακοί επιστήμονες -που έγραψαν το βιβλίο “Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ”- ρωτούν αν: ο μεγαλύτερος εγκέφαλος των Μπόσκοπ, τους έδωσε ακόμη ισχυρότερη γλώσσα. Ή μήπως ο εγκέφαλός τους ήταν κατά κάποιο τρόπο ελαττωματικός και…
ΤΙ ΕΧΕΙ Ο ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΜΑΣ ΠΟΥ ΜΑΣ ΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ;
…παρέκαμψε την πορεία προς τη γλώσσα; Και ακόμα, εάν είχαν γλώσσα, γιατί απέτυχαν εκεί που εμείς επιτύχαμε; Αλλά, εάν δεν είχαν, ποιος ήταν ο λόγος και τι έχει ο εγκέφαλός μας που μας έδωσε αυτή την ικανότητα;
Γενικά οι συγγραφείς υποστηρίζουν (σελ. 21) ότι οι μεγαλύτεροι εγκέφαλοι των θηλαστικών εμφανίζουν νέες ικανότητες καθώς ένας σκύλος ξεπερνά ένα ποντίκι, ένας χιμπαντζής έναν βραδύποδα, ένας άνθρωπος έναν ανθρωποειδή πίθηκο…
Αλλά, μήπως, ένας Μπόσκοπ ξεπερνά έναν άνθρωπο;
…Σε κάθε περίπτωση (προσθέτουν) ότι είναι πιθανόν ο ουσιώδης πρόσθετος όγκος του εγκεφάλου να είχε ως αποτέλεσμα ΟΥΣΙΩΔΗ πρόσθετη νοημοσύνη. Όπως ακριβώς εμείς είμαστε εξυπνότεροι από τους ανθρωποειδής πιθήκους, έτσι και…
ΤΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΜΟΙΑΖΟΥΝ ΜΕ ΕΝΑ iPHONE
…οι Μπόσκοπ ήταν πιθανά εξυπνότεροι από εμάς.
…Οι Μπόσκοπ είχαν τεράστιο εγκέφαλο και ο εγκέφαλος και τα χαρακτηριστικά του προσώπου τους δεν έμοιαζαν μ’ εκείνα των ανθρωποειδών πιθήκων, επομένως πρέπει να αποτελούν μια ανωμαλία. Κανείς δεν μιλά για τέτοια πλάσματα, διότι δεν συμφωνούν με τις ιδέες μας για το ποιοι ήταν οι πρόγονοί μας: ήταν Άνθρωποι των σπηλαίων όλοι τους, θηριώδεις, αδέξιοι, κατώτεροι; Όμως οι ΜΠΟΣΚΟΠ ήταν ακριβώς το αντίθετο… (σελ. 22).
Στο βιβλίο αυτό οι συγγραφείς χρησιμοποιούν τις γνώσεις τους για το κρανίο, τα γονίδια, τον εγκέφαλο και τον νου του ανθρώπου.
ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΟΥΜΕ ΜΗΧΑΝΗ ΟΠΩΣ Ο ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΜΑΣ
Στο βιβλίο αυτό οι συγγραφείς επισημαίνουν ότι σήμερα η ιδέα της κατασκευής υπολογιστών με βάση τη λειτουργία του εγκεφάλου δεν προκαλεί μεγάλη έκπληξη. Για να μας πουν, όπως γνωρίζουμε ότι οι υπολογιστές κάνουν, ήδη κάθε λογής ανθρώπινες πράξεις.
Καταγράφουν αυτά που λέμε, οι υπολογιστές του Υπουργείου Αμυνας μας ακούν, ακόμα κι αν μιλάμε προσεκτικά και αναλύουν τις φωνητικές συνομιλίες μας για ν’ αναγνωρίζουν ύποπτες λέξεις ή φράσεις. Οπως συστήματα υπολογιστών διαβάζουν μέρος των εφημερίδων για να καταλαβαίνουν για ν’ αναγνωρίσουν – προβλέψουν κοινωνικές εξελίξεις, κινδύνους, χρηματιστηριακές αγορές, όπως και να κερδίζουν τους ανθρώπους στο σκάκι.
Οι λειτουργίες αυτές, από τις αρχές του 20ου αιώνα, αποτελούνται από μηχανές συμβατικές με συνεχώς εξυπνότερα προγράμματα. Ακόμα, οι συγγραφείς του βιβλίου, διερωτώνται αν, άραγε, μπορούμε να προχωρήσουμε περισσότερο και να κατασκευάσουμε μια μηχανή όχι μόνο να εκτελεί ανθρώπινες εργασίες, αλλά πραγματικά να λειτουργεί όπως ο εγκέφαλός μας.
ΕΝΑ ΚΟΣΜΟΪΣΤΟΡΙΚΟ ΠΡΩΤΟ ΒΗΜΑ
Ενα βιβλίο προκλητικό για ερχόμενες εξελίξεις της τεχνοτροπικής ανθρωπότητας. Τώρα, οι ήδη, από χρόνια έρευνες που βρίσκονται σε εξέλιξη στην περιοχή, μεταξύ νευροεπιστήμης και υπολογιστικής, προκύπτει σαφώς ότι είναι δυνατόν να κατασκευάσουμε πυριτιούχες εκδοχές εγκεφαλικών δομών. Ενα κοσμοϊστορικό πρώτο βήμα προς την κατασκευή τεχνητού εγκεφάλου, οι γνώσεις των επιστημόνων, σχετικά με τη βιολογία και τις υπολογιστικές ιδιότητες των κυκλωμάτων του εγκεφάλου αυξάνονται σταθερά. Μια εξέλιξη που αναπτύσσεται σ’ ένα μεγάλο μέρος του βιβλίου “ΜΕΓΑΛΟΣ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ – Οι απαρχές και το μέλλον της ανθρώπινης νοημοσύνης”.
