Χριστός Ανέστη!
«Εάν τις διψά, ερχέσθω προς µε και πινέτω-ο πιστεύων εις εµέ, καθώς είπεν η γραφή, ποταµοί εκ της κοιλίας αυτού ρεύσουσιν ύδατος ζώντος» (Ιωάν Ζ΄, 37-38).
Καθώς βρισκόµαστε στο µέσο περίπου του Πεντηκοσταρίου, η Εκκλησία µας προβάλλει µέσα από την ευαγγελική περικοπή του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου την αποκαλυπτική συνάντηση του Ιησού Χριστού µε τη Σαµαρείτιδα γυναίκα και το σωτήριο φωτισµό πολλών συµπατριωτών της.
Κάθε χρόνο την τέταρτη Κυριακή µετά το Πάσχα, η Εκκλησία θυµάται τη συνάντηση του Ιησού Χριστού µε µία γυναίκα από την πόλη της Σαµάρειας. Ένα ανοιξιάτικο µεσηµέρι, πηγαίνοντας ο Κύριος µε τους µαθητές Του προς τη Γαλιλαία, µετά από πολύωρη οδοιπορία φτάνει κατάκοπος και διψασµένος στο πηγάδι του Ιακώβ. Κάθεται να ξεκουραστεί, ενώ οι µαθητές πάνε στην πόλη, για ν’ αγοράσουν τρόφιµα. Σε λίγο έρχεται µια γυναίκα από τη Σαµάρεια, να αντλήσει νερό. Καθώς ο Ιησούς της ζητάει να του δώσει να πιεί, ανάµεσά τους εκτυλίσσεται ένας καταπληκτικός διάλογος- ίσως ο πιο πνευµατικός της Καινής ∆ιαθήκης. Με τις γλυκές Του κουβέντες, ο Κύριος αποκαλύπτει σιγά-σιγά, όχι µόνο το αµαρτωλό παρελθόν της γυναίκας, αλλά και βαθύτατες θεολογικές αλήθειες. Το αποκορύφωµα έρχεται, όταν θα της φανερώσει ότι Αυτός είναι ο αναµενόµενος Μεσσίας.
Η Σαµαρείτισσα ενθουσιάζεται, µετανοεί, τρέχει να πει τα καταπληκτικά νέα στους συντοπίτες της. Έρχονται κι αυτοί, γνωρίζουν το Χριστό, σαγηνεύονται από τα θεϊκά λόγια, τη ζεστή παρουσία Του ανάµεσά τους. Πόσοι από µάς δε θα ζήλευαν εκείνους τους ευλογηµένους ανθρώπους! Πόσο θα θέλαµε κι εµείς να ήµασταν εκεί! Μα και σήµερα, µήπως δε χρειαζόµαστε τον Κύριο, καθώς πορευόµαστε συνεχώς σε «καµένη γη»; ∆ε θα θέλαµε να ακούσοµε τα γλυκά, ζωογόνα λόγια Του, να νιώσουµε τέτοια χαρά, σαν εκείνη τη γυναίκα και τους συγχωριανούς της; Αυτοί, αφού είδαν κι άκουσαν τον Κύριο, τον παρακάλεσαν να πάει και να µείνει µαζί τους. Εκείνος δεν τους περιφρόνησε. Άλλωστε, γιατί είχε έρθει στη γη; Γιατί ντύθηκε την ανθρώπινη φύση; Μήπως, για να να συναναστρέφεται µε «καθώς πρέπει» ανθρώπους; Μήπως, µόνο για τους Ιουδαίους; Ο ίδιος δεν έλεγε ότι ήρθε να καλέσει, όχι δικαίους, αλλά, αµαρτωλούς σε µετάνοια; Να ζητήσει και να σώσει τα «απολωλότα πρόβατα», που χάσανε τον ποιµένα τους και περιφέρονται από δω κι από κει; Αυτό έπραξε και µε τους Σαµαρείτες: δεν τους απέρριψε. Τους ακολούθησε, τον φιλοξένησαν δυο µέρες, σώθηκαν πολλοί κι οµολόγησαν ότι αυτός είναι «ο Σωτήρας του κόσµου, ο Χριστός»! Η πηγή της ζωαρχίας.
Τελειώνοντας το σχολιασµό της ευαγγελικής περικοπής, ωραίο είναι να παραθέσουµε κάποια σχόλια για το πρόσωπο της Σαµαρείτιδος από τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαµά: «Είναι ωραία σαν η σελήνη, επειδή φέγγει, αν και επικρατεί η νύκτα της ασέβειας ακόµα. Εκλεκτή σαν ο ήλιος, γι’ αυτό ονοµάστηκε Φωτεινή απ΄ τον Σωτήρα και καταγράφηκε και αυτή στον κατάλογο των µελλόντων να λάµψουν σαν ο ήλιος κατά το ευαγγέλιο, επειδή επισφράγισε τον υπόλοιπο της βίο µε µακάριο και µαρτυρικό τέλος και τώρα αναγνώρισε το Χριστό ως αληθινό Θεό…» Η Σαµαρείτιδα δεν κατάλαβε το µεγαλείο του ζωντανού νερού, απορεί πού θα βρει νερό χωρίς κουβά σε ένα βαθύ πηγάδι. Έπειτα επιχειρεί να τον συγκρίνει µε τον Ιακώβ, που τον αποκαλεί πατέρα, εξυµνώντας το γένος από τον τόπο, και εξαίρει το νερό µε τη σκέψη ότι δεν µπορεί να βρεθεί καλύτερο. Όταν όµως άκουσε ότι το νερό που θα σου δώσω θα γίνει πηγή που τρέχει προς αιώνια ζωή, άφησε λόγο ψυχής που ποθεί, και οδηγείται προς την πίστη, και ζήτησε να το λάβει για να µην ξαναδιψάσει. Ο Κύριος, θέλοντας να αποκαλύπτεται λίγο λίγο, της λέγει να φωνάξει τον άνδρα της, γνωρίζοντάς της πόσους άνδρες είχε, και ότι αυτός που έχει τώρα δεν είναι δικός της. Εκείνη όµως δεν στενοχωρείται από τον έλεγχο, αλλά αµέσως καταλαβαίνει ότι ο Κύριος είναι προφήτης και του ζητά εξηγήσεις σε υψηλά ζητήµατα.
Βλέπετε πόση είναι η µακροθυµία και η φιλοµάθεια αυτής της γυναίκας; Πόση συλλογή και γνώση είχε στη διάνοιά της, πόση γνώση της θεόπνευστης Γραφής; Και αµέσως τον ρωτά πού πρέπει να λατρεύεται σωστά ο Θεός, εδώ σ’ αυτόν τον τόπο ή στα Ιεροσόλυµα; Και τότε παίρνει την απάντηση, ότι έρχεται η ώρα οπότε ούτε στο όρος αυτό ούτε στα Ιεροσόλυµα θα προσκυνήτε τον Πατέρα. Της γνωρίζει µάλιστα ότι η σωτηρία είναι από τους Ιουδαίους, δεν είπε θα είναι, στο µέλλον, γιατί ήταν αυτός ο ίδιος. Έρχεται ώρα και είναι τώρα, που οι αληθινοί προσκυνητές θα προσκυνούν τον Πατέρα κατά Πνεύµα και αλήθεια.Γιατί ο ύψιστος και προσκυνητός Πατέρας, είναι Πατέρας αυτοαληθείας, δηλαδή του µονογενούς Υιού και έχει Πνεύµα αληθείας, το Πνεύµα το άγιο, και αυτοί που τον προσκυνούν, το πράττουν έτσι διότι ενεργούνται δι’ αυτών. Ο Κύριος αποµακρύνει κάθε σωµατική έννοια τόπο και προσκύνηση, λέγοντας: Πνεύµα ο Θεός και αυτοί που τον προσκυνούν πρέπει να τον προσκυνούν κατά Πνεύµα και αλήθεια. Ως πνεύµα που είναι ο Θεός είναι ασώµατος, το δε ασώµατο δεν ευρίσκεται σε τόπο ούτε περιγράφεται µε τοπικά όρια. Ως ασώµατος ο Θεός δεν είναι πουθενά, ως Θεός δε είναι παντού, ως συνέχων και περιέχων το παν. Παντού είναι ο Θεός, όχι µόνο εδώ στη γη αλλά και υπεράνω της γης, Πατήρ ασώµατος και κατά τον χρόνο και σε τόπο αόριστος.
Βέβαια και η ψυχή και ο άγγελος είναι ασώµατα, δεν είναι όµως σε τόπο, αλλά δεν είναι και παντού, γιατί δεν συνέχουν το σύµπαν αλλά αυτά έχουν ανάγκη του συνέχοντος.
Η Σαµαρείτιδα, καθώς άκουσε από τον Χριστό αυτά τα εξαίσια και θεοπρεπή λόγια, αναπτερωµένη, µνηµονεύει τον προσδοκώµενο και ποθούµενο Μεσσία, τον λεγόµενο Χριστό, που όταν έρθει θα µας τα διδάξει όλα. Βλέπετε πώς ήταν ετοιµότατη για την πίστη; Από πού θα γνώριζε τούτο, αν δεν είχε µελετήσει τα προφητικά βιβλία µε πολλή σύνεση; Έτσι προλαβαίνει περί του Χριστού ότι θα διδάξει όλη την αλήθεια. Μόλις την είδε ο Κύριος τόσο θερµή, της λέγει απροκάλυπτα: Εγώ είµαι ο Χριστός, που σου µιλώ. Εκείνη γίνεται αµέσως εκλεκτή ευαγγελίστρια και αφήνοντας την υδρία και το σπίτι της τρέχει και παρασύρει όλους τους Σαµαρείτες προς τον Χριστό, και αργότερα, µε τον υπόλοιπο φωτοειδή βίο της (ως Αγία Φωτεινή), σφραγίζει µε το µαρτύριο την αγάπη της προς τον Κύριο.
Ο Θεάνθρωπος καταξιώνει τον άνθρωπο ως πρόσωπο κατ΄εικόνα Θεού πλασµένο
Ο Υιός του Θεού επικοινωνεί και προσφέρει την αγάπη του προς κάθε άνθρωπο, όσο αµαρτωλός και περιφρονηµένος κι αν είναι. Ο σύγχρονος άνθρωπος, µέσα στην κοινωνία µας που πολλές φορές είναι πνευµατικά και ηθικά χρεοκοπηµένη, βιώνει συχνά επώδυνα αδιέξοδα, µοναξιά και περιθωριοποίηση, απόρριψη και εγκατάλειψη και έχει έντονα υπαρξιακά ερωτήµατα. Ο Ιησούς Χριστός περιµένει την προσωπική συνάντηση µε τον καθένα µας, για να µας µεταδόσει την Αλήθεια, που είναι ο Ίδιος, να µας δωρίσει το «ύδωρ το ζων» και να µας εκτοξεύσει πέρα από τα στενά όρια της εγκόσµιας ζωής. «(Η σχέση ανθρώπου και Θεού) είναι συνάντηση προσώπων, µοναδικών, πάντοτε ανεπανάληπτων, που παραµένουν αιώνια. (…)Και η προσευχή Πρόσωπο µε πρόσωπο µε έβγαλε από τα στενά όρια του χρόνου και του χώρου και του κόσµου και όλων των άλλων πλευρών της εγκόσµιας ζωής…» (Αρχ. Σωφρονίου Σαχάρωφ, Το µυστήριο της χριστιανικής ζωής, Κεφ. 5).
Γράφει,
ο Αρχιµανδρίτης του Οικουµενικού Θρόνου
π. ΜΕΛΧΙΣΕ∆ΕΚ ΑΜΠΕΛΙΚΑΚΗΣ εφηµέριος Στερνών
